Tıbbi beslenme tedavisi alan yetişkin bireylerde beslenme okuryazarlığı ve diyet özetkinlik inançlarının değerlendirilmesi: Isparta örneği

Abstract

Bu araştırma, Isparta Şehir Hastanesi Diyet Polikliniği'ne herhangi bir kronik hastalık nedeniyle tıbbi beslenme tedavisi almak için başvuran gönüllü bireylerin katılımıyla yürütülmüştür. Çalışmada tıbbi beslenme tedavisi alması gereken bireylerin beslenme okuryazarlığı ve diyet özetkinlik inançlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Tüm bireylere demografik özellikler, antropometrik ölçümler, yetişkinler için beslenme okuryazarlığı değerlendirme aracı ve diyet özetkinlik inançları ölçeğini içeren anket formu yüz yüze uygulanmıştır. Kadın ve erkek katılımcıların diyet özetkinlik inançları ölçeği toplam puanı sırasıyla 120,23±25,72 ve 118,58±20,87'dir. Diyet özetkinlik inançları ölçeği toplam puanı ile sadece kadın katılımcıların; yaş, eğitim durumu, BKİ, bel ve kalça çevreleri ile anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0,05). Çalışmaya dâhil edilen bireylerin beslenme okuryazarlığı her iki cinsiyet için sınır düzeyindedir. Çalışmaya katılan kadın bireylerin beslenme okuryazarlık düzeyi arttıkça; yaş, vücut ağırlığı, olmak istediği vücut ağırlığı, BKİ ve kalça çevre düzeyleri azalmakta olup (p<0,05), erkeklerde ise bu etki gözlenmemiştir (p>0,05). Kadın katılımcıların beslenme okuryazarlık puanı ile yaş, eğitim durumu, yaşadığı yer, vücut ağırlığı, olmak istediği vücut ağırlığı, BKİ, bel ve kalça çevreleri arasındaki ilişki anlamlı olup (p<0,05), erkek katılımcılarda; yaş, eğitim durumu ve yaşadığı yer arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Çalışmaya katılan bireylerin diyet özetkinlik inançları ölçeği ve yetişkinlerde beslenme okuryazarlığı değerlendirme aracının diğer toplam puan ve alt bölümleri arasında pozitif yönde bir ilişki saptanmıştır (p<0,05). Sonuç olarak bireylerin beslenme okuryazarlık düzeyleri yükseldikçe diyet özetkinlik inançları da yükselmekte ve böylece tıbbi beslenme tedavisini sürdürebileceklerine dair inançları da artmaktadır.Anahtar Kelimeler: Beslenme Okuryazarlığı, Diyet Özetkinlik, Tıbbi Beslenme Tedavisi

This research was carried out with the participation of volunteer individuals who applied to Isparta City Hospital Diet Polyclinic for medical nutrition treatment due to any chronic disease. In this study, it was aimed to evaluate the nutritional literacy and diet self-efficacy beliefs of individuals who should receive medical nutrition therapy. A questionnaire including demographic characteristics, anthropometric measurements, nutritional literacy assessment tool for adults and diet self-efficacy beliefs scale was applied face to face. The total score of diet self-efficacy beliefs scale of female and male participants is 120,23±25,72 and 118,58±20,87 respectively. A significant correlation was found with the total score of diet self-efficacy beliefs scale only with the age, education level, BMI, waist and hip circumference of female participants (p<0,05). Nutrition literacy of the individuals included in the study is at the limit level for both sexes. As the nutritional literacy level of female individuals participating in the study increases; age, body weight, body weight she want to be, BMI and hip circumference levels decrease (p<0,05), but this effect was not observed in men (p>0,05). The relationship between the nutritional literacy score of women participants and their age, education, place of residence, body weight, body weight they want to be, BMI, waist and hip circumference is significant (p<0,05). A significant relation was found between age, education level and place of residence in male participants (p<0,05). The relationship between female participants nutritional literacy score and age, educational status, place of residence, body weight, body weight they want to be, BMI, waist and hip circumference is significant (p<0.05). A significant relation was found between age, education level and place of residence in male participants (p<0.05). A positive correlation was found between the diet self-efficacy beliefs scale of the individuals participating in the study and other total scores and subsections of the nutritional literacy assessment tool in adults. As a result; as the nutritional literacy levels of individuals increase, their diet self-efficacy beliefs also increase, thus increasing their belief that they can continue medical nutrition therapy.Key Words: Nutritional Literacy, Dietary Self-Efficacy, Medical Nutrition Therapy