Eskişehir il merkezinde birinci basamak sağlık kuruluşlarında ruhsal bozuklukların yaygınlığı ve sosyodemografik değişkenlerle ilişkisi

Abstract

ÖZETKarasu, U. Eskişehir il merkezinde birinci basamak sağlık kuruluşlarında ruhsalbozuklukların yaygınlığı ve sosyodemografik değişkenlerle ilişkisi. Eskişehir OsmangaziÜniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir,2007.Ruhsal bozukluklar, BBSK'lara başvuran hastalarda yaygın olarak görülmektedirler. Ölçekkullanılan çalışmalarda bu bozuklukların BBSK'lara başvuranların % 11 ile 79'undagörüldüğü bildirilmektedir. Cinsiyet, eğitim, gelir düzeyi, medeni durum, yaş, bedenselhastalık gibi pek çok faktör ruhsal bozuklukların yaygınlığını ve gidişatınıetkileyebilmektedir. Birinci basamak hekimlerin, ruhsal bozuklukların tanı ve tedavisindeönemli roller üstlenebilecek olmalarına rağmen bu bozuklukları tanıma, tedavi etme ve sevkkonusunda yetersizlikler yaşadıkları bildirilmektedir. Ruhsal bozukluklar, yaygın ve kronikolmaları, birinci basamakta ve toplumda yeterince tanınamamaları ve bu nedenle tedaviedilememeleri gibi nedenlerle önemli bir toplum sağlığı sorunu olmaya devam etmektedirler.Bu çalışmada, Eskişehir il merkezinde yer alan ve aktif olarak çalışan 19 sağlık ocağında1011 hastaya PRIME MD ölçeği ve sosyodemografik veri formu uygulanarak ruhsalbozuklukların yaygınlığı ve sosyodemografik değişkenlerle ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmadabir haftalık poliklinik kayıtları da taranarak, birinci basamak hekimlerin koydukları ruhsalbozukluk tanıları tespit edilmiş ve çalışmamızda bulunan oranlarla karşılaştırılmıştır.Çalışmamızın sonucunda BBSK'larda ruhsal bozukluklar % 47.7 oranında bulunmuş veözellikle kadınlar ve bedensel hastalığı olanlarda anlamlı derecede daha fazla görülmüştür.Ayrıca erken yaşlar, eğitim ve gelir düzeyi düşüklüğü, işsizlik pek çok ruhsal bozukluğungörülmesi ile ilişkili olarak saptanmıştır. Çalışma sonuçlarımız ruhsal bozuklukların,Eskişehir il merkezindeki BBSK'larda tanısının oldukça yetersiz kaldığını ortaya koymuştur.Çalışmamızda saptadığımız ruhsal bozukluk oranları ile, birinci basamak hekimlerinkoydukları ruhsal bozukluk tanılarının oranları arasında ciddi farklılıklar göze çarpmıştır.Anahtar Kelimeler: Birinci basamak sağlık kuruluşları, ruhsal bozukluklar,sosyodemografik faktörler, birinci basamak hekim tanıları

ABSTRACTKarasu, U. Prevalence of psychiatric disorders and it?s relationship withsociodemographic characteristics in Eskisehir province center. Eskisehir OsmangaziUniversity Faculty of Medicine, Medical Speciality Theses in Department ofPsychiatry,Eskisehir,2007. Psychiatric disorders are common in primary care. Studies usingscales reported that these disorders are seen in 11-79 % of the subjects in primary care. Theincidence, prevalance and progress of the these diseases can be affected by gender, education,incoming level, age, and certain health diseaes. t is reported that primary care physicians thatare known to play a role in diagnosis and preventing these diseases are not capable ofpreventing and treating these disorders. Psychiatric disorders are a common health problembecause of their chronicity and lack of knowledge among the primary care physicians. In thisstudy, PRIME MD test scale and sociodemographic data form were used in 1011 patients in19 active primary health care units located in Eskisehir in order to evaluate the prevalence ofpsychiatric disorders and its relationship between sociodemographic characteristics . Inaddition, retrospective patient charts within one week were reviewed and psychiatric disordersthat were diagnosed by primary care physicians were found and the rate was compared to thatof our results. In the current study, psychiatric disorders were found to be significantly higherthan the expected ¼ rate that is present in the primary care. Moreover, it is found to bestatistically significantly higher among women and subjects who have physical disorders.Younger age, lower economical and educational level, and unemployment were found to bestatistically significantly related to the most of the psychiatric disorders. Our study showedthat the diagnosis of psychiatric disorders are insufficient in the primary care located inEskisehir province center. Significant discrepancies were found between the rate of thepsychiatric disorder found in our study and the rate diagnosed by primary care physiciansworking in the primary care.Key Words: primary care, sociodemographic characteristics, psychiatric disorders,diagnosed by primary care physicians