Hemşirelerin liderliğe ilişkin değerlendirmeleri ve sorumlu hemşirelerin sahip oldukları liderlik özellikleri

Abstract

Bu tanımlayıcı araştırma, hemşirelerin transformasyonel liderliğe ilişkin değerlendirmelerini saptamak ve sorumlu hemşirelerin sahip oldukları liderlik özelliklerini belirlemek amacıyla yapıldı. Araştırma, Trakya Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde çalışan 423 hemşireden 356'sının gönüllü katılımı ile gerçekleştirildi. Örneklem seçimine gidilmedi. 356 hemşirenin 38'i sorumlu hemşire, 318'i servis hemşiresi idi. Veriler, araştırmacı tarafından literatür bilgilerine dayanılarak oluşturulan ve servis hemşirelerine uygulanan anket formu, sorumlu hemşirelere uygulanan anket formu ve Çok Faktörlü Liderlik Ölçeğinin Dönüşümçü Liderlik Alt Boyutu ile toplandı. Verilerin analizinde frekans, ortalama ve standart sapma, Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi kullanıldı. İstatistiki anlamlılık düzeyi olarak p<0,05 kabul edildi.En çok katılımcının sorumlu hemşirelerde de, servis hemşirelerinde de dahili servislerde olduğu, sorumlu hemşirelerin büyük kısmının lisans mezunu olduğu ve 16 yıldan fazla mesleki deneyimi olduğu, servis hemşirelerinin ise 5 yıl ve daha az mesleki deneyimi olduğu , ortalama çalışma süresinin servis hemşiresinde 6,04 ± 4,884 yıl, sorumlu hemşirede 16,79 ± 6,427 yıl olduğu, sorumlu hemşirelere yarısının oryantasyon eğitimi aldığı, %94,7'sinin hizmet içi eğitim aldığı, %92,1'nin liderlik ile ilgili kurslara katıldığı, iyi bir yönetici hemşirede olması gereken en iyi özelliğin servis hemşirelerine göre adaletli olmanın, sorumlu hemşirelere göre disiplinli olmanın ifade edildiği, sorumlu hemşirelerin %78,9'unun demokratik lider tipini tercih ettiği, servislerde hekimin lider olduğu, bu durumun nedeni olarak da hekimin servise hakim olmasından ve son söz söyleme hakkının hekimde olmasından kaynaklandığı, sorumlu hemşirelere göre başarılı olmayı sağlayan yönetici özelliğinin sabırlı olmak, başarılı olmayı engelleyen yönetici özelliğinin duygusal olmak olduğu bulundu. Sorumlu hemşirelerin kimi özellikleri ile Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği Dönüşümcü Liderlik Alt Boyutu puan ortalamaları arasında istatistiksel yönden anlamlı bir fark bulunmadı (p>0,05).Anahtar Kelimeler: Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği, Dönüşümcü Liderlik, Hemşire, Sorumlu Hemşire.

This descriptive research was conducted to determine the assessment of nurses about transformational leadership and to reveal the leadership traits of chief nurses.The research was done with the voluntary participation of 356 out of 423 nurses working at Trakya University Health and Research Centre. Samples were not chosen. Out of 356 nurses, 38 were chief nurses and 318 were staff nurses. Data were collected by questionnaire forms aimed towards staff nurses, which were based on literature and questionnaire forms aimed towards chief nurses, as well as Transformational Leadership Sub-dimensions of Multifactorial Leadership Scale. Frequency, mean, standard deviation, Mann Whitney U test and Kruskal Wallis were used for the analysis. Data were considered statistically significant for p<0.05.Both among chief nurses and staff nurses, most participants were in the internal medicine staff, most of the chief nurses had a bachelor's degree and more than 16 years of experience, whereas staff nurses had 5 years or less than 5 years of experience. Mean work time for staff nurses were 6,04 ± 4,884 years, for chief nurses it was 16,79 ± 6,427 years. Half of the chief nurses had orientation training, 94,7% had received in-service training, while 92,2% attended courses related to leadership. According to ward nurses, the most important trait to be a good executive nurse is to be fair, whereas for chief nurses it was being disciplined. Chief nurses, 78,9% preferred democratic leader type. In the clinic wards the leader was the doctor, the reason for this was the doctor being in control of it and having the final say. For chief nurses, the executive trait for success was being patient, and the trait which prevents being successful is being emotional. There was no significant difference between some features of chief nurses and Transformational Leadership Sub-dimensions of Multifactorial Leadership Scale mean scores (p>0,05).Key words: Multifactor Leadership Scale, Transformational Leadership, Nurse, Chief Nurse.