Sağlıklı ve enflame dental pulpada adamts düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Pulpada bulunan farklı medyatör miktarlarının değişimlerini tespit etmek, histolojik inceleme yapılmadan pulpa hastalıklarında diagnostik bir biyomarker geliştirilebilmesi adına önemli görülmektedir. Bundan dolayı bu çalışmanın amacı; sağlıklı ve enflame dental pulpanın ECM'inde bulunan proteoglikanları parçalayan farklı ADAMTS'lerin (-1,-4,ve -9) ve ADAMTS'leri inhibe eden TIMP düzeylerini karşılaştırmaktır. İnsana ait sağlıklı ve enflame pulpa doku örnekleri kök kanal tedavisi endikasyonu konulan gönüllü hastalardan elde edildi (48 adet). Sağlıklı pulpa doku örnekleri profilaktik amaçla çekim endikasyonu olan üçüncü molar dişler, herhangi bir patolojiye sahip olmayan ortodontik amaçla çekilecek dişler ve protetik amaçla kök kanal tedavisi yapılacak klinik ve radyografik olarak sağlıklı tanımına uyan dişlerden, enflame pulpa doku örnekleri ise özellikle geri dönüşümsüz pulpitis semptomları gösteren dişlerden toplandı. Tüm tedavi ve dental pulpa doku örnekleri toplama protokolleri rubber-dam izolasyonu ve lokal anestezi altında yapıldı. Dişlerde varsa çürük ya da restorasyon frez kullanılarak uzaklaştırıldı. Pulpa odası tavanı dikkatli bir şekilde kaldırıldıktan sonra açılan pulpa, odasından steril bir ekskavatör ve tirnerf kullanılarak çıkarıldı. Sağlıklı ve enflame pulpa doku örnekleri eppendorf tüplerinde -80 °C de (Nüve DF 490, Ankara Türkiye) ileriki kullanım aşamasına kadar muhafaza edildi. Eppendorf tüplerindeki örnekler homojenizasyon işleminden sonra mikrosantrifujde (Hettich Micro 22R, Tuttlingen, Germany) santrifüj edildi. Elde edilen pulpa supernatantlarında protein miktarları spektrofotometrik olarak ölçüldü. ADAMTS1, ADAMTS4, ADAMTS9 ve inhibitör olarak da TIMP3 düzeyleri ELİSA kitleri (USCN, Wuham, China) kullanılarak ölçüldü. Parametrik veriler için bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA), non-parametrik veriler için Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testleri kullanıldı. Sağlıklı ve enflame pulpa doku örneklerinin ADAMTS1, ADAMTS9 ve TIMP3 düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu (p<0.05), ADAMTS4 düzeyi için ise anlamlı bir fark olmadığı (p˃0.05) belirlendi. Sağlıklı pulpa doku örneklerine kıyasla enflame pulpa doku örneklerinde ADAMTS1 ve -9 düzeylerinin arttığı, TIMP3 düzeyinin azaldığı bulunmuştur (p<0.05). Tüm örnekler değerlendirildiğinde cinsiyet ve yaş aralıklarına göre ADAMTS1, -4, -9 ve TIMP3 düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı bulunmuştur (p˃0.05). Enflame grup kendi içerisinde değerlendirildiğinde cinsiyete göre ADAMTS9 düzeyi kadınlarda erkeklere kıyasla anlamlı bir şekilde yüksek bulunurken (p<0.05), enflame ve sağlıklı gruplar kendi içlerinde değerlendirildiğinde ise cinsiyet ve yaş aralıklarına göre diğer medyatörler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlemlenmemiştir (p˃0.05). Sonuç olarak, ADAMTS1, ADAMTS9 ve TIMP3'un pulpal enflamasyonda rol oynayabileceği düşünülmektedir.Anahtar Sözcükler: ADAMTS, Dental Pulpa, ECM, MMP, Proteoglikan

It is important to identify the changes in the different mediators in the pulp to develop a diagnostic biomarker in pulp diseases without histological examination.Therfore, the aim of this study; to compare different ADAMTS (-1,-4, and -9) that break down the proteoglycans present in the ECM of a healthy and inflamed dental pulp and TIMP levels that inhibit ADAMTS. Healthy and inflamed human dental pulps' tissue samples were collected during endodontic treatments or after teeth extraction from volunteer patients (48 pieces). Healthy pulp tissue samples were collected from third molar teeth that indicated extraction for prophylactic purposes, teeth to be extracted for orthodontic purposes without any pathology and clinically and radiographically healthy teeth that have indicated root canal treatment for prosthodontic purposes, inflamed pulp tissue samples especially from the teeth showing irreversible pulpitis symptoms. All treatment and dental pulp samples collection protocols were performed under rubber dam isolation and local anesthesia. If the teeth have caries or restoration, they were removed by using drills. After the pulp chamber was carefully unroofed, the whole pulp tissue was excised with a spoon excavator and tirnerfs. Healthy and inflamed pulps were directly transferred to eppendorf tubes and stored at -80 °C (Nüve DF 490, Ankara Türkiye) until further use. Pulp tissue samples were homogenized in saline soution in eppendorf tubes and then centrifuged in a microcentrifuge (Hettich Micro 22R, Tuttlingen, Germany). Protein concentrations in pulp supernatants were determined spectrophotometrically. Levels of ADAMTS1, ADAMTS4, ADAMTS9 and for the inhibitor TIMP3 were measured in supernatants of human dental pulp tissue extracts using ELISA kits (USCN, Wuham, China). Independent sample t test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used for parametric data, Kruskal-Wallis and Mann-Whitney U tests were used for non-parametric data. There was a statistically significant difference between ADAMTS1, ADAMTS9 and TIMP3 levels of healthy and inflamed pulp tissue samples (p<0.05), but there was no significant difference for ADAMTS4 levels (p˃0.05). It was found that ADAMTS1 and 9 levels were higher in the inflamed group compared to the healthy group, while TIMP3 level decreased (p<0.05). When all samples were evaluated, it was found that there was no statistically significant difference between ADAMTS1, -4, -9 and TIMP3 levels according to gender and age ranges (p˃0.05). When the inflamed group was evaluated within itself, ADAMTS9 level was found to be significantly higher in women compared to men (p<0.05), whereas when the inflamed and healthy groups were evaluated within themselves, there was no statistically significant difference between other mediators according to gender and age ranges (p˃0.05).Keywords: ADAMTS, Dental Pulp, ECM, MMP, Proteoglycan