Tip 1 diyabetli adolesanların algıladıkları Anne-Baba tutumları ve karar verme stratejileri

Abstract

Çalışma, Tip 1 diyabetli adolesanların algıladıkları anne-baba tutumları, karar verme stratejileri ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla, Trakya Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Tekirdağ Devlet Hastanesi'nde 110 adolesan ile gerçekleştirildi. Araştırmanın verileri, anket formu, Aile Tutum Ölçeği ve Karar Verme Stratejileri Ölçeği kullanılarak elde edildi. Elde edilen verileri analizi için frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma analizleri, Kolmogorov-Smirnov testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), post hoc Tukey testi, grup sayısı iki olduğunda t testi ve korelasyon kullanıldıÇalışmaya alınan Tip 1 diyabetli adolesanların yaş ortalaması 15,66±1,18, annelerin çoğu (%42,7) ve babaların çoğu (%58,2) lise mezunu, %47,3'ü tek çocuk, %70'i 1. çocuk, ailelerin %58,2'sinin gelir durumu iyi idi. Adolesanların %80'i aile ile ilişkilerinin orta düzeyde olduğunu, %88,2'si ailelerinin kendilerini her zaman desteklediklerini bildirdi. Çalışmaya alınan adolesanların %36,4'ünün okul başarısı iyi, %35,5'nin orta, %16,4'nün düşük ve %45,5'inin diyabete bağlı olarak okula devamsızlık yapmakta idi. Adolesanların diyabet eğitimini en sık (%67,3) hemşirelerden aldığını ancak %12,7'sinin yeterli bilgiye sahip olmadığı, %56,4'ü altı ayda bir kontrole geldiği bulundu. Tip 1 diyabetli adolesanların anne-baba tutumlarının en fazla ihmalkar (%31,8), en az demokratik (%13,6) olduğu ve babanın eğitimi ile anne-baba tutumu arasında anlamlı bir fark saptandı (p<0,05). Çalışmada, Tip diyabetli adolesanların karar verme stratejileri, en yüksek 26,77 puan ile kararsızlık, en düşük 23,23 puan ile bağımlı karar verme stratejisi idi. Adolesanların kaçıncı çocuk olduğu, ailenin gelir düzeyi, okul başarısı, sağlık algısı, diyabet kontrol sıklığı ve hastanede yatma sıklığı ile karar verme stratejileri puanları arasında anlamlı bir fark vardı (p<0,05).Sonuç olarak, Tip 1 diyabetli adolasanlarda aile tutumunun karar verme stratejilerini etkilemedikleri bulundu. Tip 1 diyabetli adolesanların kaçıncı çocuk olduğu ve ailenin gelir düzeyi karar verme stratejilerini, babanın eğitim durumu anne-baba tutumunu etkiledi.

This study has been performed with 110 adolescents in Trakya University Health and Application Research Center and Tekirdağ State Hospital in order to find out the factors that affect decision-making strategy and parental attitudes the adolescents with Type 1 diabetes perceive. The data of research has been obtained using questionnaire, family attitude scale, decision-making strategies scale. To analyze the data, frequency, percantage, average and standard deviation analysis, Kolmogorov-Smirnov test, single direction variance analysis (ANOVA), post hoc Tukey test, if the group number is 2, t test and correlation were used.The average age of adolescents with Type 1 diabetes studied was 15,66±1,18, most of mothers (42,7%) and most of fathers (58,2%) high school graduated, 47,3% single child, 70% first child and 58,2% family incomes were high. 80% adolescents stated their family relations were maderate, 88,2% stated their families had always supported them. 36,4% of adolescents studied in this research school success was good, 33,5% medicum, 16,4% low and 45,5% had absenteeism because of diabetes. Adolescents had training mostly (67,3%) from the nurses, but just 12,7% hadn't the adequate knowledge and 56,4% came to health check once every six months. Parents attitude of adolescents with Type 1 diabetes were mostly (31,8%) negligent, 13,6% were the democratic and a meaningful difference was determined between the father's educuate and parents attitudes (p<0.05). In the study, decision-making strategies of adolescents with Type 1 diabetes were indecision with a highest rate 26,77 and dependent decision-making strategies with the lowest rate 23,23. There was a meaningful difference between the adolescents' count of child, the level of family income, school success, health perception, frequency of diabetes control and frequency of hospitalization decision-making strategies marks (p<0.05).As a result, it was understood that the family attitudes of adolescents with Type 1 diabetes hadn't effected the decision-making strategies. As which child the adolescents with Type 1 diabetes were and the level of family income had effected decision-making strategies and the fathers' education level had effected parents attitude.