Algoloji hastalarının ağrı inançları ile ağrıyla başa çıkma durumları arasındaki ilişki

Abstract

Ağrı, gerek dünyada gerekse ülkemizde oldukça yaygın görülen ve giderek artan bir sağlık problemidir. Ağrının kişi tarafından ifade edilişi; yaş, cinsiyet, duygusal durum, yaşanılan ağrı deneyimi, etnik ve kültürel farklılıklar, ağrı davranışı gibi birçok faktörden etkilenmektedir. Hastanın inançları, beklentileri, ağrı ile başa çıkma tutumları, sosyal destekleri, aldığı tanılar, sağlık güvenceleri hastanın ağrı denetimi üzerinde etkilidir. Özellikle bu etkenler arasında ağrı inançları kavramı ön plana çıkmaktadır. Yapılan çalışmalarda ağrı şikayeti yaşayan bireylerin ağrının organik ya da psikolojik kökenli oluşu ile ilgili inançlarının ağrı ile baş etme stratejilerinde farklılıklar yaratabileceği belirtilmektedir. Araştırmamız; algoloji hastalarının ağrı inançları ile ağrıyla başa çıkma durumları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla yapılan, tanımlayıcı çalışmadır. Araştırmanın örneklemini 15 Mayıs 2014 - 15 Temmuz 2014 tarihleri Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Uygulama ve Araştırma Hastanesi Algoloji Servisi'nde dahil edilme kriterlerine uyan 201 yatan hasta oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından ilgili literatür taranarak hazırlanan Tanımlayıcı Özellikler Veri Formu, Ağrı İnançları Ölçeği, Ağrı İle Başa Çıkma Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel metodlar, Spearman korelasyon, Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; hastaların ağrı yaşama süresi 1 ay ile 40 yıl arasında değişmekte olup, ortalama ağrı yaşama süresi 68.37 ± 89.42 aydır. Hastaların organik inançlar puan ortalaması 3.97±0.78, psikolojik inançlar puan ortalaması 5.01±1.01'dir. Hastaların organik inançlar puanı ile kendi kendine başa çıkma (p<0.001, r= -.388) ve bilinçli bilişsel girişimler puanı(p<0.001, r= -.331) arasında negatif yönde; çaresizlik puanı (p<0.001, r= .365) arasında ise pozitif yönde zayıf düzeyde bir ilişki vardır. Hastaların organik inançları ile tıbbi çare arama durumu (p>0.05, r= .065) arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Hastaların psikolojik inançlar puanı ile kendi kendine başa çıkma puanı (p<0.05, r= .162) arasında pozitif yönde zayıf düzeyde bir ilişki bulunurken, çaresizlik (p>0.05, r= -.025), bilinçli bilişsel girişimlerde bulunma(p>0.05, r= .128) ve tıbbi çare arama puanı (p>0.05, r= .017) arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Ayrıca hastaların organik inançlar puanı ile opioid kullananların, ağrı kontrolünün kendisinde olduğu inancına sahip olanların arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Bireylerin ağrının bedendeki bir hasar, yaralanma gibi organik kökenli olduğuna inancı ağrıyla baş etme durumunu olumsuz yönde etkilemekte, birey kendini daha fazla çaresiz hissetmektedir. Ağrı yönetiminde bireyin ağrı inançlarına uygun hemşirelik girişimlerinin planlanması, bunun yanında ağrı inançları ile ağrıyla başa çıkma durumları arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmaların farklı grup hastalar üzerinde ve daha büyük örneklem gruplarında yapılması önerilmektedir.

Pain is a quite common and growing health problem both in our country and in the world. Pain expression is affected by many factors such as patient's age, gender, emotional condition, experience of pain, ethnic and cultural differences and pain behavior. The patient's beliefs, expectations, attitudes of coping with pain, social support, diagnoses and health insurance are effective on the patient's pain control. Especially, concept of pain beliefs comes into prominence among these factors. According to studies individuals who complain pain their belief which is associated with organic or psychological origin of the pain may create differences in patients' pain coping strategies. This descriptive study was carried out to evaluate correlation between pain beliefs and coping with pain of algology patients'. This study was carried out at Eskisehir Osmangazi University Hospital Training and Research Hospital Algology Service between 15 May - 15 July 2014. The study sample was included 201 patients who have inclusion criteria. The research instruments were used a Descriptive Characteristics Questionnaire which is prepared from literature by researcher, The Pain Beliefs Questionnaire and the Pain Coping Questionnaire. Data were evaluated by descriptive statistical methods, Spearman's correlation, Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis test. According to the findings obtained from this study; duration of pain of the patients ranged from 1 month to 40 years, mean duration of pain was 68.37 ± 89.42 months. Patients' organic beliefs mean score was 3.97 ± 0.78, psychological beliefs mean score was 5.01 ± 1.01. Between patients' organic beliefs score self-management (p <0.001, r = - .388) and conscious cognitive interventions score (p <0.001, r = - .331) was a significant negative correlation, with a helplessness score (p <0.001, r = .365) was a positive correlation. There is no relationship between patients' medical care and organic beliefs score (p>0.05, r= .065). Between patients' psychological beliefs score and self-management score was a positive correlation (p<0.05, r= .162). There is no relationship between psychological beliefs score and other subscales of Pain Coping Questionnaire. Moreover, there is significant difference between organic beliefs score and patients who use opioid analgesic. Patients who have beliefs of pain's origin is a organic causes such as damage and harm in the body, cannot cope with pain and feel more helplessnes. Appropriated nursing interventions for individuals pain beliefs should be implemented to nursing care plans on pain management. In addition, the investigations which are analyzing the relationship between pain beliefs and coping with pain should be carried out on a larger and different groups of patients