Kalp yetersizliği hastalarının umutsuzluk düzeyi, sağlık davranışları ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler

Abstract

Tanımlayıcı ve kesitsel olarak planlanan bu araştırma kalp yetersizliği hastalarının umutsuzluk düzeyi, sağlık davranışları ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapıldı. Araştırma; Aralık 2016 – Haziran 2017 tarihleri arasında kalp yetersizliği tanısı konulmuş, 143 hasta ile gerçekleştirildi. Araştırmanın verileri, `Hasta Bilgi Formu`, `Beck Umutsuzluk Ölçeği`, `Kalp Yetersizliği Sağlık Davranışları Ölçeği` ve `Minnesota Kalp Yetmezliği ile Yaşam Anketi` kullanılarak toplandı. Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 57,80±8,31 olup, %70,6'sı erkekti. Hastaların %74,1'i evli, %75,5'i ilkokul mezunu, %33,5'i emekli, %39,2'si kalp yetersizliği sınıflamasında sınıf III'te yer almakta idi. Hastaların Beck Umutsuzluk Ölçeği puan ortalamasının 6,90±4,66, Kalp Yetersizliği Sağlık Davranışları Ölçeği puan ortalamasının 65,99±12,26 ve Minnesota Kalp Yetmezliği ile Yaşam Anketi puan ortalamasının 42,75±21,69 olduğu belirlendi. Kalp yetersizliği sınıflamasında sınıf III'te bulunan, kalp yetersizliğine bağlı hastaneye tekrarlı yatışları olan ve mevcut sağlık durumunu kötü olarak algılayan hastaların umutsuzluk düzeyi daha yüksek bulundu (p<0,05). İlkokul mezunlarının, ev hanımı olanların, sadece eşi ile yaşayanların ve sağlık kontrollerini düzenli yaptırmayanların sağlık davranışları düzeyi daha düşük saptandı (p<0,05). Kadın hastaların, kalp yetersizliği sınıflamasında sınıf III'te yer alan hastaların, yatarak tedavi görenlerin, kalp yetersizliğine bağlı hastaneye tekrarlı yatışları olan ve mevcut sağlık durumunu çok kötü/kötü olarak algılayan hastaların yaşam kaliteleri daha düşük bulundu (p<0,05). Hastaların yaşları ile kalp yetersizliği sağlık davranışları arasında negatif bir ilişki olduğu belirlendi (r=-0,259; p<0,01). Hastaların umutsuzluk düzeyleri arttıkça, yaşam kalitelerinin düştüğü saptandı (r=0,253; p<0,01). Kalp yetersizliği olan hastalarda yaşam kalitesinin arttırılması için umutsuzluk ile baş etme yöntemlerinin ve olumlu sağlık davranışlarının öğretileceği eğitim programlarının düzenlenmesi önerilmektedir.

This descriptive and cross sectional study was conducted to identify the relationship between the level of hopelessness, self-care behaviour and life quality of patients with heart failure and affecting factors. The study was conducted on 143 patients diagnosed with heart failure between December 2016 and June 2017. The study data was collected by using `Patients Information Form`, `Beck's Hopelessness Scale`, `Heart Failure Health Behaviour Scale` and `Minnesota Living with Heart Failure Questionnaire` The mean age of the patients was 57.80±8.31 years and 70.6% of them were male. 74.1% of the patients were married, 75.5% were primary school graduates, 33.5% were retired, 39.2% were categorized as NYHA functional classification III. The patients' average scores of Beck's Hopelessness Scale, Heart Failure Health Behaviour Scale, and Minnesota Living With Heart Failure Questionnaire were determined to be 6.90±4.66, 65.99±12.26, and 42.75±21.69, respectively. It was found that the level of hopelessness of the patients with NYHA classes III and repeated hospitalization, who perceived their current health status to be bad was higher (p<0,05). The level of health behaviour of the patients who were primary school graduates, housewives, lived only with their partner and did not have check-ups regularly were found to be lower (p<0,05).The life quality of the patients who are female, with NYHA classes III, received inpatient treatment, with repeated hospitalization due to heart failure, and perceive their health status to be very bad/bad was found to be lower (p<0,05). There was a negative correlation between the age of patients and heart failure health behaviors (r=-0,259, p<0.01). Also, as the hopelessness levels of the patients increased, their quality of life decreased (r=0.253, p<0.01). It is suggested that training programs which consist of methods coping with hopelessness and positive health behaviours for improving the quality of life in patients with heart failure, are organized.