Yüksel teknolojili endüstriyel işletmelerde yenilik çalışmaları

Abstract

ÖZET Teknoloji ile yenilik arasında sıkı bîr bağ vardır. Teknoloji ilerledikçe yenilikler artar,yenilikler arttıkça teknoloji ilerler.Yüksek teknolojili endüstrilerde büyük bir rekabet yaşandığından yenilik çalışmalarının rasyonel yönetilmesi daha da bir önem kazanır. işletmeler varlıklarını sürdürebilmek,pazarda lider konumuna gelmek veya karlarını arttırmak amacıyla yenilik girişiminde bulunurlar.Yeni ürünler yaratmak ya da mevcut ürünleri geliştirmek için ürün yeniliği,üretim sürecini ya da işlemlerini geliştirmek için işlem yeniliği yaparlar. Yenilik yaparken öncelikle işletme içindeki ve dışındaki yenilik kaynakları araştırılıp değerlendirilmelidir.Beklenmedik gelişmeler,plan ve uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,üretim süreci gereksinimleri,endüstri ve piyasa değişimleri iç yenilik kaynaklarıdır.Demografik değişimler, algılamada değişimler ve yeni bilgi ise dış yenilik kaynaklarıdır.iç ve dış yenilik kaynaklarının gözden geçirilmesi en uygun yenilik yaklaşımının belirlenmesine yardımcı olacaktır. Her yenilik projesinin bazı ortak özellikleri var¬ dır.Yenilik projeleri yüksek belirsizlik içerir,bu nedenle de oldukça risklidir.Yenilik faaliyetleri,diğer işletme faaliyetlerinden farklıdır,yoğun bir çalışma temposu gerektirir.Katı kural ve prosedürlerle sınırlandırılamaz.Yenilik çalışmaları çoğunlukla özerk bir organizasyon içinde yürütülür. Yenilik projelerinde başarılı olabilmek için yeniliğin temel prensiplerine uymak lazımdır.Yenilik basit ve öncü olmalıdır.Tüm yenilik fırsatları araştırılmalıdır.Takım çalışması yapılmalı ve yenilik üzerinde çalışan perso-nel proje süresince değişmemelidir.Ayrıca yeniliğin sorumluluğu işletmedeki herkes tarafından paylaşılmalıdır. Yenilik çalışmalarında üst düzey yöneticilere de ö- nemli görevler düşer.Yenilik projesinde ihtiyaç duyulan tüm kaynakları tahsis etmek, çalışmaları açıkça desteklemek, işletme içinde yenilikçi çabaları yaygınlaştırmak, açık ve sabit yenilik hedefleri belirlemek, yenilik projesi ekibine istikrarlı bir çalışma ortamı sağlamak, proje toplantılarına katılmak, biçimsel olmayan yollarla yenilik çalışmalarını kontrol etmek, proje yöneticisine geniş harcama yetkisi vermek, işletmeyi yenilik taraftarlarıyla doldurmak üst düzey yöneticilerin başlıca görevlerindendir. Bir yenilik projesi altı aşamada gerçekleştirilir, ilk aşamada işletmedeki sorunlar araştırılıp tespit edilir, ikinci aşamada bazı hazırlık çalışmaları ( organ izasyonel güç temini, yenilik ekibinin kurulması ve durum değerlendirmesi} yapılır.Üçüncü aşamada sorunlara çözüm getirecek yenilik fikirleri üretilir.Dördüncü aşamada yenilik faaliyetleri planlanır.Beşinci aşamada bu planlar uygulanır. Son a- şamada ise uygulama sonuçları değerlendirilir.Yenilik, başarılı olursa temel organizasyondaki iş akışına monte edilir, başarısız olursa değişim fikri askıya alınır. Başarısızlık olasılığını azaltmak için proje uygu lama aşamasında kontrol altında tutulmalıdır.Kontrol görevi, yenilik ekibi ve departman yöneticileri dışındaki üçüncü şahıslara {proje danışmanına, tarafsız bir gözlem komitesine veya işletme dışından bir denetim kuruluşuna) verilmelidir. Yenilik çalışmaları yönetiminde işletme yapısı ve çevre koşulları gözönünde bulundurularak dört farklı orga- ganizasyon yaklaşımından birisi seçilir. Eğer işletmenin im kanları (.kaynakları) kısıtlı ise temel organizasyon yapısı içinde yenilik yönetimi tercih edilir. Eğer aynı anda birkaç X -yenilik projesi yürütülecekse matris organizasyonu tercih edilir. Eğer işletmenin güçlü ve zengin kaynakları varsa bağımsız proje organizasyonu tercih edilir. Eğer yenilik büyük bir risk taşıyorsa risk ekibi yaklaşımı tercih edilir. Yenilik yönetiminin bazı altın kuralları ve stratejileri vardır.Yenilik ekibini proje yöneticisi kurmalıdır. Yenilik ekibine aktif insanlar seçilmeli, bu insanlara sahip çıkılmalıdır.Yenilik ekibine serbesti sağlanmalıdır.Ekibe sürekli gelişim fikri aşılanmalıdır.Bir yandan bireysel rekabet teşvik edilmeli, diğer yandan ekip için ortak bir amaç belirleyerek işbirliği imkanı yaratılmalıdır.Projede görev dağıtırken iş bütünlüğü korunmalıdır. Sorunlar önem sırasına göre ele alınmalıdır. Sorulara basit cevaplar aranmalıdır. Organizasyon yapısı sadeleştirilmelidir.Haberleşme imkanları arttırılmalıdır.Müşterilerin yenilik çalışmalarına katılımı sağlanmalıdır.Uygulama aşamasında projede değişiklik yapılmamalıdır.Performans ölçümlerinde zaman kriteri kullanılmalıdır.Yenilik projesinin süresi kısaltılmalıdır.Yeniliğin taklit edilmesini önleyecek tedbirler alınmalıdır. Bütün bu taktikler uygulansa bile çeşitli sorunlar ortaya çıkacaktır.Genelde sorunlar yenilik fikrinden, ekibin performansının düşüklüğünden, organizasyon yapısından veya insanlardan kaynaklanır. Sorunun kaynağı ne olursa olsun olaylara zamanında müdahele edilmeli ve çare aranmalıdır. Yenilik yönetimi zor bir görevdir. Bu görev için üs tün vasıflara sahip bir idareciye ihtiyaç duyulur.Yenilik yöneticisi herkesten farklı düşünebilmeli, takım çalışmasını yönetebilmeli, başarıyı ekibiyle paylaşabilmeli, duyarlı, kararlı ve geniş vizyon sahibi olmalıdır. işletmedeki yenilik aleyhtarlarıyla savaşmalı, ekibini motive etmeli, gerekirse işletme kurallarını bile çiğnemelidir. Yenilik projesinin amacına ulaşması için elinden geleni yapmalıdır. XI