Çağdaş müzecilik modeli çerçevesinde Türkiye için çocukluk müzesi önermesi

Abstract

ÖZET Çocukluk müzelerinin ortak amacı, toplumsal tarihin çok az üzerinde durulmuş konularından biri olan çocukluk tarihini bir yandan çocuklar tarafından ve çocuklar için yapılmış nesneler aracılığıyla araştırmak ve saptamak, diğer yandan da, çocukların geçmişteki yaşamlarının bütün yönlerini yansıtan nesnelerin bir koleksiyonunu sergilemektir. Bu müzeler yalnızca çocuklara yönelik olmayan, ancak toplumsal tarihin çeşitli yönlerini çocuklar açısından ele alan yerlerdir. Böylece çocukların ilgisi ve öğrenme biçimleri ile ilişkili olduğu kadar, ileri yaştakiler için de çocukluğun toplumsal tarihi üzerinde düşünme, öğrenme, hatırlama ve tartışma olanakları yaratması açısından önemli kültür merkezleridir. Dünya çapında çok sayıda çocukluk müzesi var olmakla birlikte, ülkemizde henüz bir örneği bulunmamaktadır. Bu tezin amacı, çağdaş müzecilik modeli çerçevesinde ülkemizde kurulabilecek bir Çocukluk Müzesi'ne kaynak teşkil edebilecek konulara ışık tutmak, bu bağlamda; insanı biçimlendiren ortam ve bu ortamda büyüyen çocuğun sosyal ve kültürel bir varlık olarak gelişiminden yola çıkarak, yüzyıllık bir sürecin yani dört beş neslin çocuğa bakış açısını, yine çocukluğa ait gündelik hayat eşyaları, oyunlar, oyuncaklar, giysiler vb. vasıtasıyla ortaya çıkartmaktır. Tezde tarihsel, toplumsal ve kültürel süreçler içerisinde, gelişimsel özelliklerine göre `çocuk` ve `çocukluk` kavramları incelendikten sonra, dünyadaki `çocukluk müzeleri` üzerinde durulmuş, sonra da kurulabilecek bir çocukluk müzesi ile ilgili görüş ve öneriler sunulmuştur. Sonuçta ortaya çıkan tez Giriş, Çocuk ve Çocukluk, Çocukluk Müzesi Kavramı, Çocukluk Müzeleri'ne Dünya'dan Örnekler, Çağdaş Müzecilik Modeli Kapsamında Planlanan Türkiye İçin Çocukluk Müzesi Önermesi ve Sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. nBu tez kapsamı doğrultusunda yapılan araştırılmalarda, kurulacak bir Çocukluk Müzesi' nin işlev, ilke ve amaçlarını, yönetim yapısını ve eğitsel etkinliklerini çağdaş müzecilik normları doğrultusunda çok yönlü bir kültür merkezi şeklinde planlamak, müze ziyaretçisine, çocuk ve çocuk kültürüne ait objeleri sunarken öğrenme, hatırlama ve araştırma ortamları yaratmak gerekliliği sonucuna varılmıştır. m

ABSTRACT The purpose of the childhood museums, which is one of the topics that has rarely been one of the key-focus areas for the social history discipline, is to investigate and find out the facts about the history of childhood through examining various objects created by or for the children while displaying a collection of objects that reflect all possible aspects of a child's life prevailed over the years. Such museums do not only focus on children but also provide a broad review of the social history from a childhood point of view. Therefore, the childhood museum is a significant center of culture and arts not only because it addresses to the interests or learning methods of a child but also for creating opportunities for adults to reflect on, learn about, and discuss over the social history of childhood, as well as refreshing the existing knowledge. Although there are so many childhood museums all around the world, an example of the concept has not been developed in our country yet. The purpose of this thesis is to make a review of the subjects that can set the foundations of the first Museum of Childhood in Turkey based on contemporary museum development models whilst investigating the environment that is formulating all human beings and the growth process of the child in that environment as a social and cultural entity. Besides this investigation, the century-old perspectives of childhood over almost five generations are also being uncovered with this thesis through a look into the daily objects of a child's life, games, toys, clothes and so on. The concepts of `child` and `childhood` have been defined and reviewed in the thesis from a socio-cultural perspective, and the childhood museums of the world have been discussed. Then, overall comments and recommendations on establishing a childhood museum have been outlined. To summarize, this thesis is composed of chapters that include an Introduction, the `Child and the Childhood` Section, The Museum of Childhood Concept, Examples of IVChildhood Museums around the World, Museum of Childhood for Turkey based on Contemporary Museum Development Models Proposal and Conclusion sections. It can be concluded that the various researches made for this thesis demonstrate that the functions, principles, management structure, educational activities, and the specific objectives of establishing a childhood museum must be planned in compliance with the contemporary museum development norms in order to position the museum as a multi functional cultural center where the visitors are provided with learning, remembering, and examining opportunities while they are presented objects about the children and the childhood culture.