Tip 1 diabetes mellituslu çocuklarda serum IGF-1 ve IGFBP-3 düzeyleri ve tip 1 diabetes mellitus komplikasyonları için risk faktörleri ile ilişkisi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Tip 1 DM'li hastalarda serum IGF-1 ve IGFBP-3 düzeyleri ve Tip 1 DM1 bağlı komplikasyonların gelişmesi için risk faktörleri arasındaki ilişki değerlendirilmek üzere Osmangazi Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı'na başvuran 48 Tip 1 DM'li hasta ve İS sağlıklı çocuk alındı. Çalışma grubuna alınan hastalar diabetik ketoasidoz tablosunda başvuran yeni tam Tip 1 DM'li hastalar, diabetik ketoasidoz tablosunda başvuran daha önceden tam almış Tip 1 DM'li hastalar ve Pediatrik Endokrinoloji Polikliniği takibindeki Tip 1 DM'li hastalar olacak şekilde gruplandırıldı. Çalışma grubunda ve kontrol grubundaki hastaların boy, kilo, BMI, Tanner evrelemesi, sistolik ve diastolik kan basıncı, HbAlc, MAH değerlendirildi. Tüm gruplarda biyokimyasal parametreler (Na, K, glukoz, BUN, Kr, Ca, P, ALP, total protein, AST, ALT, albümin, ürik asit), lipit profili (TK, TG, HDL, LDL, apolipoprotein-Al ve apolipoprotein B), hormon profili ( T3, T4, TSH, fT3, 1T4, insülin, C-peptid, kortizol, PTH, GH, total testosteron, FSH, LH) ile serum IGF-1 ve IGFBP-3 düzeyleri çalışıldı. Çalışma grubu ve kontrol grubu arasında yaş, cinsiyet, vücut ağırlığı, boy, BMI değerleri arasında fark yoktu (p>0.05). Çalışma grubundaki hastaların sistolik ve diastolik kan basıncı değerleri kontrol grubuna göre yüksek tespit edildi (p<0.05). Tip 1 DM'li hastaların HbAlc düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti (p<O.OQ01). Diabetik ketoasidoz tablosunda başvuran hasta grubunda HbAlc düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti (p<0.05). Diabetik ketoasidoz tablosunda başvuran yeni tam almış hastalarda ve rutin poliklinik takibindeki hastalarda, serum TK, LDL ve apolipoprotein Al düzeyleri kontrol grubuna göre yüksekti (p<0.01). Tüm Tip 1 DM'li hastalarda serum apolipoprotein Al düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti (p<0.001). Çalışma grubuna alman hastaların birinde katarakt, birinde basit retinopati tespit edildi. Katarkt tespit edilen hastada sensorinöral nöropati ile uyumlu EMG bulguları mevcuttu. Üç Hastada MAH diabetik nefropati ile uyumlu olarak değerlendirildi. MAH ile serum glukoz, apolipoprotein B, insulin, total testosteron arasında ilişki gösterilmekle birlikte, temel belirleyici faktörün HbAlc olduğu görüldü (p<0.01). 63Tüm Tip 1 DM'li hastaların serum IGF-1 düzeyleri kontrol grubuna göre düşüktü (p<0.05, p< 0.0001, p<0.01). Diabetik ketoasidoz tablosunda başvuran olgularda serum IGF-1 düzeyleri belirgin derecede düşüktü (p<0.0001). Daha önceden Tip 1 DM tanısı almış hastalardan oluşan gruplarda serum IGFBP-3 düzeyleri kontrol grubuna göre belirgin derecede düşüktü (p<0.0001, p<0.05). Diabetik ketoasidoz tablosunda başvuran daha önceden tam almış DM'li hastaların serum IGFBP-3 düzeyleri, rutin poliklinik kontrolündeki hastalara göre düşüktü (p<0.0001). HbAlc düzeyleri ile IGF-1 ve IGFBP-3 düzeyleri arasında korelasyon görülmedi(p>0.05). Serum IGF-1 düzeyleri ile HDL düzeyleri arasında negatif korelasyon tespit edildi(p<0.05). Serum IGFBP-3 düzeyi ile MAH arasında pozitif korelasyon tespit edildi (p<0.05). Aynı zamanda serum IGFBP-3 düzeyleri ile total testosteron, FSH ve Tanner evresi arasında pozitif korelasyon tespit edildi (p<0.05, p<0.05, p<0.01). IGF-1 ve IGFBP-3 düzeyleri ile sistolik ve diastolik kan basıncı değerleri arasında ilişki saptanmadı(p>0.05). Diabet yaşı ile IGF-1 ve IGFBP-3 düzeyleri arasında ilişki gösterilemezken, diabet yaşı ile HbAlc düzeyleri arasında pozitif korelasyon tespit edildi. Bu çalışmanın sonucunda; Tip 1 DM'li hastalarda diabetik ketoasidoz döneminde daha belirgin olmak üzere serum IGF-1 ve IGFBP-3 düzeyleri düşük tespit edildi. Tipi DM' ye bağlı komplikasyonların gelişmesinde tanımlanmış risk faktörlerinden diabet yaşı, HbAlc, sistolik ve diastolik kan basıncı değerleri arasında ilişki bulunmazken serum IGF-1 düzeyleri ile HDL düzeyleri arasında, serum IGFBP-3 düzeyleri ile puberte ve MAH arasında pozitif korelasyon tespit edildi. Diabetin uzun sürede ortaya çıkan mikrovasküler ve makrovasküler komplikasyonların gelişiminde IGF-1 ve IGFBP-3'ün serum düzeylerinin, erken belirleyici olarak rollerinin ve diabetin tedavisinde yerinin olup olmadığının belirlenmesi için bu alanda daha çok sayıda hasta grupları içeren çalışmalara ihtiyaç olduğu düşüncesindeyiz. 64