Farklı mevkilerde oynayan futbolcuların hedef yönelimi ve algılanan motivasyonel iklim özellikleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı, amatör futbolcuların hedef yönelimleri ile algılanan motivasyonel iklim özelliklerinin oynanan pozisyona göre değişip değişmediğinin belirlenmesidir. Çalışmaya 460 amatör erkek futbolcu katıldı (yaş; 21.72 ± 4.63 yıl ve futbol deneyimi; 9.24±4.18 yıl). Futbolcular oynadıkları mevkilere göre; defans (n=199), orta saha (n=187) ve forvet (n=74) oyuncusu olarak adlandırıldı. Algılanan motivasyonel iklim ve hedef yönelim puanları, Türkçeye uyarlamaları Toros (2002) tarafından yapılan Sporda Görev -Ego Yönelim Ölçeği ve Sporda Algılanan Motivasyonel İklim Ölçeği ile değerlendirildi. Pearson korelasyon analizi futbol deneyiminin görev yönelimi, ego yönelimi, ustalık iklimi ve performans iklimi üzerinde etkili olmadığını gösterdi. ANOVA ve post hoc Tukey testleri; defans oyuncuların görev yönelim puanları ile ustalık iklim puanlarının orta saha oyuncularınınkinden daha yüksek olduğunu gösterdi (p=0,003 ve p˂0,001). Orta saha oyuncularının ego yönelim ve performans iklim puanları arasında, orta saha oyuncularının lehine istatistiksel düzeyde anlamlı fark tespit edildi (p˂0,001 ve p˂0,001 ). Forvet oyuncularının görev ve ego yönelim puanları ile orta saha ve defans oyuncularının görev ve ego yönelim puanları arasında fark tespit edilmezken, forvet oyuncularının performans iklimi puanının orta saha oyuncularının puanından daha yüksek olduğu belirlendi (p˂0,001). Bu çalışmanın sonuçlarına göre; görev yönelimi ve ustalık iklimi puanı yüksek olan sporcular defans oyuncusu, ego yönelim puanı ile performans iklim puanı yüksek olan sporcular ise orta saha oyuncusu olarak oynatılabilir. Forvet oyuncularının hedef yönelim ve motivasyonel iklim düzeylerinin tespiti için daha geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulmakla birlikte ölçeklerden elde edilen puanlar; fiziksel ve fizyolojik testlerle birlikte değerlendirilmelidir.

The aim of this study was to determine whether the characteristics of goal orientation and perceived motivational climate change according to the playing positions of amateur footballers. Four hundred and sixty amateur male football players participated in the study (age, 21.72 ± 4.63 years; football experience, 9.24±4.18 years). Footballers were named as defence (n=199), midfield (n=187) and forward (n=74) according to their playing position. The scores of perceived motivational climate and goal orientation were determined by the Turkish versions of 'The Task and Ego Orientation in Sport Questionnaire' and 'The Perceived Motivation Climate Questionnaire', which were adapted by Toros (2002). Pearson correlation analyses showed that football experience had no effect on task orientation, ego orientation, mastery climate, and performance climate. ANOVA and post-hoc Tukey tests showed that task orientation and mastery climate scores were higher in defence players than midfield players (p=0.003 vs. p˂0.001). Ego orientation and performance climate scores of the midfield and defence players differed in favour of the midfield players (p˂0.001 vs. p˂0.001). Although there were no statistically significant differences in terms of the scores of task orientation and ego orientation among forward, defence, and midfield players, performance climate scores were higher in forward players than midfield players (p˂0.001). According to the results of this study, players who have higher task orientation and mastery climate scores can play as defence players, and other players who have higher ego orientation and performance climate scores can play as midfield players. With the need for more extensive studies to determine the goal orientation and motivational climate scores of forward players, scores that are obtained from questionnaires should be evaluated with physical and physiological tests.