Dolmabahçe Sarayı`nın saray müze olarak yeniden düzenlenmesi konusunda öneriler

Abstract

ÖZET Dolmabahçe Sarayı'nın Saray-Müze olarak yeri, tarihi ve ayrıca Dolmabahçe Sarayı alanı içinde bulunan diğer yapılan da kapsayan bu tez çalışması beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Saray-Müze'nin anlamı üzerinde durulmuş, Türkiye ve dünyadaki saray-müzelerden örnekler verilerek onların tarihi gelişmeleri hakkında bilgiler aktarılmıştır. Ayrıca müze haline geldikten sonra bu yapıların maruz kaldığı değişikliklere de kısaca değinilmiştir. İkinci bölümde saray ve çevresinin tarihi kimliği araştırılmış, saray alanı ve çevresi ile ilgili tarihi kimlik anlatılmıştır. Osmanlı tarih sürecinin son dönem mimari özellikleri ve bu mimari içindeki yaşam biçimlerine gene bu bölümde yer verilmiştir. Yaşam, Selamlık'ta yaşam ve Harem'de yaşam olmak üzere iki bölüm halinde işlenmiştir. Mimari özellikler için kullanılan malzemelerde önemlidir. Ne tür malzemelerin kullanıldığı ve bu malzemelerin getirildiği yerlerde bu bölümün konuları arasındadır. Üçüncü bölüm sarayın bugünkü duruma getirilirken geçirdiği ufak bazı değişiklikleri kapsamaktadır. Ayrıca geçmişte ve günümüzde bahçe ve kentle olan ilişkilerinide içine almaktadır. Ana yapının bahçe içindeki diğer yapılarla olan ilişkileride önemlidir. Diğer yapıların ana binaya bağlı olarak ne amaçla yapıldıkları ve günümüzdeki kullanım şekilleri gene bu bölüm içinde işlenmiştir. Saray çevre koşullarından oldukça etkilenmektedir. Bu çevre koşulları nelerdir, ne gibi önlemler alınmalıdır gibi konular da yine bu bölümde yer almaktadır. Dördüncü bölüm saray koleksiyonlarını kapsamaktadır. Bu koleksiyonların bilindiği kadarı ile genel olarak nerelerden geldiği, hangi tür malzemelerden yapıldığı, aynı amaç için kullanılan bazı objelerin farklı özellikleri, hangi stil'de olduğu gibi özelliklerine bu bölümde yer verilmiştir. Beşinci bölüm tüm saray ve saray bahçesi alanının yeniden düzenlenmesi ve bu konu ile ilgili öneri ve fikirlerden oluşmaktadır. Farklı işlevlerde kullanılan yapılarda ele alınarak, müze olarak düşünüldüğünde bu yapıların ne şekilde halkın hizmetine açılabileceği şeklinde öneriler mevcuttur.Sonuç olarak Dolmabahçe Sarayı'nın sadece saray binası olarak düşünülmesi gerektiği, tüm çevresi ve yapıları ile birlikte kültürel bir bütün olduğu anlatılmaktadır. Düzenlemeler yapılırken saray ve çevresinin orjinal özelliğinin yok edilmemesi, yapının bilgi verir nitelikte olması konusuna da değinilmektedir.