İMKB`de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli reel sektör firmalarının 2005 - 2008 dönemi performans analizi

Abstract

Uluslararası doğrudan yatırımlar ülkelerin ekonomik gelişmelerinde her zaman önemli bir yere sahip olmuşlardır. Bu durumun farkına varan ülkeler de uluslararası doğrudan yatırımları kendi ülkelerine çekebilmek için birbirleriyle yarışır hale gelmişlerdir. Türkiye'de ise uluslararası doğrudan yatırımlar ile ilgili tarihsel süreç incelendiğinde, Türkiye'nin dönem dönem uluslararası doğrudan yatırımları çekebilmek için birtakım çalışmalar yaptığı, ancak pek de başarılı olamadığı görülür. Türkiye'de 2001 yılında başlayan yatırım ortamının iyileştirilmesiyle ilgili yoğun çalışmalar ve 2003 yılında yürürlüğe giren yeni Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu sonrasında, özellikle 2005 yılından itibaren Türkiye'nin de bu pastadan aldığı payın arttığı görülmektedir. Bu çalışmanın da amacı, Türkiye'de uluslararası doğrudan yatırımlarla ilgili mevcut durum hakkında bilgi vermek ve uluslararası sermaye payı ile firma performansı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) faaliyet gösteren reel sektör firmalarının 2005-2008 yılları arasındaki performansları incelenmiş ve firma düzeyinde uluslararası sermaye oranının performans üzerindeki etkisi araştırılmıştır. İMKB'de işlem gören 150 firmanın finansal oranları yıllar itibariyle hesaplanarak iki boyutlu veri (panel data) yapısı oluşturulmuştur. Panel verilerle, performans değişkeni olarak ele alınan her bir bağımlı değişken için çoklu regresyon çalışması yapılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, Türkiye'de İMKB'deki reel sektör firmaları için uluslararası sermaye oranı ile firma performansı arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı ortaya koyulmuştur. Bunun yanında kaldıraç oranı, firma büyüklüğü ve toplam varlık devir hızı değişkenlerinin firma performansını etkileyen bağımsız değişkenler olduğu belirlenmiştir. Böylece, Türkiye'de firma düzeyinde uluslararası sermaye oranının, performans üzerindeki etkisi belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Uluslararası Doğrudan Yatırım, Firma Performansı, Çokulusluluk, Panel Veri Regresyon Analizi.

Foreign direct investments have always been important participants of a country's economic development. Countries that aware of this situation compete each other for attracting foreign direct investments to their country. If you analyze the history of foreign direct investments in Turkey; although Turkish Governments have already applied some policies to increase foreign direct investment in Turkey, those efforts seems to be unsuccessful to attract investors. However, in 2001 new governmental policies introduced to offer a more attractive investment environment for investors and then new foreign direct investment law is issued by government in 2003. After those improvements, it is observed that Turkey got a bigger share from global foreign direct investments pie. This study is to give information about the current situation of foreign direct investments and to present the relationship between foreign capital and firm performance in Turkey. In this study, publicly traded real sector companies? performances have been analyzed for 2005-2008 years and the foreign capital ratio?s effect at firm level on firm performance have been investigated at Istanbul Stock Exchange (ISE). Stock ratios belonging to 150 firms which are active in the ISE were calculated annually and a two dimensional data (panel data) structure was formed. A multi regression study was performed on panel data with each dependent variable taken as performance criterion. According to the results of this study, there have not been appeared a statistically significant relationship between foreign capital ratio and firm performance for real sector companies at ISE in Turkey. Besides, variables such as debt ratio, firm size and total assets turnover were determined to affect the performance variables. Thus, the foreign capital ratio?s effect at firm level on firm performance has been determined.Keywords: Foreign Direct Investment, Firm Performance, Multinationality, Panel Data Regression Analysis.