Akut stroklu hastalarda, metilentetrahidrofolat redüktaz (MTHFR) geni C677T ve A1298C polimorfizimleri ile plazma total homosistein düzeyi ilişkisi

Abstract

ÖZET Metilentetrahidrofolat redüktaz (MTHFR) enzimini kodlayan gendeki bazı polimorfik mutasyonlar homosistein düzeyinin artışına neden olmaktadır. Artan plazma homosistein konsantrasyonu da strok oluşumuna neden olan vasküler hastalıklar için bağımsız bir risk faktörüdür. Bu çalışma, akut strok hastalarında C677T ve A1298C polimorfizm genotip sıklıklarını belirlemek ve bu genotipler ile plazma total homosistein düzeyleri arasındaki ilişkiyi araştırmak amacı ile yapıldı. Bu amaçla, Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı servisine akut strok tanısı ile yatan 203 hasta ve kontrol amacı ile 55 sağlıklı kişi olmak üzere toplam 258 örnek kullanıldı. Tüm araştırma grubu bireylerinin periferik kan örneklerinden DNA ekstraksiyonu yapılarak, PCR, RFLP, elektroforez yöntemleri uygulanarak, MTHFR enzimini kodlayan genin C677T ve A1298C polimorfizm genotipleri tayin edildi. Yine bu kan örneklerinde plazma total homosistein düzeyleri belirlendi. Elde ettiğimiz veriler, istatistiksel olarak ki-kare, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), post hoc (TUKEY) ve stepwise lojistik regresyon analiz yöntemleri kullanılarak değerlendirildi. Bu çalışmada, akut strok hastaları ile kontrol grubu arasında C677T ve A1298C genotipleri ile 677 T-C ve 1298 A-C allel sıklıkları bakımından önemli bir farklılık bulunamadı. Ancak plazma total homosistein artışının, en fazla tüm strok hasta grubu ile küçük damar hasta alt grubu 677TT ve 1298 AA genotiplerinde olduğu belirlendi. Yine damar hastalığı sıklığının tüm strok hasta grubu 677TT genotipinde artmış olduğu görüldü. Strok hasta grubunda, C677T ve A1298C genotipleri birlikte değerlendirildiğinde, özellikle TTAA genotipinde, homosistein düzeyinin önemli derecede artmış olduğu belirlendi. Tüm bunlara ilaveten, tüm strok hasta grubunda öyküsünde hipertansiyon, önceden strok geçirme, kalp, damar ve böbrek hastalığı sıklığı ile yaş, erkek cinsiyet, akut dönemdeki sistolik-diastolik kan basınç değerleri, kreatinin, vitamin Bu, homosistein ve glukoz düzeyleri kontrol grubuna göre önemli derecede vıyüksek bulundu. Özellikle bunlardan, strok oluşumunda önemli bir rol oynayan homosistein düzeyine, yaş ve sistolik kan basıncının pozitif, HDL-C değerinin negatif etkisi olduğu belirlendi. Erkek cinsiyetin homosistein düzeyine etkisinin, kadınlara oranla 2,4 kat daha fazla olduğu bulundu. Anahtar Kelimeler: Akut strok, A1298C, C677T, hiperhomosisteinemi, homosistein, metilentetrahidrofolat redüktaz, PCR, polimorfizm, RFLP. vıı

SUMMARY Some polymorphic mutations such as C677T and A1298C in the methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR) gene cause an increase in the homocysteine levels. The increased plasma homocysteine levels have been shown as an independent risk factor for vascular diseases, including stroke. In the present investigation, we addressed the question whether the MTHFR C677T and A1298C genetic polymorphisms contribute to hyperhomocysteinemia and increase the risk for stroke. For this aim, 203 patients with acute stroke and 55 control subjects without any history of stroke were recruited in this study. All 258 subjects were selected from the Osmangazi University, Medical Faculty and Department of Neurology. DNA was extracted from lymphocytes of peripheral blood samples of the patients and controls. PCR, RFLP, electrophoresis were used to investigate C677T and A1298C genotypes in the MTHFR gene. Also, plasma total homocysteine levels were determined from these peripheral blood samples by using ELISA. The results were analyzed by x2 (chi-squared), t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), post hoc (TUKEY), and stepwise logistic regression analysis. In this study, there were no significant differences between C677T and A1298C genotypes, and 677 T-C and 1298 A-C allele frequencies in the control and acute stroke patients groups. However, in all stroke patients and small vessel disease patient subgroups, it has been found that plasma total homocysteine level was higher in the 677 TT and 1298 AA genotypes. Also, It was seen that vessel disease frequency was increased in the acute stroke patients TT genotype. When C677T and A1298C genotypes were evaluated together, the plasma total homocysteine level was increased in the stroke patients TTAA genotype. In addition to, it has been found that history of hypertension and stroke, heart, vessel and kidney diseases frequencies and age, male sex, systolic - diastolic blood pressures, creatinine, vitamin B12, homocysteine and glucose levels were significantly high in the acute stroke patiens according to control group. Also, it has been detected that age and systolic blood pressures positive effect vmand HDL-C level negative effect on homocysteine level which plays an important role to cause stroke, and total homocysteine levels were 2,4 times higher in men than in women. Key words: Acute stroke, A1298C, C677T, hyperhomocysteinemia, homocysteine, metilentetrahidrofolat reductase, PCR, polymorphism, RFLP. IX