İnsan kaynakları ve halkla ilişkiler işlevlerinin görev sınırları üzerine karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

ÖZET İnsan Kaynakları yönetimi kavramı ile ilgili genel tanımları vererek başlayan çalışmamız İnsan Kaynakları Yönetiminin bir örgüte sağladığı yararları ve amaçları açıklanmıştır. Önce `İnsan` felsfesiyle hareket eden İnsan Kaynaklan Yönetimi'nin amaçlarını kısaca çalışanların motivasyonunu yükselterek, onlardan en etkin ve en verimli biçimde rekabet ortamında yaşayan organizasyonların devamlılığını sağlamak için faydalanabilmek olarak açıklanabilir. İnsanların da bir kaynak olarak kullanılmasını vurgulayan İnsan Kaynakları Yönetimi bu kaynağın etkin ve verimli kullanılmasının organizasyonlar için önemli olduğunu belirtmektedir. İnsan denen canlı varlık karşılıklı ilişkilere göre tepki veren bir canlıdır. İnsan ilişkileri ön planda tutulan bir işletmede verimin de arttığı gözlenmektedir. İşgörenin ihtiyaçlarının ve beklentilerinin tatmini sağlandığı süerce işletmeye faydalı olabilmektedir İnsanları makine yerine koyarak çalıştırma, onların şahsi problemlerinle, ihtiyaçlarınla ilgilenmeme ve haksız ücretleme gibi davranışlarla karşı karşıya kalan işçilerin performanslarını düşerek işletmenin üretim faaliyetlerini de negatif yönde etkilediği gözlemlenmiştir. İnsan Kaynakları Yönetimi işletmelerdeki işlerin tüm özellik ve ayrıntılarını belirlemeye yönelik çalışmalar yapmaktadırlar. Bu süreç içerisinde işleri kişiler için daha motive edici hale getirmek için uğraş verirler. Kendi bölümlerinin görev sınırlan kapsamında bulunan İşgören Bulma ve Seçme, İşgörenin Eğitimi ve Gelişimi, İş Analizi, İş Tanımı, Ücretleme, Kariyer Planlama, Motivasyon gibi faaliyetleri planlama süreci içinde yürütmektedirler. Bütün bu görevleri yerine getirmekle yükümlü olan İnsan Kaynaklan Yönetimi beşeri ilişkileri daima ön planda tutmayı hedeflemiştir. VIIOrganizasyonlarda önem derecesine göre İnsan Kaynakları bölümüne hemen hemen eş olan diğer bir bölüm Halkla İlişkiler bölümüdür. Bu çalışma İnsan Kaynakları ve Halkla İlişkiler bölümlerinin görev sınırlarının karşılaştırılması amacıyla hazırlandığı için İnsan Kaynaklan Yönetimi hakkında açıklama yapıldıktan sonra Halkla İlişkiler bölümü ile ilgili açıklamalar yapılmıştır. Halkla ilişkilerin genel hedefi örgütün içinde bulunduğu çevreyi tanımak ve çevreye örgütü tanıtmaktır. Halkla İlişkiler ve Bazı Benzer kavramlar başlığı altında yapılan açıklamalar Halkla İlişkilerin komşu dallarla olan iç içeliğinden ya da eş anlamlı gibi algılanmalarından ortaya çıkan anlam kargaşasını açıklığa kavuşturmak için verilmiştir. Bu kısımda Halkal İlişkilerin diğer kendine yakın kavramlarla benzer ve farklı yönleri açıklanmaya çalışılmıştır. Örgütsel yapı içinde İnsan Kaynakları Yönetimi gibi tepe yönetimine yakın bir yerde yer alan Halkla İlişkiler bölümünün amacı karşı kitleyi etkileyerek örgütün iç ve dış çevresi arasında olumlu ve sürekli iyi ilişkiler geliştirmektir. Bu eylemleri yerine getirirken kendi görev sınırlan kapsamı içine giren Bilgi Toplama, Planlama, Ön Deneme ve Uygulama ve Sonuçlann Değerlendirilmesi çalışmalarınla birlikte diğer yerine getirilmesi gerekli olan görevleri de açıklanmıştır. Bu çalışmanın temel çekirdeğini oluşturan üçüncü bölüm anket metodu uygulanarak her iki bölümün görev smırlannın işletmelerdeki uygulamalannı görmeye yönelik yapılan bir Araştırma' dır. Bu bölümde elde ettiğimiz verileri teorik bölüm çalışmasında literatürden çıkardığımız görev sınırlan ile ilgili kavramlarla karşılaştırarak benzer, farklı veya iç içe geçmiş durumda olan İnsan Kaynaklan ve Halkla İlişkiler işlevlerinin görev sınırlarına açıklama getirilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde İnsan Kaynaklan ve Halkla İlişkiler bölümlerinde iç içe geçmiş olan görevler açıklanıp, bu durumla ilgili bir yorum getirilmeye uğraşılmıştır. VIII

