Sol meme kanserli hastaların radyoterapisinde derin inspiryum tekniği ile kalp-akciğer dozlarının ve klinik pnömoni oranının araştırılması

Abstract

Erken evre sol meme kanserli kadınlarda meme koruyucu cerrahi sonrası uygulanan tanjansiyel meme ışınlamalarında, kalp ve 'sol ön inen koroner arter' başta olmak üzere, sol akciğer ve karşı memenin aldığı dozlar morbiditeve mortaliteyi etkilemektedir. Kalp hastalıklarından ve sekonder akciğer kanserinden meydana gelen ölümlerdeki artış, radyoterapinin sağladığı sağkalım artışını uzun dönemde ortadan kaldırabilmektedir. Homojenite ve konformalite indeks değerleri yanında riskli organ dozları'yoğunluk ayarlı radyoterapi' ve 'volümetrik ayarlı ark terapi' modaliteleri ile daha iyi olsa da, düşük doz alan normal doku oranı tanjansiyel ışınlamalardan daha yüksektir. Bu nedenle 'alan-içinde-alan' modalitesi ile uygulanan tanjansiyel 'yoğunluk ayarlı radyoterapi' tedavisinde kalp, koroner arter ve sol akciğer dozlarını azaltmak için 'nefes tutma' tekniği yaygın olarak kullanılmaktadır. Kliniğimizde 20 hasta üzerinde yaptığımız bu çalışmada elde ettiğimiz sonuçlar, literatür ile büyük ölçüde uyumludur. Nefes tutma tekniğinde homojenite ve konformalite indeks değerleri ile konformalite numarası serbest nefes tekniğine göre anlamlı olarak daha iyidir. Ayrıca kalp, koroner arter ve sol akciğerin ışınlanan hacimleri ile dozlarında da anlamlı bir azalma sağlanmıştır. Bunun uzun dönemde hayat kalitesini düşüren kalp yetmezliğinin yanında, kalp hastalıklarından ölüm riskinde ve sekonder akciğer kanser riskinde de bir azalma sağlaması beklenir. Nefes tutma tekniğinde karşı meme ışınlanan hacmi aynı kalsa da, maksimum doz ve ortalama dozda minimal bir artış görülmektedir. Ancak sekonder meme kanser riskinde artışa neden olacak anlamlılıkta değildir. Radyasyon pnömonisi açısından kriter olan20 Gy doz alan sol akciğer hacim oranı, nefes tutma tekniğinde, serbest nefes tekniğine göre anlamlı olarak düşüktür ve %30'un altındadır. Sonuç olarak çalışmamızda bir yıllık takip sürecinde pnömoni görülmemiştir.Anahtar kelimeler: Sol yerleşimli meme kanseri,radyoterapi, nefes tutma, pnömoni

Primarilycardiac and 'left anterior descending coronary artery' doses, as well as left lung and contralateral breast doses have an impact on morbidity and mortality rates in left sided early stage breast cancer patients treated by breast conserving surgery and adjuvant tangential breast irradiation. The increase of mortality caused by radiation related coronary disease and secondary lung cancer may eliminate the survival gain by radiotherapy. Even though dose homogeneity and conformality of the target volumes, as well as 'organ at risk' doses are better with 'intensity modulated radiotherapy' and 'volumetric modulated arc therapy' modalities, tangential irradiation offers smaller volumes of 'low dose receiving normal tissue'. Accordingly 'deep inspiration breath hold' technic is widely used during 'field-in-field forward intensity modulated tangential radiotherapy' in order to decrease coronary artery and left lung doses. The findings of this study carried out on 20 women at our clinic, were highly compatible with the literature. Homogeneity index, conformality index and conformality number values were significantly better with 'breath hold technic' than free breathing. Additionally, a significant decrease on the heart, coronary artery and left lung irradiated volumes, as well as on their doses were ensured. In the long term, these advantages could result with an improvement in mortality risk of heart diseases, as well as in secondary lung cancers. Similarly a decrease of heart failure which compromise patients' quality of life, could be expected. While contralateral breast irradiated volume remained the same between two technics, its maximum and mean doses displayed a minimal increase at 'breath hold', which was not that significant to induce an increase of secondary breast cancer risk. Left lung volume receiving equal or more than 20 Gy was significantly lower for breath hold technic compared to free breathing, being less than 30% for both tecnics, a criterion ratio for radiation induced pneumonitis. Consequently symptomatic pneumonitis was not occured during one year of our study follow-up period.Key words: Left sided breast cancer, radiotherapy, breath holding, pneumonia