Ateroskleroz gelişimi üzerine plazma fibrinojen seviyesinin ve fibrinolitik sistem ile koagulasyon mekanizması aktivasyonlarına ilişkin değişikliklerin etkileri

Abstract

47 ÖZET Aterosklerozun gelişiminde hemostat ik mekanizmalar in akt ivasyonla- rındaki değişimlerin etkisi üzerinde farklı görüşler vardır. Günümüzde aterosklerozun oluşumunda endotel hasarı anahtar olay olarak düşünülmekte ve endotel hasarına yol açan faktörlerin ateroskle- rozu başlatacağı kabul edilmektedir. Ateroskleroz ile hemostatik mekanizmalar arasındaki etkileşimi incelemeyi amaçladığımız bu çalışmada üç ayrı çalışma grubu oluşturduk. 46-60 yaşları arasında 23 erkek ve 42-60 yaşları arasında 25 kadın olmak üzere 48 kişilik aterosklerozlu grup, 42-60 yaşları arasında 11 er kek ve 42-58 yaşları arasında 9kadın olmak üzere 20 kişilik aterosklerozsuz ikinci bir grup ve 19-26 yaşları arasında 12 erkek ve 19-24 yaş ları arasında 8 kadın olmak üzere 20 kişilik sağlıklı gençlerden oluşan üçüncü bir grup ele alınarak herbirinin plazma fibrinojen seviyeleri, fibrinolitik sistem aktivasyonları ve koagulasyon mekanizması aktivas- yonları ölçüldü. Fibrinolitik sistem aktivasyonlar ını değerlendirmek için euglobulin erime zamanı ve fibrin plak erime alanı testlerini uygularken, koagulasyon mekanizmasının aktivasyonu için fibrin polimer izasyon kurbu yöntemini uyguladık. Elde ettiğimiz her üç gruba ait parametreleri kendi aralarında t- testi uygulayarak istatistiksel olarak karşı laştırdık. Ayrıca herbir pa-48 rametrenin aterosklerozdan bağımsız olarak yaşlanma ile birlikte deği şim gösterip göstermediğini ortaya koymak için yaşla parametreler ara sında korelasyon yöntemini uyguladık. Her üç grup arasında ayrım yapmak sızın parametrelerin cinsiyete göre değişimlerini yine t testi kullana rak inceledik. çalışmamızın sonucunda elde ettiğimiz verilere göre aterosklerozl a birlikte fibrinolitik sistem akt ivasyonunda belirgin bir azalma,koagu- lasyon mekanizması akt ivasyonunda ise yine belirginbir artma vardı,Fib- rinojenin plazma seviyesi aterosklerozlularda istatiksel olarak anlamlı şekilde yüksekti. Yaşlı aterosklerozsuz yaşlıların oluşturduğu ikinci grup ile genç aterosklerozsuzların oluşturduğu üçüncü grup karşılaştırıldığında t tes ti ile elde edilen sonuçları ve yaş ile parametrelerin korelasyonu so nucunda elde edilen sonuçları bir arada değerlendirdiğimiz zaman atero sklerozdan bağımsız olarak yaşlanma ile birlikte fibrinolitik sistem ak tivasyonunda azalma plazma fibrinojen seviyesinde artma ile birlikte fibrinogen ile trombin arasındaki reaksiyonun hızlandığını saptadık. Cinsiyete göre parametreleri değerlendirdiğimizde yalnızca fibrino- jeninin plazma seviyesinde her iki cins arasında farklılık vardı. Fibri nojen değerleri kadınlarda istatistiki olarak yüksekt i.Diğer parametre ler arasında istatistiksel bir fark yoktu.