Fen bilimleri öğretmen adaylarının temel astronomi konularındaki bilgi ve tutum düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Fen Bilimleri öğretmen adaylarının temel astronomi konularına yönelik bilgi düzeylerinin ve astronomiye yönelik tutumlarının ne düzeyde olduğunu belirlemek, çeşitli demografik değişkenler (cinsiyet, yaş aralıkları, bölümlerini tercih sıraları, sınıf düzeyleri, mezun oldukları lise türleri, aile yerleşim yerleri, anne-baba öğrenim durumları, ailelerinin aylık gelir düzeyleri, astronomi konulu bir etkinliğe katılma durumları ve astronomiye yönelik bilgiyi takip ettikleri araçlar) ve öğrenim gördükleri üniversiteler açısından farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Ayrıca Fen Bilimleri öğretmen adaylarının astronomiye yönelik tutumları ile temel astronomi konularına yönelik bilgi düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını belirlemektir. Yöntem olarak ilişkisel tarama modeli ve nedensel araştırma modeli kullanılan bu çalışmanın evrenini, 2017-2019 eğitim-öğretim yılları arasında öğrenim gören dört farklı üniversitenin (Akdeniz Üniversitesi, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Kilis 7 Aralık Üniversitesi) Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Öğretmenliği programı öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışma örneklemini ise seçilen üniversitelerin Fen Bilimleri Öğretmenliği programlarında öğrenim görmekte olan ve tüm sınıf düzeylerinden (1. 2. 3. ve 4. sınıf) amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen 453 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan öğretmen adaylarına araştırmacı tarafından hazırlanan ve 13 maddeden oluşan `Kişisel Bilgi Formu`; Zeilik, Schau ve Mattern (1999) tarafından geliştirilen ve Canbazoğlu-Bilici, Öner-Armağan, Kozcu-Çakır ve Yürük (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan 15 maddelik, beşli Likert tipi `Astronomiye Yönelik Tutum Ölçeği` ile Okulu (2012) tarafından geliştirilen ve 30 maddeden oluşan, çoktan seçmeli `Astronomi Başarı Testi` uygulanmıştır. Uygulama sonunda her iki ölçekten elde edilen verilerin normal dağılım koşulunu sağladıkları belirlenmiş ve istatistiksel analiz programları yardımıyla uygun parametrik testler uygulanmıştır. Elde edilen bulgulardan, Fen Bilimleri öğretmen adaylarının astronomiye yönelik tutumlarının öğrenim gördükleri üniversiteleri, sınıf düzeyleri, baba öğrenim durumları, aylık gelir düzeyleri, astronomi konulu bir etkinliğe katılma durumları ve astronomiye yönelik bilgiyi takip durumları bakımından anlamlı biçimde farklılaştığı; cinsiyetleri, yaş aralıkları, bölümlerini tercih sıraları, mezun oldukları liseler, aile yerleşim yerleri, anne öğrenim durumları açısından anlamlı biçimde farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Fen Bilimleri öğretmen adaylarının temel astronomi konularına yönelik bilgi düzeylerinin ise öğrenim gördükleri üniversiteleri, cinsiyetleri, sınıf düzeyleri, yaş aralıkları, bölümlerini tercih sıraları, aile yerleşim yerleri, aylık gelir düzeyleri ve astronomi konulu bir etkinliğe katılma durumları bakımından anlamlı biçimde farklılaştığı; mezun oldukları liseler, baba-anne öğrenim durumları ve astronomiye yönelik bilgiyi takip durumları açısından anlamlı biçimde farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Çalışma sonunda, Fen Bilimleri öğretmen adaylarının astronomiye yönelik tutumlarının yüksek, temel astronomi konularına yönelik bilgi düzeylerinin ise orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Fen Bilimleri öğretmen adaylarının astronomiye yönelik tutumları ile temel astronomi konularına yönelik bilgi düzeyleri arasında pozitif yönlü, düşük düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.

The aim of this research is indicating science teachers' levels of knowledge and their attitudes in basic astronomy issues. And analyzing whether these levels and attitudes change or not, depending on different demographic parameters (gender, age, level of their class, types of high schools which they graduated from, order of choices which they made before starting the study at their departments, where their parent's live, education and income levels. Their attendance to any event about astronomy, materials and methods which they follow up the knowledge and developments of astronomy with) and the universities which they studied in. Also the aim of the research is to determine if there is a relationship between science teachers' attitudes and their knowledge levels in basic astronomy issues. From four different universities (Akdeniz University, Alanya Alaaddin Keykubat University, Gazi University, Kilis 7 Aralık University) the students of education faculties and science teaching departments form the content of research which was employed relational screening model and causal research model as the method in. Research sample was formed by 453 teacher candidates who were chosen by purposeful sampling and studying at science teaching departments from all grades (1st, 2nd, 3rd & 4th) in the universities which were chosen for research. The teacher candidates who attended the research filled up a form named personal information test which contains 13 questions and they were tested by five point Likert scale style test named Attitude Scale towards to Astronomy Which contains 15 questions which was created and developed by Zeilik,Schau and Mattern (1999) and adapted to Turkish by Canbazoğlu-Bilici,Öner-Armağan, Kazım-Çakır and Yürük (2012) And they were also tested by 30 question multiple choice test named Astronomy Success Test. At the end of the tests, data from both two scales were determined as matched with normal distribution and suitable parametric tests were tested via statistical analysis programs. Data acquisitions show that the attitudes of science teachers towards to astronomy are related remarkably to the universities which they studied at, their classes' levels, their fathers' educational levels, their monthly salary, their attendance to an event about astronomy and their style of knowledge follow up about astronomy. On the other hand their attitudes towards to astronomy are not related remarkably to their genders, order of choices of theirs which they made before start to study at their departments, the high schools which they graduated from, where their parent's live, their mother's education levels. In conclusion of the research, it was determined that science teacher candidates' attitudes towards to astronomy was high but their knowledge level of basic astronomy issues was average. It was indicated that science teacher candidates' attitudes towards to astronomy and their knowledge levels of astronomy issues were related positively and lowly ebb.