Yeni sanayileşen ülkelerde öncelikli sektörlerin büyümedeki rolü

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, yeni sanayileşen ülkelerde öncelikli sektörlerin ekonomik büyüme üzerindeki rolü, teorik ve ampirik temelde ele alınmaktadır. Teorik temelde, ekonomideki bir takım öncelikli sektörlerin, yüksek çalışan başına katma değer düzeyi, yarattıkları teknoloji dışsallıkları ve ekonomideki diğer sektörler ile kurdukları ileri ve geri bağlantılar ile ekonomik büyüme üzerindeki görece yüksek katkıda bulunduklarına ilişkin görüşler incelenmiştir. Ampirik temelde ise, 1980-2000 yılları arasında, Türkiye'de tekstil ve hazır giyim sektörünün büyüme üzerindeki rolü incelenerek, sektörün bu anlamda öncelikli bir sektör olup olmadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. 1980-2000 döneminin ele alınmasının nedeni, Türkiye'de 80Terden itibaren ihracata yönelik bir sanayileşme stratejisi izlenmeye başlanması, tekstil ve hazır giyim sektörünün de hem imalat sanayi içindeki payının hem de toplam ihracat içindeki payının büyüklüğü ile dönemin önemli bir sektörü olmasıdır. Tekstil ve hazır giyim sektörünün büyüme üzerindeki rolü incelenirken, sektörün öncelikli sektörlerin teoride öne sürülen niteliklerini taşıyıp taşımadığı, dolayısıyla ekonomik büyüme üzerindeki rolünün bu niteliklerden kaynaklanıp kaynaklanmadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucunda Türkiye'de tekstil ve hazır giyim sektörünün, teoride öne sürülen anlamda öncelikli bir sektör niteliğini taşımadığı, buna karşın üretiminin imalat sanayi içindeki payının yüksekliği ve sektörün büyüme oranının nispeten tatminkar düzeyde oluşu nedeni ile ekonomik büyüme üzerinde önemli bir rol oynayan önemli bir sektör niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır. Sektörün ihracatının toplam ihracat içindeki yüksek payı ile üretimini iç talep yanında yüksek oranda dış talep için de gerçekleştirmesi, görece tatminkar bir büyüme yapısı göstermesinde etkili olmaktadır. ıı

ABSTRACT This thesis attempts to analyze the role of the priority sectors on economic growth in theoretical and empirical base. In theoretical base, the opinions about the high value added per worker of some of the priority sectors, technological externalities that they created, the backward and forward linkages that they establish with the other sectors in economy and the relative contribution over the economic growth that they supply are examined. In empirical base, the role of textile and clothing sector on the economic growth in Turkey between the years 1980-2000 is examined. In this sense, it has been tried to be exposed whether the textile and clothing sector is a priority sector or not. The reason that taking up the era of 1980-2000 is, starting to follow an export-oriented industrial strategy in the 80' s in Turkey, and becoming an important sector of era by the high share in both manufacturing industry and total export. While examining the role of textile and clothing sector in economic growth, the qualifications that priority sectors bear in theory and consequently the role in economic growth can be a result of this qualifications or not tried to be examined. As a conclusion of this study, textile and clothing sector in Turkey doesn't match with the qualifications of a priority sector that put forward in theory. Despite, high share of textile and clothing sector production in manufacturing industry and a relatively satisfactory growth ratio of the sector, it can be stated as an important sector that has an important role in economic growth. High export potential that this sector created also supports this outcome.