Kaynak tüketim muhasebesi modelinin bir özel sağlık işletmesinde uygulanması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, maliyet yöntemlerinden en güncel olarak kullanılmaya başlanan kaynak tüketim muhasebesi modelinin özel bir sağlık işletmesinin yoğun bakım ünitesinde uygulamaktır. Geleneksel maliyet yöntemlerinin işletmelerin ihtiyacına tam olarak cevap verememesi sonucunda yeni maliyet modelleri geliştirilmiştir. Son on yılda ortaya çıkan kaynak tüketim muhasebesi modeli çeşitli sektörlerde çalışılmış olmasına rağmen sağlık sektöründe yeterli düzeyde uygulanmamıştır. Kaynak tüketim muhasebesi modeli işletmelerin maliyetlerini sabit veya değişken olarak ayırarak kaynak havuzlarında toplamaktadır. Kaynak havuzlarında toplanan maliyetlerin uygun faaliyetlere atanması yapıldıktan sonra ortaya çıkan ürün için hangi faaliyetin ne kadar kullanıldığı görülmektedir. Aynı zamanda kullanılmayan kapasite de ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma hem bu modelin sağlık sektöründe de uygulanabilirliğini hem de sonuçları açısından işletmeye yapacağı katkıyı göstermektedir. Çalışmada yoğun bakım yatan hastalar için 1. Basamak ve 2. Basamak maliyetler hesaplanmıştır. Geleneksel yöntem ile 1. Basamak hastaların yatılan bir gün maliyeti 206,12 TL, 2. Basamak hastalar için ise 439,20 TL olarak hesaplanmıştır. Kaynak tüketim muhasebesi modeli ile 1. Basamak hastaların yatılan bir gün maliyeti 193,39 TL, 2. Basamak hastalar için ise 411,45 TL olarak hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda sağlık işletmesinin yoğun bakım ünitesinde % 6.32 atıl kapasite oluştuğu tespit edilmiştir. Bu atıl kapasitenin hangi faaliyetlerden kaynaklandığı, kaynakların nasıl kullanıldığı ve nasıl bir maliyet oluşturduğu gözlenebilmektedir. İşletmeler bu modeli uygulayarak kullanılmayan kapasiteleri görebilir ve buna uygun önlemler alarak daha verimli hale gelebilirler.

The purpose of this study is to implement the resource consumption accounting model, which is being used as the most current method, in the intensive care unit of a private health care enterprise. As traditional cost methods cannot fully respond to the needs of the enterprises, new methods have been developed. Although the resource consumption accounting model that has emerged in the last decade has been studied in various sectors, it has not been applied adequately in the health sector. Resource consumption accounting model separate costs of enterprise into fixed or variable and then collect them into resource pools. It is seen how much activity is used for the product that emerges after the allocation of the costs collected in the resource pools to the appropriate activities. At the same time, it shows up unused capacity.This study shows both the feasibility of this model in the health sector and the contribution it will make to the operation in terms of results. In this study, the 1st and 2nd step costs for the patients in intensive care unit were calculated. By traditional method, the cost of patients for one day living in the first stage was calculated as 206.12 TL and for the second stage patients it was calculated as 439.20 TL. According to the resource consumption accounting model, the cost of patients for one day living in the first stage was calculated as 193,39 TL and for second stage patients it was calculated as 411,45 TL. As a result of the study, it was determined that the healthcare enterprise had 6.32 % idle capacity in the intensive care unit. It can be observed which activities are caused by this idle capacity, how resources are used and how the cost is formed. By implementing this model, enterprises can see unused capacities and become more productive by responding appropriately.