Yenidoğan sıçanlarda deneysel ilerleyici kommünikan tip hidrosefalide ventrikül basınç ve ventrikül volüm ilişkisinin araştırılması

Abstract

1. ÖZET: Amaç: Bu çalışmanın amacı neonatal ve infantil tip ilerleyici kommünikan hidrosefalide ventrikül boyut ve ventrikül basınçlarının zaman içerisindeki değişikliklerinin ve birbirleri ile olan ilişkilerinin tespit edilmesidir. Ayrıca; hidrosefalide akut safhadan kronik safhaya geçişteki bulgular, geçiş zamanı ve tedavide zamanlamanın önemi araştırılmıştır. Materyal ve metod: Neonatal ratlarda kraniyal konveksitedeki subaraknoid mesafeye kaolin enjekte edildi. Kaolin verilmesini takiben 3., 5. ve 7. günlerde gross muayene, 15. günde ve 1. ile 2. ayların sonunda ultrasonografik muayene yapıldı. Ventriküler ve serebral parankim boyutları ölçüldü. En büyük ventrikül çapın, en büyük biparietal çapa oram olan ventriküler size indeksi hesaplandı. Ventrikül basınçlan 15. günde ve 1. ile 2. ayların sonunda bilgisayarlı veri elde etme sistemi ve basınç transdüseri kullanılarak ölçüldü. Aynı işlemler kontrol grubunda şalin solüsyonu enjeksiyonu ile yapıldı. Kullandığımız deneysel model, sisterna magnaya kaolin enjeksiyonu ile oluşturulan hidrosefali modelinden farklıdır. Çalışmamızda kommünikan hidrosefali modeli konveksitede subaraknoid mesafeye kaolin enjeksiyonu ile oluşturulmuştur. Bulgular: Kaolin verilmesini takiben 15. gün ve 1. ile 2. ayların sonunda bütün ratlarda ventriküllerde belirgin genişleme görüldü. 1. ve 2. ayların sonunda hesaplanan `ventricular size index` (VSI)'leri ile 15.günde hesaplanan VSFleri karşılaştırıldığında istatistiksel olarak çok anlamlı fark görüldü. 15. gündeki ventrikül basınçları, kontrol ratlar ile karşılaştırıldığında çok anlamlı olarak artmıştı. 1. ay sonunda ventrikül basınçları halen yüksekti, ancak 15. gündeki ventrikül basınçları ile karşılaştırıldığında anlamlı olarak düşüktü. Sonuç: Hidrosefali oluşumunda akut safhada ventrikül basıncı yükselmekte ve bu ventrikül genişlemesinin başlamasına neden olmaktadır. Ancak bir süre sonra ventrikül basıncının düşmeye başlamasına rağmen ventriküler genişleme devam etmekte ve bu durum basınç değişikliklerinden bağımsız olmaktadır. Ratlarda 1. aydan sonra ventrikül basınçlarında anlamlı bir düşüş gözlenmesine rağmen bu dönemde ventrikül boyutları daha hızlı bir şekilde arttı. 2. ayda artık basınçlar normal değerlerine dönmüştü. Bu durum artık kronik safhaya girildiğini göstermektedir ve bu dönemden sonra yapılacak tedavi planlaması ventrikül basıncından bağımsız olup, yararlan tartışmalıdır. Hidrosefalide uygulanacak şant tedavisinin zamanlaması çok önemlidir. Akut safhada yükselmiş ventriküler basıncın düşürülmesine yönelik tedaviler, ilerleyici hücresel harabiyeti ve geri dönüşü olmayan olumsuz mekanizmaların tetiklenmesini önleyerek en iyi sonucun alınmasını sağlayabilir. Ventrikül basınçlarının normale döndüğü ileri safhalarda, Wdrosefalinin klinik progresyonu ile ventrikül basınçı arasında bir ilişki olmadığını söylemek mümkündür.