Performans değerleme aracı olarak toplam (dengeli) başarı göstergesi yöntemi (balanced scorecard) ve uygulama

Abstract

ÖZET Bu tez çalışmasında bir performans yönetim sistemi aracı olarak Toplam (Dengeli) Basan Göstergesi Yöntemi (Balanced Scorecard) ele alınmakta ve model içerdiği süreçlerle birlikte bir performans değerleme aracı olarak ortaya konulmaktadır. Yapılan bu çalışmada, öncelikle, bireysel ve işletme performans kavramı ile yeni ekonomi kavramları, Toplam (Dengeli) Basan Göstergesi Yöntemi (Balanced Scorecard) sisteminin daha kolay anlaşılması için anlatılmaktadır. Daha sonra ise bir performans sistemi olarak Balanced Scorecard tanımlanmaktadır. Tezde performans kavramlarından sonraki bölümde ise Entelektüel Sermaye kavramı yer almaktadır. Bu sermaye türü işletmeler için stratejik önemi her geçen gün artan, maddi olmayan semaye kavramlarının ifade etmektedir. Balanced Scorecard ise entelektüel sermayenin ölçülebilmesi için kullanılabilecek yöntemlerden biridir ve en iyi yöntem olarak gözükmektedir. Bu nedenle çalışmada bu sermaye ve hangi unsurlardan oluştuğu bir bölüm olarak incelenmektedir. Değişen ekonomik çevre ve yeni global ekonominin kuralları işletmelere hızla değişmeleri için baskı yapmaktadır. Bu nedenle işletmeler stratejilerini ve performans sistemlerini rekabetçi ortama karşı hazırlamak ve değiştirmek zorundadırlar. Toplam (Dengeli) Basan Göstergesi sistemi de bu sürece destek verebilecek nitelikte bir uygulamadır. Yöntemi açıklamak için dört perspektiften bahsedilmektedir. Bunlar, finansal, müşteriler, şirket içi işlemler ile öğrenme ve gelişme perspektifleridir. Sistem teoride ve uygulamada ulaşılmak istenilen stratejilerin ve maddi olmayan varlıkların değerlemesinde kullanılabilecek bir modeldir. Uygulama Siemens'te yöntemin uygulanmasını içermektedir. Bu çalışmada, öncelikle, bireysel ve işletme performans kavramı ile yeni ekonomi kavranılan Toplam (Dengeli) Basan Göstergesi Yöntemi sisteminin daha kolay anlaşılması için anlatılmaktadır. Daha sonra ise bir performans sistemi olarak Balanced Scorecard tanımlanmaktadır. VI

ABSTRACT This thesis describes the Balance Scorecard as a tool of performance management system and analyzes it in details. This study first of all focuses on the concepts of personal and organizational performance, and of the new economy in order to demonstrate the balance scorecard system better. Then it describes the balance scorecard as a performance management system. The study describes intellectual capital in a section after analysis of performance concepts. The intellectual capital is used to measure and describe non-financial assets that are not reported or described in traditional financial statements, but that are of critical importance to the long-term success of an organization. The balance scorecard is - the best- one of methods that is used to measure the intellectual capital. Therefore this study also describes the intellectual capital and its components in a separate section. The main idea of this thesis originates from the fact that companies have to quickly adjust themselves to rapidly changing economic environment and to the new rules of global economy. The companies therefore should improve their performance management systems to survive. The balance scorecard suggests that the organizations should be viewed from four perspectives. These are the the financial perspective, the customer perspective, the business process perspective, and the learning and growth perspective. Through the balanced scorecard, an organization can improve its processes to a large extent. The organizations need this system to compete with their rivalries, even though it is new one. This study investigates Siemens AG as a case study where the balance scorecard is employed as a performance appraisal tool. This thesis describes the Balance Scorecard as a tool of performance management system and analyzes it in details. vn