İstikrar politikaları ve döviz kuru sistemleri

Abstract

ÖZET Bu tezin amacı istikrar politikaları ile döviz kuru sistemleri arasındaki bağın araştırılmasıdır. İlk olarak konu ile ilgili temel kavramlara değinilmiştir. Daha sonra esnek ve sabit kurların istikrara etkileri ele alınmıştır. Teorik inceleme bölümünde para politikası, maliye politikası ve temel ekonomik göstergelerin ekonomiye etkileri sırasıyla işlenmiştir. En son bölümde ise ülke örnekleri vardır. Arjantin ve Bulgaristan'da para kurulu, Meksika ve İsrail'de enflasyon hedeflemesi ve Türkiye'de son beş yıldaki gelişmeler istikrar politikaları bağlamında ele alınmıştır. Günümüzde kur bandı uygulamalarının önemi azalmakta olduğu için bu konu ile ilgili teorik konulara girilmemiştir. Fakat ülke örnekleri içinde, kısa da olsa kur bantlarının etkileri görülebilir. Döviz kurlarında temel olarak ikili bir ayrım vardır. Bunlardan biri sabit kurlar diğeri esnek kurlardır. Çalışmada sabit kurlarda para kurulu ve esnek kurlarda enflasyon hedeflemesi uygulamalarına öncelik verilmiştir. Gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerde para kurulu tipi uygulamaların modası geçmiştir. Kurala bağlı kur sistemleri çoğunlukla küçük ve dış ticaretinin büyük kısmını tek ticaret ortağı ile yapan ülkelerde uygulanmaktadır. Büyük ekonomilerde ise enflasyon hedeflemesi tipi uygulamalar tercih edilmektedir. Gelişmiş ülkelerin çoğunda enflasyon problemi çözülmüştür. Fakat yeni problemler yaklaşmaktadır. Bunlardan en önemlilerinin işsizlik ve gelir dağılımı olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Döviz kuru, istikrar politikası, enflasyon hedeflemesi, para kurulu, optimum para sahaları. ıx

ABSTRACT This paper takes a brief look at the relationship between stabilization policies and the exchange rate systems. First of all basic concepts about the subject was mentioned. Then effects of fixed and flexible exchange rates were taken into account. In the theoretical research phase monetary policy, fiscal policy and main economic indicators were studied respectively. At the last part of the paper, country experiences were investigated. Currency boards of Argentina and Bulgaria, inflation targets of Mexico and Israel and Turkey's performance in the last five years were examined. Because of decreasing importance of the exchange rate bands, this kind of regimes were not searched theoretically. But some examples of the exchange rate bands can be seen in country experiences briefly. There is a dual seperation in the area of exchange rate regimes. One of them is the fixed rates and the other is flexible. In this study currency boards on the fixed side and the inflation targeting on the flexible side were preceded. In developed and developing countries, currency board type monetary policies are out of fashion. Rule-based exchange rate systems are mostly applied in the small open economies who trades with one dominant trade partner. Big economies are prefering inflation targets. In most of the developed countries inflation problem was solved. But new problems are about to come. This paper draws a conclusion that main problems will be unemployment and income distribution in the near future. Keywords: Exchange rate, stabilizaiton policy, inflation targeting, currency board, optimum currency areas