Metabolik sendromlu hastalarda serum osteokalsin düzeylerinin metabolik parametreler ve inflamasyon ile ilişkisi

Abstract

Kronik inflamauvar bir süreç olan metabolik sendromun (MS) etyopatogenezinde büyük oranda yağ dokusu rol almakla birlikte yakın zamanda yapılan bazı çalışmalarda iskeletin de kemik kaynaklı bir protein olan osteokalsin (OK) aracılığıyla bu sürece katkısının olduğu bildirilmektedir. Bu çalışmada MS komponentlerine sahip postmenopozal kadınlarda serum OK düzeylerinin nasıl değiştiği ve OK'nin metabolik ve inflamatuvar parametreler ile ilişkisi araştırıldı. Çalışmaya Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Polikliniklerinde MS saptanan 35 postmenapozal kadın alındı. Herhangi bir nedenle İç Hastalıkları polikliniklerine başvuran, MS'u olmayan 16 postmenapozal kadından da kontrol grubu oluşturuldu. Vücut ağırlığı (VA), boy, bel ve kalça çevreleri ölçüldü, vücut kitle indeksleri (VKİ) hesaplandı. Kemik mineral dansiteleri (KMD) ölçüldü. Tüm bireylerden alınan venöz kan örneklerinden sedimentasyon, fibrinojen, high sensitif C reaktif protein (hsCRP), glukoz, insülin, C-peptid, trigliserid (TG), düşük dansiteli lipoprotein kolesterol (LDL-C), yüksek dansiteli lipoprotein kolesterol (HDL-C), albümin, kreatinin, kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz (ALP), parathormon (PTH) düzeyleri çalışıldı. Homeostasis model assessment of insulin resistance (HOMA-IR) hesaplandı. MS olan grupta serum median OK düzeyleri (5.37 ng/ml), MS olmayan gruba göre (9.28 ng/ml) daha düşük idi (p<0.01). Hasta grubunda serum OK ile HOMA-IR (r=-0.359, p<0.05) ve insülin düzeyleriyle (r=-0.386, p<0.05) negatif korelasyon saptandı. Hasta grubunda serum OK düzeyleri ile inflamasyon markerleri arasında bir ilişki saptanmadı. Bununla birlikte hem kontrol hem de hasta+kontrol grubunda serum OK düzeyleriyle hsCRP düzeyleri arasında negatif korelasyon saptandı (sırasıyla r=-0.541; r=-0.282, p<0.05). Sonuç olarak OK; glukoz metabolizması ve vücut yağ dokusu üzerinde etkili gibi görünmektedir. Ayrıca OK, inflamatuvar süreçlerde de rol alan bir protein olabilir. OK'nin bir inflamasyon belirleyicisi, MS'de tanı kriteri olarak kullanılıp kullanılamayacağı farklı klinik modellerin oluşturulduğu çalışmalarla araştırılmalıdır.Anahtar Kelimeler: Osteokalsin, metabolik sendrom, inflamasyon

In etiopathogenesis of metabolic syndrome (MS), which is a chronic inflammatory process, adipose tissue is of great importance, however in several recent studies it has been reported that skeleton also contributes to the process through osteocalcin (OC), which is a bone-based protein. In this study we investigated how serum OC levels changed in postmenopausal women who have MS components and association of OC with metabolic and inflammatory parameters. The study was conducted with 35 postmenopausal women reported to have MS in Internal Diseases outpatient departments of Eskişehir Osmangazi University, Faculty of Medicine. A control group comprised 16 postmenopausal women with no MS who applied to Internal Diseases outpatient departments for any reason. Body weight (BW), length, waist and hip was measured, body mass index (BMI) was calculated, and bone mineral density (BMD) was measured for each patient. Erythrocyte sedimentation rate, fibrinogen, high sensitive C reactive protein (hsCRP), glucose, insulin, C-peptid, triglyceride (TG), low density lipoprotein cholesterol (LDL-C) , high density lipoprotein cholesterol (HDL-C), albumin, creatinin, calcium, phosphorus, alkaline phosphatase (ALP), parathormone (PTH) levels were studied. Homeostasis model assessment of insulin resistance (HOMA-IR) was calculated. Serum median OC levels (5.37 ng/ml) were significantly lower in the group with MS than the group with no MS (9.28 ng/ml) (p<0.01). In the patient group a negative correlation was determined between serum OC and HOMA-IR (r=-0.359, p<0.05) and insulin levels (r=-0.386, p<0.05), but no relation was found between serum OC levels and inflammation markers. In addition, negative correlation was found between serum OC levels and hsCRP levels in both control group and patient + control group (r=-0.541; r=-0.282, p<0.05, respectively). In conclusion, it appears that OC is effective on glucose metabolism and body adipose tissue. Moreover, OC could be a protein that also plays role in inflammatory processes. Further studies in which various clinical models are formed are needed to find out whether OC is an indicator for inflammation and whether it might be used as diagnosis criteria.Key Words: Osteocalcin, metabolic syndrome, inflammation.