Hemodiyaliz hastalarındaki psikiyatrik semptomlar ve etkileyen faktörler

Abstract

ÖZET Bu çalışma, Hemodiyaliz hastalarının psikiyatrik semptomlarını ve bunları etkileyen faktörleri saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Araştırmada; Hasta tanıtım formu ve Belirti Tarama ölçeği (SCL-90R) kullanılmış olup, belirti tarama ölçeği ile hastaların psikiyatrik semptomları değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırma; Eskişehir il merkezinde bulunan Devlet Hastanesi, Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi, Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hemodiyaliz Üniteleri ve özel Onvak ile özel Yaşam Hemodiyaliz merkezlerinde tedavi görmekte olan, işitme veya görme gibi duyu organlarından kaynaklanan bir iletişim problemi olmayan, okuma-yazma bilen, anketi cevaplamak isteyen 20 yaş üstü kadın ve erkek grubundan oluşan toplam 242 hasta ile yapılmıştır. Elde edilen veriler Bağımsız iki örnek t testi, yüzdelik testi, tek yönlü Varyans analizi ve Tukey testleri ile değerlendirilmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin %60.7'si erkek, %39.3'ü kadın olup, %28.1'i 42-52 arası yaş grubundadır. Katılımcıların 179'u evli olup, 232'si haftada üç kez diyalize girmektedir, %57.9'u kronik böbrek rahatsızlığı dışında başka bir fiziksel rahatsızlığı olduğunu ifade etmiştir. Bu hastaların %24'ünde öfke-düşmanlık, %36.8'inde somatizasyon, %40.5'inde yeme-uyku bozukluğu belirtilerinin düşük düzeylerde olduğu saptanmıştır. Çalışmanın sonucunda; hemodiyaliz hastalarının %18.2'sinin hastalıkları ile ilgili bilgileri hemşirelerden aldıkları, hastalıklarının aile ilişkilerini ve sosyal ilişkilerini etkilediği ortaya çıkmıştır, istatistiksel açıdan hastalarındiyalize girme yılları, ikamet yerleri ile psikiyatrik semptomları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamış olup, cinsiyet, yaş, medeni durum ve böbrek nakil durumları ile psikiyatrik semptomları arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: Hemodiyaliz Hastaları, Psikiyatrik Semptomlar, Anksiyete, Depresyon, Somatizasyon

SUMMARY This research is designed as a descriptive study to detect the psychiatric symptoms of hemodialysis patients and the factors effecting them. Symptom Check List (SCL -90 R) and Patient ID forms have been employed in the study; and symptom check list has been used to evaluate the psychiatric symptoms of the patients. This research is based on the responses of 242 patients, who are being treated in State Hospital, Hospital of Social Insurance Institution, Osmangazi University Faculty of Medicine Hemodialysis Unit, Private Onvak Hemodialyis Centre and Private Yaşam Hemodialysis Centre in Eskişehir. To get the necessary data, a survey was conducted among both male and female patients, who are literate and have no problems in communication caused by deficiency of their optical or auditory organs. All of these patients are over 20 and willing to answer the questions. The data gathered through this survey has been evaluated with two independent sample t tests, the percentage test, one way Variant analysis and Tukey test. 60.7 percent of the patients that were interrogated in the survey are male, 39.3 percent are female, and 28.1 percent of them are between the ages of 42 and 52. Within this group, 179 people are married. 232 people are on dialysis three times a week. 57.9 percent of the patients declared that they suffer from a physical illness along with chronic kidney insufficiency. It has been observed that the symptoms of eating and sleeping disorder (40.5 percent of the patients), anger-hostility (24 percent of the patients), somatisation (36.8 percent of patients) are at low levels.As a result of this research, it has been revealed that less than one fourth of the patients get the information about their illnesses from the nurses and their health conditions affect their relations both in family and in society. No statistical correlation between the psychiatric symptoms of the patients and where they live or how many years they are on dialysis has been detected. However, there is an obvious relation between the patients' psychiatric symptoms and their gender, age, marital status and kidney transplantation conditions. Key Words: Hemodialysis Patients, Psychiatric Symptoms, Anxiety, Depression, Somatisation