Diyabetes mellituslu hastalarda postprandiyal dönemin koagülasyon kaskadına etkileri

Abstract

Tip 2 DM'li hastalarda morbidite ve mortalitenin en önemli sebebi kardiyovasküler hastalıklardır. Postprandiyal hipergliseminin yeterince kontrol edilmemesi ateroskleroz gelişimine katkıda bulunan bir faktördür. Postprandiyal kan şekerinde dalgalanmalar kan koagülasyon sisteminde değişikliklere yol açarak tromboza eğilim yaratmaktadır. Amacımız, çeşitli antidiyabetikler (metformin, insülin sekretegog ve insülin) ile tedavi altındaki tip 2 DM'lilerde ve sağlıklı kişilerde açlık ve postprandial dönemde D-Dimer, ß-Tromboglobülin (ß-TG), P-Selektin, Plazminojen aktivatör inhibitör-1 (PAI-1), Protrombin fragman 1-2 (PTF 1-2) gibi koagülasyon parametrelerinin nasıl etkilendiklerinin değerlendirilmesiydi. Kan örnekleri 12 saatlik açlığı takiben (0.dk) ve her hasta için bireysel koşullarına uygun kahvaltıdan sonra 60, 90 ve 120. dk'da alındı. Açlıkta diyabetiklerde fibrinojen ve P-selektin düzeyleri ve sadece insülin grubunda D-Dimer düzeyleri de yüksekti. Sağlıklı kişilerde postprandiyal dönemde P-selektin, PAI-1 ve PTF 1-2 düzeyleri artış gösterdi. İnsülin sekretegogu kullananlarda PAI-1 düzeyleri toklukta sağlıklı bireylerdeki gibi artış gösterdi. Metformin kullananlarda toklukta PTF 1-2 ve PAI-1 düzeyleri artış gösterdi. Diyabet süresi uzun, daha yaşlı bireylerden oluşan ve glisemisi en kontrolsüz olan insülin kullananlarda açlıktaki fibrinojen, P-selektin ve D-Dimer düzeyleri sağlıklılardan daha yüksekti ve postprandiyal dönemdeki D-Dimer ve PTF 1-2 düzeyleri yüksek bulundu ve toklukta PAI-1 artışı gözlendi. Tüm gruplarda postprandiyal PAI-1 artışı ve ß-TG düzeylerinde kademeli düşüş gözlendi. Retinopatisi olan hastalarda fibrinojen ve D-Dimer düzeyleri retinopatisi olmayanlara göre daha yüksekti. Sonuç olarak, postprandial dönem hem sağlıklı kişilerde, hem de diyabetiklerde koagülasyona zemin hazırlar.Anahtar Kelimeler: Diyabetes mellitus, Postprandial hiperglisemi, D-Dimer, Beta- Tromboglobülin, P-Selektin, Plazminojen aktivatör inhibitör-1, Protrombin fragman 1-2, Koagülasyon

Cardiovascular Diseases (CVD) are the most common causes of mortality and morbidity among patients with type 2 diabetes. Poorly controlled postprandial hyperglycemia contributes to the development of atherosclerosis. Fluctuations of the postprandial glucose levels bring changes in the coagulation system and propensity to thrombosis. Our aim was to determine the change of plasma coagulation parameters like D-Dimer, ß-Thromboglobulin, P-Selectin, Plasminogen activator inhibitor-1, Prothrombin fragments 1-2 in comparison to the fasting levels among healthy controls and type 2 diabetic patients under treatment of various agents (metformin, insulin secretagog agents and insulin). Blood samples were withdrawn after 12 h of fasting (min 0) and following breakfast composed of foods proper for each patient, at 60th, 90th and 120th minutes. The fasting levels of fibrinogen, D-Dimer and P-Selectin were high in diabetics. An increase in the levels of P-Selectin, PAI-1 and PTF 1-2 at the postprandial phase was observed in healthy persons. Patients receiving insulin secretagog therapy showed an increase in the postprandial levels of PAI-1 like healthy controls. Patients receiving metformin showed an increase in the postprandial levels of PAI-1 and PTF 1-2. Poorly controlled, older patients with longer diabetes duration had been receiving insulin and these mentioned patients? levels of fibrinogen, D-Dimer and P-Selectin were high in the fasting state and showed an increase in PAI-1 at the postprandial phase. Postprandial levels of PTF 1-2 and D-Dimer were high in insulin treated patients . ß-TG levels showed a decrease at the postprandial phase among whole groups. Levels of fibrinogen and D-Dimer were higher among patients with retinopathy. In conclusion, postprandial glucose elevations lay the groundwork for postprandial coagulation tendency among diabetics as well as healthy persons.Key Words: Diabetes Mellitus, Postprandial hyperglycemia, D-Dimer, Beta-Thromboglobulin, P-Selectin, Plazminogen activator inhibitor-1, Prothrombin fragments 1-2, Coagulation