İnfeksiyon anemisi ve demir eksikliği anemisinin ayırıcı tanısında serum transferrin reseptörü (TfR) ve TfR-ferritin indeksinin yeri

Abstract

ÖZET Gelişmiş ülkeler dahil pek çok ülkede çocukluk çağında görülen aneminin en önde gelen nedeni demir eksikliğidir. DEA, demir eksikliğinin son basamağıdır. Demir eksikliğini bir buz dağına benzetirsek, demir eksikliği anemisi suyun üstünde kalan kısmını oluşturmaktadır. Hematolojik açıdan demir eksikliği anemisi ve infeksiyon anemisi (İA) benzer klinik özellikler sergilemekte olup, literatürde İA'lerinin 1/3'ünün hipokrom mikrositer olduğu belirtilmektedir. Ayrıca İA'de primer hastalık sonucunda ve ortaya çıkan beslenme bozukluğu nedeni ile demir eksikliğine de sık rastlanılmaktadır. DEA tanısında kullanılan klasik parametreler içinde en değerli kabul edilen ferritin, akut faz reaktanı olarak da yükseldiği için özellikle DEA ve İA birlikte olan vakalarda tanı koymak zordur. DEA, İA ve kombine durumların ayırıcı tanısında solübl transferrin reseptörü (sTfR) ve TfR-ferritin indeksinin yararı ve klinikte kullanılan diğer parametreler ile korelasyonunu değerlendirmek amacı ile 27 demir eksikliği anemisi (DEA) (Grup 1), 21 infeksiyon anemisi (İA) (Grup 2) ve 24 hem demir eksikliği anemisi hem infeksiyon anemisi birlikte bulunduğu (DEA+İA) (Grup 3) olmak üzeri toplam 72 vaka değerlendirildi. Her vakanın hemogram, infeksiyon parametreleri ve serum demir parametreleri incelendi. Soluble transferrin reseptör (sTfR) düzeyleri ELISA yöntemi ile bakılarak yaş ve cinse göre değişiklik göstermediği saptanarak Grup 1'de (DEA) diğer gruplara göre daha yüksek saptadık ( Grup 1=DEA'da 95,3 ± 47,99 nmol/L, Grup 2=İA'da 59,90 ± 23,86 nmol/L, Grup 3=DEA+İA'da 75,55 ± 37,91 nmol/L). Gruplar karşılaştırıldığında Grupl ve Grup2, Grup2 ve Grup 3 ortalama değerleri arasında anlamlı farklılık saptandı (p<0,01). TfR-F indeksi Grup 1'de diğer gruplara 48göre daha yüksek saptadık ( Grup 1= 205,67 ± 155,99, Grup2= 36,62 ± 16,22, Grup3= 44,51 ± 19,23). Gruplar karşılaştırıldığında Grup1 ve Grup2, Grup1 ve Grup 3 ortalama değerleri arasında anlamlı farklılık saptandı (p<0,01). Demir eksikliği anemisini belirlemede tek başına sTfR düzeyleri, TfR- ferritin indeksine göre daha anlamlı bulundu. sTfR ve TfR-F indeksi konusunda kesin sonuçlara varabilmek için daha geniş vaka gruplarında ve kontrol grubu ile birlikte yapılacak çalışmalara ihtiyaç vardır. 49

THE ROLE OF SERUM TRANSFERRIN RECEPTOR AND TRANSFERRIN RECEPTOR-FERRITIN INDEX FOR THE DIFFERENTIAL DIAGNOSIS OF IRON DEFICIENCY ANEMIA AND ANEMIA OF INFECTION SUMMARY In most of the countries including the developed ones, iron deficiency is the leading cause of anemia. Iron deficiency anemia (IDA) is the last step of iron deficiency. From a hematologic view, both IDA and anemia of infection (Al) show similar properties, in about one third of patients with Al modest hypochromia and microcytosis may be seen. On the other hand Al is often complicated with IDA. Ferritin, accepted as the most valuable parameter used in diagnosis of IDA, loses its diagnostic value in Al combined with IDA because it increases as an acute phase reactant. The aim of the study was To evaluate the importance of soluble transferrin rceptor (sTfR) and sTfR-ferritin index in the differantial diagnosis of IDA, Al and the combined group of Al and IDA. Study population consisted of 27 children with IDA (Group 1 ), 21 children with Al (Group 2) and 24 children with both IDA and Al (Group 3), 72 cases were evaluated in total. Complete blood count, infection parameters and serum iron parameters were studied. The sTfR levels studied by method of ELISA, were higher in IDA group than the others ( Group 1= 95,3 ± 47,99 nmol/L, Group 2= 59,90 ± 23,86 nmol/L, Group 503= 75,55 ± 37,91 nmol/L). When all group were compered, there were statistical significance in mean sTfR levels between group 1 and group 2; group 2 and group 3. The sTfR-Ferritin index levels were higher in IDA group than the others ( Group 1= 205,67 ± 155,99, Group 2= 36,62 ± 16,22, Group 3= 44,51 ± 19,23). sTfR-Ferritin index was not a saccesful parameter to differentiate between group 2 and group 3. The reason was perhaps the spuriously high ferritin levels which is calculated as logarithmic ferritin in the sTfR-F index formula. As a result, studies with large patient group and control subjects are necessary to extend observations about these neww parameters. 51