Cisplatinin oluşturduğu böbrek korteks hasarında E ve C vitamini etkilerinin ışık ve elektron mikroskobik düzeylerde incelenmesi

Abstract

7. ÖZET Yüksek antitümöral aktivite gösteren cisplatin, platin koordinasyon komplekslerinin önemli bir sınıfını oluşturur. Antitümöral etkisini; DNA'yla zincir içi ve zincirler arası çapraz bağ yapmak suretiyle, sentezini bozarak gösterir. Ancak oluşturduğu nefrotoksisite ilacın kullanım alanını sınırlamaktadır. Cisplatin nefrotoksisitesinde oksidatif stresin önemli rol oynadığı görülmüştür. Bu nedenle, cisplatin nefrotoksisitesini önlemeye yönelik çalışmalarda antioksidanlar önem kazanmıştır. Bu çalışmada; kronik cisplatin uygulamasıyla oluşturulan böbrek korteks hasarında, antioksidan olarak E ve C vitaminlerinin, morfolojik açıdan ne ölçüde koruma sağlayabileceği, ışık ve elektron mikroskopik düzeylerde incelendi. Çalışmamızda; 24 adet Wistar albino erkek rattan, her biri 6 denek içeren, l'i kontrol 3'ü deney olmak üzere, 4 grup oluşturduk. Kontrol dışındaki deney gruplarına 3 ay boyunca, ayda bir kez 5 mg/kg cisplatini iv yolla verdik. Cisplatin uygulamasından 24 saat önce deneklere, 6 saat arayla iki kez, 0.13 mg/kg deksametazonu im yoldan uyguladık. III. grup deneklere ilk cisplatin verimini takiben deney süresi boyunca her gün, im yolla 5 mg/kg E vitamini, IV. gruptakilere ise, im yolla, her gün 8 mg/kg C vitamini verdik. 3. ayın sonunda tüm deneklerin aynı bölgelerinden olmak üzere böbrek korteks materyalleri alarak, ışık ve elektron mikroskopik gözlemlerimiz için işlemlendirdik. I. grup deneklerde; böbrek dokusunun normal ultrastrüktüre sahip olduğunu gördük. II. grupta; çoğu Malpighi cisimcikleri normal görünüm ve büyüklüğünü kaybetmiş olup, sayıları azalmış, glomerüler yapısı ise kısmen veya tamamen ortadan kalkmış idi. Ortadan kalkan cisimciklerin yeri, infiltrasyon dokusu tarafından doldurulmuştu. Bozulan Malpighi cisimciklerinde, pariyetal yaprak bazal membranı ve ortak bazal membranlarda kalınlaşma söz konusu idi. Ayrıca başta kortikomedüller bölge olmak üzere, tübüler genişlemelere ve tübüler hasarlara rastlandı. Genişlemeler distal tübüllerde görülmekte olup, tübül hücreleri yassılaşmış idi. Proksimal tübüllerdeki değişiklikler; dejenerasyon ve rejenerasyon şeklinde idi. Dejenerasyon; fırçamsı kenarlarda bozulma, bazal membranlarda kalınlaşma, vakuolizasyon, 61mitokondrionlarda şişme, kristalarda silinme, mitokondri sayısında azalma, lizozom sayında artış şeklinde görülmekte idi. Bozulmuş tübüllerin yerindeki infîltrasyon odaklarında ise epitelial hücrelerin yeni tübülleri oluşturmak üzere toplandıkları görülüyordu. İntersitisyel bağ dokuda; genellikle damarların kontrakte olduğu, damar boyunca bir çok infîltrasyon odaklarının ortaya çıktığı gözlendi. E vitamini alan III. grupta, cisplatinin yol açtığı hasarların azaldığı, C vitamini alan IV. grupta ise, hasarlarda gözlenen azalmanın yanı sıra, çeşitli evrede çok sayıda yeni tübülün oluşmakta olduğunu gördük. Sonuç olarak; cisplatin uygulamasıyla yapılan kemoterapide, tedaviye antioksidanların eklenmesinin, cisplatinin meydana getirdiği nefrotoksisiteyi bir dereceye kadar önleyebileceğini düşünmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Cisplatin, nefrotoksisite, E vitamini, C vitamini, sıçan. 62

8. SUMMARY ULTRASTRUCTURAL EFFECTS OF VITAMIN E AND C ON CISPLATTN- INDUCED KIDNEY CORTEX DAMAGES. Cisplatin that shows potent antitumoral activity forms one of the important class of platinum coordination complexes. It shows its antitumoral effect by making intra- and interstrand cross-links to DNA, by damaging its synthesis. However, its nephrotoxicity that it limits clinical use of drug. It has seen that oxidative stress has an important role in cisplatin nephrotoxicity. So, antioxidants has gain an importance in this study of preventing through cisplatin nephrotoxicity. In this study, in kidney cortex damage that has been obtained by applying chronic cisplatin, it has been examined how it can prevent at the point of morphologic as antioxidant vitamin E and C. In our study, we formed 4 groups that 24 Wistar albino species of male rats that each of them includes 6 rats that 1 of them was control and 3 of them were tests. We administrated 5 mg/kg cisplatin by iv method once a month to the test groups except controls for three months. We applied to the tests 0.13 mg/kg dexametazon by im method twice in every 6 hours before 24 hours cisplatin application. We administrated 5 mg/kg vitamin E to the IH. group tests everyday during the period of experiment after the first application of the cisplatin, moreover 8 mg/kg vitamin C by im method to the IV. group tests everyday. We took kidney cortex materials at the same parts of the whole tests at the end of the third month and we operated them for our observation of light and electrone microscopic. We have seen that; kidney tissue has normal ultrastructure in the I. group tests. In the II. group; Malpighi corpuscules have lost normal apperance and size and we have seen that its numbers have reduced and its glomerular structure has disappeared totally or partly. The place of the disappeared corpuscules have been filled by infiltration tissue. It has become thicker in both parietal sheats and common basement membranes in destroyed Malpighi corpuscules. Moreover at the first corticomedullary region, we came across tubular dilations and tubular damages. These dilations have been seen in distal tubules and the tubular cells had 63become flat. The changes in proximal tubules were seen as dejeneration and rejeneration. Dejeneration has seen as damages in the brush borders, thickening of basement membrane, vacuolization, swelling, reduce in the number, removal cristae in the mitochondrions and increasing in the numbers of lisosomes. It has seen that epithelial cells have came together to form new tubules in infiltration focus at the damaged tubules area. It has observed that generally the vessels become contracte, a lot of infiltration focuses appaered through the vessel in interstitial connective tissue. We have seen that damages, which cisplatin caused, reduced in the III. group that received vitamin E and we have seen that a lot of new tubules found in different stages besides the reduction of observed damages in the IV. group that received vitamin C. In conclusion, we have thought that the addition of antioxidants to the treatment can prevent the nephrotoxicity that caused by cisplatin at a special level, is chemotheraphy applicated by cisplatin. Key Words: Cisplatin, nephrotoxicity, vitamin E, vitamin C, rat. 64