Sporcularda beslenme alışkanlıkları, duygu durumu ve performans arasındaki ilişki

Abstract

Çalışmamızın amacı Trakya Üniversitesi'ne bağlı lisanslı sporcularda genel ve sporcu beslenme bilgisini ölçmek, duygu durum değişiklikleri, beslenme alışkanlıkları ve bireylerin performansları arasındaki ilişkiyi saptamaktı. Çalışmaya 127 lisanslı sporcu (42 kadın, 85 erkek) dahil edildi. Sporcuların yaş ortalaması 21.2±2.3 yıldı. Sporcular genel beslenme bilgi sorularının %53.5'ine, sporcu beslenmesi bilgi sorularının %71.9'una doğru cevap verdi. Kadın sporcuların %38.1'inin ana öğün atladığı bulundu. Sporcular arasında besin destek ürünü kullanımı %55.1 olarak tespit edildi. Sporcular sporcu beslenmesi konusunda bilgiyi en çok antrenörlerden (%33.1), en az diyetisyenlerden (%3.1) edindiklerini ifade etti. Sporcuların günlük enerji alımları kadın ver erkeklerde sırasıyla ortalama 3084.3±1564.0 kkal, 3981.9±1531.7 kkal idi. Sporcuların günlük protein alımları kadın ve erkeklerde sırasıyla 2.3±1.1 g/kg, 2.5±1.2 g/kg; karbonhidrat alımları 5.7±3.9 g/kg, 5.3±2.7 g/kg idi. Sporcuların D vitamini hariç diğer tüm vitamin ve mineral alım düzeyleri, literatürde belirtilen diyet referans alım düzeylerini (DRI) karşılamakta idi. Algılanan stres ölçeği (ASÖ) toplam puanı ile Sürekli ve Durumluk Optimal Performans Duygu Durum-2 Ölçekleri (SOPDDÖ/DOPDDÖ) arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulundu (rho=-0.239, p=0.007; rho=-0.208, p=0.019). Çalışmamızda erkek sporcuların kadın sporculara oranla daha fazla sürekli optimal performans duygu durumu düzeyine sahip olduğu sonucuna varıldı (p=0049). Sporcuların %50.4'ü yemek yeme davranışının olumsuz duyguları azalttığını, %70.9'u yemek yeme davranışının olumlu duyguları artırdığını ifade etti. Sonuç olarak; sporcuların beslenme bilgi düzeylerinin artırılması, bazı beslenme davranışlarının da düzeltilmesi gerekmektedir. Stres algısının sporcuların optimal performans duygu durumu düzeyini olumsuz etkileyen bir faktör olduğu göz ardı edilmemelidir.Anahtar kelimeler: sporcular, beslenme alışkanlıkları, beslenme bilgisi, duygu durumu

The purpose of this study was to investigate general and sports nutrition knowledge and to determine the relationship between nutritional habits, mood and performance in licensed athletes in Trakya University. One hundred and twenty seven licenced athletes (42 women and 85 men) were included to the study. The mean age of athletes was 21.2±2.3 years. The athletes gave the correct answer the 53.5% of general nutrition information questions and 71.9% of sports nutrition information questions. It was found that 38.1% of female athletes skipped the main meals. The use of nutritional supplements among athletes was 55.1%. Athletes, information about sports nutrition stated that they acquired at most from coaches (33.1%), at least from dietitian (3.1%). Mean energy intake for females and males was 3084.3±1564.0 kcal/day, 3981.9±1531.7 kcal/day, respectively. Mean protein consumption for females and males 2.3±1.1 g/kg, 2.5±1.2 g/kg of body weight; carbohydrate consumption 5.7±3.9 g/kg, 5.3±2.7 g/kg of body weight, respectively. All athletes met the Dietary Reference Intakes (DRI) for vitamins and minerals except for vitamin D. Significant negative correlations determined between Perceived Stress Scale total score and Dispositional Flow Scale-2, Flow State Scale-2 (rho=-0.239, p=0.007; rho=-0.208, p=0.019). It was found that male athletes had more flow state level than female athletes (p=0049). 50.4% of the athletes stated that eating behaviour reduce the negative feelings, 70.9% of the athletes stated that eating behaviour increase the positive feelings. In conclusion, the knowledge level of athletes should be increased and some nutritional behaviors should be corrected. The perception of stress is a factor that negatively affect the flow state level should not be overlooked.Key words: athletes, nutritional habits, nutritional knowledge, mood