Türkiye`de çağdaşlaşma sürecinde devletçi politikaları oluşumu

Abstract

ÖZET Bu çalışma üç ana bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde, İttihat ve Terakki'nin düşünsel olarak ortaya çıkışı, eylemci bir örgüte dönüşmesi, İkinci Meşrutiyet ' in ilanı ile başlayan süreç ele alınmıştır. İkinci Meşrutiyet ortamında İttihat ve Terakki'nin siyasal iktidarını sağlamlaştırması, İttihat ve Terakki'nin gerçekleştirmek istediği reformlar ve iktisadi alanda yapılmak istenen ve yapılabilen yenilikler ele alınmıştır. İttihat ve Terakki'nin tek-parti yönetimini kurması `milli iktisat` politikaları, birinci bölümün konuları arasındadır. İttihat ve Terakki ilkin `Osmanlıcılık` diye ifade edilen bir bütünsel ideolojiden giderek `Türkçülük` temeline dayalı bir ulusal ideolojiye ulaşmıştır. Yapısal anlamda, örgütü, üç kişilik bir çekirdek kadro (Enver, Talat ve Cemal Paşalar) yönetmeye başlamış, Birinci Dünya Savaşı'na bu üçlünün aldığı bir kararla girilmiştir. Birinci Dünya Savaşı Osmanlının olduğu gibi İttihat ve Terakki'nin de sonu olmuştur. İkinci bölümde, İkinci Meşrutiyet ' in ve özellikle Türkiye Cumhuriyeti ' nin birer çağdaşlaşma deneyimi olması bağlamında; çağdaşlaşma, modernleşme ve batılılaşma kavramlarına ilişkin çözümleme denemesine girişilmiştir. Çağdaşlaşma ile batılılaşmanın özdeş olmadığı belirtilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise cumhuriyet dönemi ele alınmıştır. Milli mücadele dönemi, cumhuriyetin ilanı, iktisatta liberal dönem, tek-parti yönetiminin kurulması ve iktisadi devletçilik uygulamalarının başlaması ikinci bölümün konuları arasındadır. Cumhuriyet dönemi bir çağdaşlaşma deneyimi olması bağlamında, İttihat ve Terakki döneminin devamı niteliğindedir. Ancak cumhuriyet deneyimi daha gerçekçi, çağdaşlaşmaya daha yakın ve uygun bir deneyimdir. Sonuç olarak Türkiye'de çağdaşlaşma alanında son yüzyılda önemli sayılabilecek bir yol alınmış olmasına rağmen, birçok eksiklikler olduğu ve `çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmak`için daha gerçekçi ve toplumsal politikalar izlemek gerektiği söylenebilir