Kolorektal cerrahi öncesi uyku hijyeni görsel materyali kullanımının hastaların uyku kalitesine etkisi

Abstract

Randomize kontrollü ve yarı deneysel olarak yürütülen bu araştırma, kolorektal cerrahi geçirecek olan hastalara uyku hijyeni görsel materyali kullanılarak yapılan bilgilendirmenin, hastaların uyku kalitesi üzerine etkisini incelemek amacıyla yapıldı.25.01.2018-28.06.2018 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Genel Cerrahi Servisinde kolorektal cerrahi geçirmesi planlanan 62 hastada (çalışma grubu: 31, kontrol grubu: 31) yürütülen araştırmada, tüm hastalara ameliyat öncesi günün sabahında uyku hijyenine yönelik sözel bilgilendirme yapıldı ve bilgilendirme sonrasında çalışma grubu hastalarının yatağına ya da görebileceği alan içerisinde duvar/dolap yüzeyine `Uyku Hijyeni Görsel Materyali` yapıştırıldı. Verilerin toplanmasında hasta tanıtım formu, Richards-Campbell Uyku Ölçeği, Visual Ağrı Skalası ve Uyku Hijyeni Görsel Materyali kullanıldı. Bilgilendirmenin etkinliğini değerlendirmek amacıyla her iki grupta yer alan hastalar, ameliyat olacakları günün sabahında ziyaret edildi ve anketler tekrar uygulandı. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney U, Wilcoxon, ki-kare, Fisher ve bağımsız örneklem t testleri kullanıldı. Anlamlılık sınırı p<0,05 olarak değerlendirildi. Çalışma grubunda yer alan hastalara uyku hijyeni görsel materyali ile yapılan bilgilendirmenin ameliyat sabahı, ölçek alt maddelerinden olan uyanık kalma süresini ve uykunun kalitesini istatiksel olarak anlamlı derecede arttırdığı belirlendi (t=-2,380, p=0,017; t=-2,208, p=0,027).Kolorektal cerrahi geçirecek olan hastalara uyku hijyenine yönelik sözel bilgilendirmenin ve buna ek olarak uyku hijyeni görsel materyali kullanımının, hastaların uyku kalitesinin artmasına olumlu katkı sağladığı görüldü. Ameliyat öncesi dönemde hastalara uyku hijyenine yönelik bilgilendirme yapılmasını, bilgilerin hatırlanmasına yardımcı olmak amacıyla görsel materyallerin kullanılmasını (uyku hijyeni görsel materyali gibi) önermekteyiz.

This randomized controlled and quasi-experimental study was conducted to examine the effects of patient enlightenment using sleep hygiene visual material on sleep quality of the colorectal surgery patients.The study included 62 patients (experimental: 31, control: 31) undergoing colorectal surgery at Cerrahpasa Medical Faculty Hospital, Department of General Surgery between 25.01.2018-28.06.2018 and verbal information on sleep hygiene was provided in the morning of surgery and `Sleep Hygiene Visual Material` was posted on bedsides/walls/closets of patients in the experimental group. The data were collected using patient identification form, Richards-Campbell Sleep Questionnaire, Visual Analogue Scale and Sleep Hygiene Visual Material. The patients were visited in the morning and the questionnaires were applied again to evaluate effectiveness. The data were analyzed through descriptive statistics, Mann–Whitney U, Wilcoxon, chi-square, Fisher and independent-samples t-tests. The significance limit was set at p<0,05. Giving information with sleep hygiene visual material to the patient significantly increased the subtitles of RSCQ `sleep quality` and `period of awakeness` before operation in the experimental group (t=-2,380, p=0,017; t=-2,208, p=0,027).It was observed that verbal information on sleep hygiene for patients undergoing colorectal surgery and visual materials contributed to improve sleep quality. It is recommended to provide information on sleep hygiene during the preoperative period and use visual materials (sleep hygiene visual material etc.) as a reminder.