Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan bebeklerde kan alma işlemi sırasında uygulanan kendi anne sütü kokusunun ve farklı annenin sütünün kokusunun bebeklerin ağrı düzeylerine etkisi

Abstract

Amaç: Araştırmamız kanıt temelli uygulamalara destek olmak ve kendi annesinin sütüne herhangi bir nedenle ulaşılamayan bebekler için bir başka annenin sütünün, bebeğin ağrısını azaltmak için kullanılıp-kullanılamayacağını belirlemek amacıyla deneysel olarak yapıldı. Gereç-Yöntem: Araştırmanın evrenini 1 Ağustos-1 Aralık 2017 tarihleri arasında Eskişehir Devlet Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi'nde yatan bebekler, örneklemini ise; bu tarihler arasında ünitede yatmakta olan, ebeveyni çalışmaya katılmayı kabul eden ve örneklem seçim kriterlerine uyan 90 yenidoğan oluşturdu. Venöz kan alma işlemi uygulanan yenidoğanlar; kendi anne sütünün koklatıldığı grup (30 yenidoğan), farklı annenin sütünün koklatıldığı grup (30 yenidoğan) ve kontrol (30 yenidoğan) grubu olmak üzere üç gruba ayrıldı. Uygulamada yenidoğanlara topuk kanı almadan iki dakika öncesinde ve işlem süresi boyunca anne sütü kokusu (kendi anne sütü, farklı annenin sütü) koklatıldı. Veri toplama aracı olarak; yenidoğanın tanıtıcı bilgilerini içeren bilgi formu, ağrısını değerlendirmek amacıyla `Yenidoğan Ağrı/Ajitasyon ve Sedasyon Skalası (N-PASS)` ve bulguların kaydedilmesi için de araştırmacı tarafından oluşturulan `Değerlendirme Formu'' kullanıldı. Verilerin analizinde SPSS 21.0 paket programından yararlanıldı. Bulgular: Çalışmamızda yenidoğanların işlem sırasındaki N-PASS puan ortalamaları incelendiğinde, kendi anne sütü grubunun N-PASS puan ortalamasının diğer gruplara göre, farklı anne sütü grubunun N-PASS puan ortalamasının da kontrol grubuna göre önemli düzeyde daha düşük olduğu belirlendi (p<0,05). İşlem sırasındaki kalp atım hızı ortalamaları karşılaştırıldığında, kendi anne sütü ile kontrol grubu ve farklı anne sütü ile kontrol grubu arasında önemli bir farklılık olduğu bulundu (p<0,05). Yenidoğanların işlem sırasındaki oksijen saturasyonları karşılaştırıldığında ise, kendi anne sütü grubu ile kontrol grubu arasında ve farklı anne sütü grubu ile kontrol grubu arasında istatistiksel olarak önemli bir fark olduğu saptandı (p<0,05). Kendi anne sütü grubu ile farklı anne sütü grubunun toplam ağlama sürelerinin medyan değerleri benzer iken, kontrol grubunun toplam ağlama süresinin medyan değerinin daha yüksek olduğu ve bu sonucun önemli olduğu bulundu (p<0,05). Sonuç: Çalışma sonucumuzda, yenidoğanlarda ağrıyı azaltmaya yönelik en etkili yöntemin kendi anne sütü kokusunun olduğu, ancak kendi anne sütüne ulaşılamayan yenidoğanlarda farklı bir anne sütü kokusunun da kullanılabileceği belirlendi.Anahtar Kelimeler: Yenidoğan, anne sütü, koku, ağrı

Aim: Our research was conducted empirically to support evidence-based practices and to determine whether another mother's breast milk could be used to reduce the stress and pain of newborns who weren't able to access their own mother's milk for any reason. Material and Method: The universe of the research included the newborns hospitalized in Eskişehir State Hospital Newborn Intensive Care Unit between 1 August - 1 December 2017; and the sample group of the research included 90 newborns hospitalized in the unit between these dates, who met the sample selection criteria and whose parents agreed to participate in the research. The newborns were exposed to venous blood collection process and they were divided into three groups as follows: the group who were made to smell their own mother's milk (30 newborn), the group who were made to smell another mother's milk (30 newborn) and the control group (30 newborn). In this process, newborns were made to smell mother's milk (own mother's breast milk, another mother's breast milk) for two minutes before the heel lance and during processing. Newborn information form was used as the data collection tool; `Neonatal Pain/Agitation, Sedation Scale (N-PASS)` was used to assess the newborn's pain and the `Evaluation Form` prepared by the researcher was used to record the findings. SPSS 21.0 package software was used to analyze the data. Results: Mean N-PASS scores of the newborns during the process revealed out that, the group which was exposed to their own mother's milk was observed to have a significantly lower N-PASS mean score compared to other groups and the group which was exposed to another mother's milk was observed to have significantly lower N-PASS mean score compared to the control group (p<0,05). Comparison of the mean pulse rates during the process revealed out that, there was a significant difference between the 'own mother's milk' group and the control group and between the 'another mother's milk' group and the control group (p<0,05). Comparison of the oxygen saturation rates of the newborns during the process revealed out that, there was a significant statistical difference between the own mother's milk group and the control group and between the another mother's milk group and the control group (p<0,05). While the median values for the total weeping times of the 'own mother's milk' group and the 'another mother's milk' group were similar; the total weeping time of the control group had a significantly higher median value (p<0,05). Conclusion: In our research, it was determined that; while the most effective method for reducing pain in newborns was the smell of their own mother's breast milk; for the newborns who weren't able to access to their own mother's breast milk, the smell of a different mother's breast milk could also be used.Key words: Newborn, mother's milk, smell, pain