Diyaliz hastalarında E vitamini tedavisinin anemi, eritrosit ostomatid frajilite, antioksidanlar, lipid peroksidasyonu ve lipid profili üzerine etkileri

Abstract

Son dönem böbrek yetmezliğinin tedavisinde diyaliz önemli bir yer tutmaktadır. Bu tedavi, üremik toksinleri temizlemekte ve sıvı, elektrolit, asit - baz dengesini sağlamaktadır. Ancak böbreklerin endokrin ve metabolizma ile ilgili fonksiyonlarını gerçekleştirememektedir. Hastalarda anemi, lipid metabolizma bozuklukları, ROM'leri sık olarak ortaya çıkmakta, morbidite ve mortalite artışında önemli rol almaktadır. Çalışmamızda hemodiyaliz ve periton diyalizi ile tedavi edilen hastalarda lipid peroksidasyonu ve antioksidan durumu inceleyip. E vitamini tedavisinin bu sistemlere ve bu hastalardaki eritrosit osmotik frajilitesi üzerine olan etkilerini araştırmayı amaçladık. Bu çalışma Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Ünitelerinde, Türk Böbrek Vakfi Tekirdağ Diyaliz Merkezinde ve Edirne Devlet Hastanesi Hemodiyaliz Merkezinde tedavi gören hastalar üzerinde yapıldı. Tedavi görmekte olan 34 hemodiyaliz (18 erkek, 16 kadın), 13 periton diyalizi hastası (7 erkek, 6 kadın) araştırmaya alındı. Ayrıca 22 sağlıklı birey (11 erkek, 1 1 kadın) kontrol grubu olarak çalışmaya katıldı. HD hastalarından HD tedavi ve kontrol olmak üzere iki grup oluşturuldu. Tedavi gruplarına 20 hafta süre ile 300 mg E vitamini oral olarak uygulandı. Tedavi öncesi ve sonrası lipid peroksidasyonu, antioksidan durum ve eritrosit osmotik frajilite incelendi. Tedavi öncesinde, HD ve PD hastalarında sağlıklı gruba göre MDA, MOF değerlerindeki artma ve Hb, Hct, eritrosit sayısı, eritrosit içi SOD ve plazma E vitamini düzeylerindeki azalma istatistiksel olarak anlamlıydı. HD ve PD hastalan MDA, SOD, E vitamini, MOF, Hb ve Htc bakımından benzerdi. HD tedavi grubuna E vitamini verildikten sonra; Hb ve SOD' da minimal bir artma olmakla beraber, değişildik istatistiksel olarak anlamlı değildi. Ancak MOF ve MDA düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı bir azalma, plazma E vitamini düzeyinde ise istatiksel olarak anlamlı bir artış saptandı. PD tedavi grubunda E vitamini tedavisi sonrası; MOF değerinde istatistiksel olark anlamlı bir azalma görüldü. Anemide minimal düzelme, MDA' da azalma, SOD ve E vitamini düzeyinde artış olmakla beraber farklılık istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. 80Tedavi öncesinde, HD ve PD hastalarında sağlıklı gruba göre; kolesterol, HDL ve Apo Al daha düşük, TG, VLDL, Apo B, Lp (a) ise daha yüksek olarak bulundu. HDL ve Lp (a) düzeylerindeki değişiklikler istatistiksel olarak anlamlı idi. E vitamini tedavisi sonrası lipid ve lipoprotein düzeyleri değerlendirildiğinde, Lp (a) düzeylerinde hafif bir azalma olmakla beraber HD ve PD tedavi gruplarında lipid ve lipoprotein düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik saptanmadı. Sonuç olarak; E vitamini tedavisi plazma E vitamini düzeyini artırdı, lipid peroksidasyonunu ve MOF'yi azalttı. Fakat diyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastalarda izlenen multifaktoriyel aneminin düzeltilmesinde tek başına yeterince etkili olmadı. Ayrıca lipid profili üzerinde değişikliğe yol açmadığı anlaşıldı. Bu nedenle E vitamini tedavisinin anemide diğer tedavilerle beraber kullanımım, optimal dozunu ve süresini saptayacak daha kapsamlı çalışmalara gerek vardır.

Hemodialysis has an important part in treatment of end stage renal diasease. Uremic toxins are cleared and fluid- electrolyte, acid-base balance are put in order by this treatment. Unfortunately, the treatment is not correct endocrine and metabolic functions of kidneys. Anemia, lipid metabolism disorders and ROM's are frequently seen and have a significant role at morbidity and mortality of patients. In our study, we intended to examine lipid peroxidation and antioxidant defence mechanism and research effects of vitamin E therapy on these systems and erytrocyte osmotic fragility among the patients who are treated with hemodialysis and peritoneal dialysis. This study was carried on among patients of Hemodialysis and Peritoneal Dialysis Units of Nephrology Department of Trakya University Medical Faculty, Tekirdağ Hemodialysis Center of Turkish Kidney Foundation and Edirne State Hospital Hemodialysis Center. 34 (18 male, 16 female) hemodialysis patients and 13 peritoneal dialysis were included in the study. Also 22 (1 1 male, 1 1 female) healty people were participitated as control group in our study. Two group were constituted from hemodialysis patients as hemodialysis control group and hemodialysis treatment group. Vitamin E (300 mg/ day) was administered to the treatment groups during 20 weeks. Lipid peroxidation, antioxidant condition and erytrocyte osmotic fragility were examined after and before treatment. Before the treatment, the increase in MDA, MOF levels and the decrease in Hb, Hct, RBC, erythrocyte SOD, plasma vitamin E levels among HD and PD patients were statistically significant when compared with healty group. Levels of MDA, SOD, vitamin E, MOF, Hb, Hct were similar in both of HD and PD groups. Minimal increase in Hb and SOD levels were observed in HD group after vitamin E therapy. But it was not 82a significant difference statistically. However there was a statistically significant decrease in levels of MOF and MDA and also a statistically significant increase in plasma vitamin E levels. There was a statistically significant decrease at levels of MOF in PD treatment group after vitamin E therapy. Although minimal improvement of anemia, decrease in MDA, increase in SOD and vitamin E levels were seen, difference were not significant statistically. At the beginnig of the study, among HD and CAPD patient groups, cholesterol, HDL and ApoAl levels were lower and TG, VLDL, ApoB ve Lp(a) levels were higher than the healty group. Changes in HDL and Lp(a) levels were statistically significant. Although, Lp(a) levels moderately decreased, there were not statistically significant changes in lipid and lipoprotein levels of HD and PD treatment groups, when we appraised the lipid and lipoprotein levels after after vitamin E therapy. In conclusion, plasma vitamin E level increased, lipid peroxidation and MOF decreased after vitamin E therapy. But this medication has not been effective alone to improve multifactorial anemia which is seen at dialysis patients. In addition; it was not change the lipid profile. Therefore in order to ascertain the optimal dose, duration and combination with the other therapies of vitamin E therapy, comprehensive studies are required.