Avrupa tek para birimine geçişin firmalara etkileri üzerine bir inceleme

Abstract

ÖZET Yirminci yüzyılın bitimine bir yıl kala yüzyıla damgasını vuran önemli bir olay gerçekleşmiştir : Euro. 1960'h yılların başından bu yana ekonomik ve parasal birlik ile ilgili sürdürülmekte olan çalışmalar 1 Ocak 1999 tarihinde Euro 'nun yürürlüğe girmesiyle birlikte yeni bir boyut kazanmıştır. 1958 yılında Roma Antlaşması ile tohumları atılan ekonomik ve parasal birlik fikri, uzun yıllar boyunca gerek politik gerek sosyal bir takım oluşumlardan dolayı hızlı bir gelişim sergileyememiştir. 1988 yılında Delors raporu ile hız kazanan Ekonomik ve Parasal Birlik fikri, Maastricht Anlaşması ile Avrupa ülkelerinin belli kriterleri yerine getirmeyi kabul etmeleriyle gerçeklik kazanmıştır. İlk aşamasının 1 Temmuz 1990 tarihinde başladığı Ekonomik ve Parasal Birliğin son aşaması, 1 Ocak 1999 'da Euro 'nun yürürlüğe girmesi ile tamamlanmıştır. Temmuz 2002'ye kadar kaydi para olarak kullanılacak olan Euro uluslararası piyasalarda yeni bir para birimi olarak yerini almıştır. Çalışmamızda amaçlanan, Avrupa tek para birimi Euro' nun gelişim aşamalarım ele alarak bu yeni para birimine geçişin firmalar üzerindeki etkisini incelemektir. Ancak Euro 'nun istikrarı ile ilgili beklentilerden dolayı firmalar Euro kullanımına geçişte yavaş kalmışlardır, bunun sonucunda çalışmamız da firmalar üzerinde henüz sınırlı etkiye sahip olan Euro 'nun firmalardaki yansımalarının yanında; hukuk, finansal piyasalar ve Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerine de yer verilmiştir. Çalışmamızın uygulama kısmında ise; Euro'nun firmalar üzerindeki etkilerinin en geniş şekilde incelendiği Türkiye Merkez Bankası anketine yer verilmiş, anketten elde edilen bilgiler sunulmuştur. Doğumundan bugüne henüz onsekiz ay geçmiş olan yeni Avrupa para birimi Euro'nun uluslararası dengeler üzerinde yaptığı değişikliklerle birlikte Euro kullanmaya başlayan veya ileri tarihte başlayacak olan ülkeler ve firmaların karşı karşıya kalabileceği durumların aktarılması çalışmamızın ana hedefi olmuştur. vnı

SUMMARY We have faced the phenomena of the century, one year just before the end of the twentieth century: Euro. The efforts which have been spent for the Economic and Monetary Union since the beginning of 1960's, has gained another aspect with the realization of Euro on 1st of January, 1999. The idea of Economic and Monetary Union, starting with Rome Agreement in 1958, has not evolved rapidly due to some political and social reasons. The monetary Union has gained speed with Delors Report in 1988 and has been implemented with Maastricht Agreement as the European Countries have accepted to realize some criteria. The first step of European and Monetary Union has started on 1st of July 1990, and the final step has been completed on 1st of January 1999 as Euro has been accepted as a single currency. Euro, has taken its place in the international market and its banknotes will be released inJuly 2002. The purpose of this work is to observe the affects of Euro on companies by discussing the evolving steps of the single currency of Europe, Euro. But, companies have preferred to be slow on moving to Euro, due to stability expectations of Euro. As a result, not only the affects of Euro on companies have been discussed, but also the affects of Euro on law, financial markets and Turkish Economy have been discussed. The application part of this work includes the questionnaire of Turkish Central Bank where the affects of Euro on companies have deeply observed. The results of this work has also presented. As a result, this work aimes to give a deep idea on the international balance derivations resulting from just eighteen months old Euro, and the progress that the companies has moved to Euro or plan to move in the future will face with. IX