Menkul kıymet yatırımlarında risk ve getiri

Abstract

ÖZET Belirsizlik ortamında karar vermenin en güç yönü yatırımcının riski hangi oranda ekstra getiri beklentisi karşılığında, üstlenebileceği kararıdır. Bu kararı verebilmek için yatırımcıların bakış açısından yola çıkılmalıdır. Yatırımcı tercihleri incelenmeli, riski sevmeyen (risk karşıtı) ve risk seven (risk yandaşı) yatırımcıların farklı yatırım tercihleri karşısındaki tutumları ele alınmalıdır. Burada tüm yatırımcıların risk karşıtı olduğu ve beklenen getirişi farklılaşmayan ve yüksek getiri sağlayan yatırımları tercih ettikleri varsayılmalıdır. Bu demektir ki aynı getiri oranlan söz konusu olduğunda risk karşıtı yatırımcı daha az riskli yatırımları tercih edecektir. Bu çalışmada risk kavramları verildikten sonra yatırımcı tercihleri açıklanmış, bölümleme yoluyla azaltılabilirliğine göre riskin çeşitleri incelenmiştir. Piyasada her şeyin bir fiyatı olduğu gibi riskin de piyasa fiyatı vardır ve bu bağlamda piyasada ki dengeye başvurulmaktadır. Bir yatırımın riski ölçülebiliyor ve riskin fiyatının ne olduğu biliniyor ise riske bağlı getiri oranı tespit edilebilir. Bu kapsamda çalışmamızda risk ölçme ve fiyatlama amacıyla ortaya atılan temel denge teorileri açıklanmaktadır. Finansal Varlık Fiyatlama Modeli (FVFM), Arbitraj Fiyatlama Modeli (AFM ), Tekli İndeks Modeli ve Modern Portföy Yaklaşımı ele alınmaktadır. Modellerin riske yaklaşımları, varsayımları incelenmekte ve karşılaştırmalı analizlerine yer verilmektedir. Tek bir finansal varlık için risk ölçüm yöntemleri incelenmekte ve bu yöntemler portföy getirişinin hesaplanmasında kullanılmaktadır. Portföy seçeneklerinde varlıkların risk ve getirileri biliniyor ve yatırımcıların tercihlerini hangi yönde yaptıkları tahmin ediliyor ise optimal portföy seçenekleri tanımlanabilir. Uygulama bölümünde de etkin sınır üzerinde yer alan optimal portföy seçenekleri `Tekli indeks Modeli` kullanılarak tespit edilmiş ve iki ayrı yatırımcı profili düşünülerek farklı portföyler oluşturulmuştur. Portföy oluşturulduktan sonra 3 aylık dönemde portföy getirişi takip edilmiş ve modelin geçerliliği ekonomik konjüktür dikkate alınarak yorumlanmıştır.

SUMMARY The tough part of decision making under uncertainty is deciding how much extra return should be required to accept a measurable risk. We have to start out by taking individuals point of view. We have to look into the choice of investors and realize how risk averse investor who doesn't like risk and risk seeker who prefers risk take position among different investment opportunities. Here we assume that most of the decision makers are risk averse and prefer higher mean return and lower variance of return. This means that faced with the same choice of return, the risk averter would select the less risky investments. In this study, after the description of risk and return concepts are given, choice of investors and kind of risk according to be reduced by diversification is explained. We will turn to a market equilibrium context in order to show that there's a market price for risk just as there's a market price for anything else. If it's possible to measure the risk of an investment project and if we know what the price of risk is, than we can determine the risk adjusted rate of return. Including this we explained basic equilibrium theories of the measurement and pricing of risk; Capital Asset Pricing Model (CAPM), Arbitrage Pricing Model (APM ), the Single Index Model and Modern Investment Theory. The point of view of different models, their assumptions are being described and comparable analysis for risk and return theories take place. Risk measurement methods are looked over and these methods are used at the calculation of portfolio return. If we know the risk and return of the objects of portfolio choice and the way investors make their choices ( the theory of choice ) than we can describe the optimal portfolio choices. In the practice part, using the `Single Index Model`, optimal portfolio choices over efficient set is established and thinking of two different investor profiles different portfolios are built. After the creation of portfolios, for the first quarter period, the portfolio return is followed up and the availability of the model is interpreted according to the economic situation. XI