Tükürükteki arginaz aktivitesine, üre ve protein düzeylerine cinsiyet, yaşam koşulları ve ekonomik faktörlerin etkileri

Abstract

ÖZET Organizma tarafından eksojen ve endojen amino asitlerin katabolizması sonucu açığa çıkan amonyak karaciğerde Krebs-Henseleit diye adlandırılan üre döngüsü ile üreye çevrilmekte ve bu şekilde vücut dışına atılmaktadır. Arginaz (L-arginin amidinohidrolaz, E.C.3.5.3.1) üre döngüsünün son enzimi olup arginini üre ve ornitine hidrolize eder. Bu çalışma Edirne İl merkezinde sosyoekonomik düzeyleri, yaşam koşullan farklı olan iki ilkokulun üçüncü sınıf öğrencilerinden alınan tükürük örneklerinde gerçekleştirilmiştir. Tükürükteki arginaz aktiyiteleri, protein ve üre düzeylerine cinsiyet, sosyoekonomik ve genetik faktörlerin etkileri araştırılmıştır. Seks hormonlarının etkisini en alt düzeye indirebilmek amacıyla denekler üçüncü sınıf öğrencilerden seçilmiştir. Gerek kız gerekse erkek çocuklarının tükürüklerindeki üre ve protein miktarları arasında bir farklılık görülememiştir. İnsan eritrosit arginaz aktivitesi cinsiyete bağlı olarak farklılık göstermesine rağmen tükürük arginaz aktivitesi cinsiyet farkından etkilenmemektedir. Bu da eritrosit ve tükürük arginazlanmn aynı gen tarafından kontrol edildiği tezini desteklememektedir. Gelir düzeyi yüksek olan ailelerin çocuklarında tükürük arginaz aktivitesi, protein ve üre düzeyleri diğer gruba göre daha yüksek bulunmuştur. Bu farklılıklar istatistiksel olarak da belirgindir. Her iki gruptaki çocukların tükürüklerindeki arginaz aktiviteleri protein ve üre düzeyleri arasında yalan bir ilişki saptanmıştır. Bu sonuçlara göre; tükürükte bulunan arginaz aktiviteleri, protein ve üre düzeyleri arasında da istatistiksel açıdan önemli bir ilişki saptanmıştır. Roman ve Roman olmayan kesime ait öğrenciler arasında arginaz enzim aktivitesi açısından farklılık olmaması arginaz enzimindeki değişikliklerin genetik faktörlerden değil tamamen beslenme koşullarından etkilendiğini göstermektedir.

SUMMARY The amonia which is the product of the catabolism of exogenous and endogenous amino acids transformed into urea in the liver by the urea cycle called Krebs-Henseleit and thus it is excreted. Arginase (L-arginine amidinohydrolase, EC 3.5.3.1) is the last enzyme in the urea cycle and catalyzes the hydrolysis of arginine to ornithine and urea. This study was accomplished in the saliva samples obtained from the third grade students of two schools, who were different in terms of living conditions and soccio-economical factors. The effects of sex, soccio-economical and genetic factors upon the activity of arginase and the levels of urea and proteins were investigated. In order to minimize the impact of sexual hormones the subjects were chosen among the third grade students. Although human erythrocytes show significantly different arginase activities depending on sex, females always having higher enzyme activity, whereas salivary arginase did not show any change in both sexes. This finding does not support the thesis that both salivary and erythrocyte arginases are controlled by the same gene. Protein and urea contents, and the magnitudes of arginase activities always showed higher levels among the children of the higher income families than the children of the lower income group. The differences were statitically significant. The overall results clearly showed that there was a close relationship between the arginase activities and the protein-urea levels in both groups. These results also showed that the alterations upon the activity of arginase were not affected by genetical factors but they were completely affected by nutritional conditions.