Arkeolojik taban mozaiklerinin restorasyonu, konservasyonu ve sergilenmesi

Abstract

ÖZET Bu araştırma, antik dönem yapı kalıntılarının bir parçası olan arkeolojik taban mozaiklerinin arazide ortaya çıkarılmaları ile başlayan ve gerektiğinde müzeye taşınarak muhafaza edilmeleri zorunluluğu ile burada da devam eden konservasyon-restorasyon ve bununla bağlantılı olarak sunum sorunlarım ortaya koymayı ve bu bağlamda çözüm önerileri getirmeyi amaçlamaktadır. Kendilerine özgü bir tabakalaşmaya sahip olan antik taban mozaiklerinin sağlıklı bir şekilde restorasyonu ve doğru algılanabilmeleri için yapım tekniklerinin ve antik dönem mimarisindeki işlevlerinin kavranması son derece önemlidir. Bu bakımdan antik duvar ve tavan döşemelerinin tarihçesi ve antik dönemde mozaik yapım teknikleri öncelikli olarak ele alman konular olmuştur. Araştırmada mozaiklerin uzun zaman boyunca toprak altında maruz kaldıkları ve ortaya çıkarılmaları sonrasında karşılaştıkları çeşitli fiziksel ve kimyasal bozulma mekanizmaları sebepleriyle ortaya koyulmuş, kazıda gün ışığına çıkarılma anından itibaren uygulanması gereken koruma, temizlik, kaldırma, restorasyon prosedürleri, tamamlama etiği ve bu işlemlerde kullanılması gereken uygun modern, geleneksel malzemeler aktarılmış, ayrıca kaldırılan mozaiklerin müzede saklanması, sunumları da ele alınmıştır. Anahtar kelimeler: Mozaik, konservasyon, restorasyon, koruma, onarım, sergileme. xıı

ABSTRACT This dissertation aims to expose and also find out solutions for the conservation, restoration and display problems of archaeological floor mosaics, from excavation to museum. To be able to realize a good restoration work, first of all, ancient mosaics statigraphy and ancient manufacturing techniques should be understood by the conservators. Also awareness of the architectural function of them is essential for making a true interpretation about them. Because of that the history, architectural function, statigraphy and manufacturing techniques of mosaics were explained firstly. Then the physical and chemical deteriorating mechanisms of archaeological floor mosaics has been stated with their reasons, and procedures of first aid in excavation, cleaning, lifting and restoration techniques were fully described with the proper traditional and modern materials given for conservation. Methods of lightning, storage, care and preventive measures for the mosaics transfered to museums were explained. Besides considering the relation between restoration and presentation of the lifted mosaics, suitable supporting techniques and ethics of intervention has been also discussed. Keywords: Mosaic, conservation, restoration, preservation, protection, display. xm