Diz artrozunda günlük aktivite ve ağrı üzerine TENS ve interferens akımların etkisi

Abstract

ÖZET Çalışmamıza Ağustos 1995-Mayıs 1996 yılları arasında Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalına diz ağrısı ile müracat eden klinik ve radyolojik olarak gonartroz tanısı almış 27 kadın, 7 erkek toplam 34 hastanın 60 adet dizi alındı. Her olgunun yaşı, cinsi, mesleği, şikayet süreleri, ağrının lokalizasyonu, şiddeti, özgeçmişi, soy geçmişi, fizik muayene bulguları, labaratuvar ve radyolojik tetkikleri değerlendirildi. Standart bilgi formuna kaydedildi. Olguların tam kan sayımı, sedimantasyon, alkalen fosfataz, ASO.CRP, RF.AKŞ, total lipit kollesterol, SGOT, SGPT, kalsiyum ve fosfor ile tam idrar tetkiki normal sınırlar içindeydi. Hastaların herhangi bir sistemik enfeksiyonu bulunmuyordu. Hastaların yaş ortalaması 60 idi. Olguların %25 ini erkekler, %75 ini kadınlar oluşturuyordu. Radyolojik gradeler TENS grubunda gradel %33, grade2 %63, grade3 %4,VİF grubunda ise gradel %37, grade2 %23, grade3 %37, grade4 %3 idi. Hastalarımızı vücut kitle indeksine göre de gruplandırdık.%12.5'i normal, %11'i hafif şişman, %25'i orta şişman, %37.5'i ağır şişmandı. Olgular rastgele iki gruba ayrıldı. 13'ü bilateral, 2'si sağ, 2'si sol toplam 30 dizden oluşan bir gruba konvansiyonel TENS, 13'ü bilateral, 3'ü sağ, 1'i sol toplam 30 dizden oluşan diğer grubada Vakum interferons (VİF) uygulandı. Hergün birer seans olmak üzere 10 seans tedavi yapıldı. TENS konvansiyonel teknikle 20 dk. hastanın rahat bir karıncalanma hissettiği dozda verildi. VİF sabit 100 frekansta 10 dk hastanın rahat bir karıncalanma hissettiği dozda verildi. 71Hastaların ağrı düzeyleri tedavi öncesi, 5. seans ve tedavi sonrası değerlendirildi.Hastayı sorgulayarak tedavi sonucunu araştırmakla kalmayıp algometri aleti ile ağrı değişimini en objektif şekilde değerlendirmeye çalıştık. *VİF grubunda 5. seans sonrası presyonla ağrıdaki değişim istatiksel olarak anlamlıydı ( sağ diz için p<0.01, sol diz için p<0.005). *TENS grubundaki ö.seans sonrası ağrıdaki değişimde anlamlıydı (sağ diz için p<0.005, sol diz için p<0.05). *Tedavi sonrası VİF grubundaki presyonla ağrı değerlendirilmesi de istatiksel ve klinik olarak anlamlıydı (sağ diz için p<0.005, sol diz için p<0.05). TENS grubundaki tedavi bitimindeki ağrı değerlendirimi istatiksel olarak ileri derecede anlamlı idi (sağ diz için p<0.001, sol diz için p<0.001). *Her iki tedavi etkisi 5. seanstan itibaren ortaya çıkmakta ancak ikisi arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark yoktu (p>0.05). *Günlük aktivite sonrası ağrıdaki değişim istatiksel olarak hem TENS.hemde VİF grubunda azalmıştı (sırasıyla p<0.001 ve p<0.05). *Basamak çıkmadaki rahatlama ve ağrıdaki değişim TENS grubunda istatiksel ve klinik olarak anlamlı idi (p<0.001).VlF grubunda klinik olarak kısmi bir rahatlama olsa bile bu istatiksel olarak anlam ifade etmiyordu (p>0.05). *Spontan ağrıdaki değişin her iki gruptada anlamsız idi (p>0.05). Ancak ağrıdaki hafifleme azda olsa TENS'de belirgindi. *Tedavi bitimindeki ağrı her iki tedavi grubunda önemli ölçüde hafiflemesine rağmen istatiksel olarak bu iki grup arasında fark yoktu(p>0.05). TENS grubundaki hastalar gündelik aktivitelerini VİF grubuna kıyasla daha rahat yapabildiklerini ifade etmişlerdir. 72