ABSTRACT This study starts by giving a general descriptions of the Human Resources Concept, and explains the benefits provided by it to an organization and goes on to define the purposes of the Human Resources Management. Initially, the purposes of the Human Resources Management which functions by subscribing to the motto of `human first` may be briefly described as improvement of the motivation of the workers, benefiting from their performance to the optimum degree in an aim to provide perpetuation of the organization in a competitive environment. Human Resources Management, which emphasizes the idea of utilization of the humans as any other sources, indicates that effective and productive usage of this source would be vitally important for the organizations. The biological being called human is a living body displaying its reaction according to the reciprocal human relations. In an organization where the human relations have been given the top priority productivity increases were seen to be on constant rise. As long as the needs and expectations of the worker are satisfied, it may prove to be potentially profitable for the organization. Forcing the human beings to function as living machines, overlooking their personal dilemmas and the direst needs and holding them subject to unfair treatment in terms of remuneration of the work force would sure to cause their performance degraded that would have negative impact on the production activities of the establishment. Human Resources Management functions in a way to determine the working activities of the organizations by illustrating all characteristics and - details of the work performance. Within this process it exerts its entire means to make the work performance more motivating for the individuals. DCThe activities such as discovering and hiring the right worker, their training and development, job analysis, job definition, remuneration, career planning and motivation which are encompassed under the performance limits of Human Resources Management were proceeded within the Context of planning. The Human Resources Management which is obliged to fulfill all these functions, has subscribed to the principle that better human relations ought to be highlighted at all times. An other division in the organizations, which is almost as important as the Human Resources Management, is the Public Relation Department. Considering that this study is an attempt to examine by comparison the performance limits of the Human Resources and the Public Relations Divisions after portrayal of the concept of Human Resources Management, the definition and functions of the Public Relations Division was adequately dealt with. The general target of Public Relations is to make acquaintance of the environment in which the organization functions and to introduce the organization to the environment likewise. The account rendered under Public Relations topic and some other similar concepts aims at fully clarifying the conceptual disorder, which emerges from perception of the Public Relations, issue as an interrelated or synonymous concept with its contiguous branches. In this chapter the study endeavors to demonstrate similar and varying sides of the Public Relations to the other synonymous concepts. The actual purpose of the Public Relations Division, which is placed in the organization structure as high as the upper echelon position of the Human Resources Management, is to constantly develop positive and good relations between the inner and outer environments of the organization. Whilst examining the principal aims of the Public Relations concept the study also delves into and appropriately illustrates its other functions to be fulfilled such as Collecting Information, Planning, Pre-Trials and Application and Assessment of the Results which are encompassed under the performance limits of Public Relations concept. XThe third chapter being the core theme of this study is an investigation employing a questionnaire to highlight the practical results of implementation of the functions, which are, encompassed under the performance limits of the both divisions. In this chapter, by means of comparing the data we obtained with the concepts regarding the performance limits which extracted from the literature on the part of theoretical studies, we tried to explain the performance limits of the Human Resources and Public Relations functions which are in similar, varying and interconnected condition. In the final chapter the interconnected functions within the Human Resources and Public Relations concepts were clarified, and the study exerted itself to interpret this issue. XI