Bölünmüş IMRT alanlarının birleşim bölgelerindeki doz dağılımının farklı dozimetrik yöntemlerle araştırılması

Abstract

Varian linak cihazının çok yapraklı kolimatörlerinin lif özelliğinden dolayı, Eclipse tedavi planlama sisteminde 15 cm'den büyük yoğunluk ayarlı radyoterapi alanları iki ya da daha fazla alana bölünerek planlanmaktadır. Eclise'de hesaplanan doz dağılımları ile linakta ışınlama sonucu ölçülen değerler arasında, bu şekilde bölünmüş alanların kesişim bölgesinde doz düzensizlikleri meydana gelebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, 'sliding window' tekniğine uygun olarak oluşturulan geniş radyoterapi alanlarının ikiye bölünerek ışınlanmasının güvenliğini kontrol etmek için, kesişim bölgelerindeki doz dağılımlarının incelenmesidir. Çalışmamızda alan genişlikleri 15 cm'den büyük olan 7 adet plan ve bu tedavi alanlarının ikiye bölünmesiyle oluşan 14 alt alana ait planlar Eclipse'de oluşturuldu ve tüm planlalara ait doz dağılımlarının fantom üzerinde yapılacak ışınlamaları için, her alanda kalite kontrol planları hesaplatıldı. İçine 2D-Array ve Gafchromic Film yerleştirilerek kalite kontrol şartlarında ışınlanan katı-su fantomunda elde edilen ölçüm sonuçları, hesaplanan doz dağılımları ile karşılaştırıldı. Toplamda 21 alan için kalite güvenlik planları, sistemde hesaplatılan gantri, kolimatör ve masa açıları 0° olacak şekilde linak cihazında ışınlandı. Ölçülen verideki en yüksek dozun %5 ve 10'u altındaki dozların baskılanması ile elde edilen akı haritaları ile hesaplanan akı haritaları lokal/global referans doz, 3-5 mm kabul mesafesi ve %3-5 doz farkı kriterlerine göre gama-indeks analiz programında karşılaştırıldı. Bölünen alanların kesişim bölgesindeki doz dağılım analizleri ayrıca yapıldı ve profil eğrileri oluşturuldu. ,Elde edilen veriler istatiksel olarak değerlendirildi. Bölünmemiş her bir alanda hesaplanan doz dağılımı ile bu alanların ikiye bölünerek ışınlanması sonucu kesişim bölgesinde ölçülen dozlar karşılaştırıldığında, aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Yoğunluk ayarlı radyoterapi, bölünmüş alanlar, kesişim bölgesi, kalite kontrol, gama-indeks analizi

Due to leaf travel range limitations of Varian linac multileaf collimator system, a field larger than 15 cm is split into two or three sub-fields by Eclipse treatment planning system in order to carry out intensity modulated radiation therapy. In the overlap region of the split fields, dose differences which Eclipse can not determine may occur. The purpose of this study is to research dose distributions in the overlap region of the split fields generated using 'sliding window' technique.Treatment plans as well as quality assurance plans of 7 fields larger than 15 cm and their 14 sub-fields were calculated by Eclipse. The measurements at linac were taken on solid-water phantom by setting all gantry, collimator and table angles to zero, using 2D-Array and Gafchromic Film. Gama analysis was performed within 3, 4 and 5 mm Distance to Agreement and 3%, 4% and 5% Dose Difference on measured and calculated dose maps at both local and global reference dose points. The part of the maps under 5% and 10% of the measured maximum dose were suppressed on the gamma analysis. The gamma analysis of dose distributions was performed for overlap regions of split fields. Dose profiles were generated and the data obtained was evaluated statistically. According to the statistic results, there is no significant difference between measured and calculated dose distributions of each unsplit fields and overlap regions obtained by dynamic splitting of IMRT fields larger than 15 cm. As a result of gamma analysis, there is no dose discrepancy during irradiation of split fields using 'sliding window' technique.Key words: Intensity modulated radiation therapy, split fields, overlap regions, quality control, gamma analysis