50 yaş ve üzeri hastalarda proksimal femur bölge kırıklarının risk faktörlerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, 50 yaş ve üzeri olgularda düşük enerjili travma sonucu oluşan femur üst uç bölge kırıkları ile kemik mineral yoğunluğu (KMY), kemik döngüsünün biyokimyasal belirteçleri ve hormonları arasındaki ilişki araştırılmış ve kırık ile ilişkili risk faktörleri belirlenmiştir. 50 yaş ve üzerindeki toplam 116 hasta çalışma ve kontrol grubu oluşturmak üzere iki gruba ayrıldı. Çalışma grubuna kalça kırığı olan 67 hasta, kontrol grubuna da kalça kırığı olmayan 49 hasta dahil edildi. Çalışma grubundaki olguların 38'i kadın ve 29'u erkek olup ortalama yaşları 74.5 yıl (51-86) iken kontrol grubundaki 24 kadın ve 25 erkek olgunun ortalama yaşları ise 65.7 yıl (50-81) idi. Proksimal femur ( boyun, trokanter, intertrokanterik, total, Ward üçgeni) KMY ölçümleri dual energy x-ray absorptiometry (DEXA) kullanılarak değerlendirildi. Tüm olguların plazma kalsiyum, fosfat, magnezyum, alkalen fosfataz, paratroid hormon (PTH), 25(OH)D, albumin ve LDH düzeyleri ile kadın olguların östrojen düzeyleri ölçülüp çalışma ve kontrol grubu değerleri karşılaştırıldı. Çalışma grubunda ölçülen tüm bölgelerdeki t-skoru ile KMY değerleri, hem cinsiyetten bağımsız olarak hem de cinsiyete göre ayrı ayrı değerlendirildiğinde belirgin düşük değerlerde bulundu (p<0.001). Plazma Ca, östrojen ve 25(OH)D düzeyleri çalışma grubunda istatistiksel olarak düşük bulunurken (sırasıyla p=0.024, p<0.001, p<0.001), PTH, LDH ve Mg düzeyleri yüksek bulundu (sırasıyla p=0.015, p<0.001, p<0.001). Gruplar arasında ALP, albumin ve PO4 düzeyleri arasında fark saptanmadı. Sonuç olarak, artan yaşla birlikte her iki cinsiyette KMY'undaki azalmanın yanısıra özellikle kadınlarda Ca düzeylerindeki düşüklük femur boyun kırığı açısından öncelikli risk faktörleridir. Yüksek plazma PTH düzeyinin ve düşük plazma E2 ve vitamin D3 düzeylerinin kalça kırığı riskine dolaylı katkısı bulunabilir. Plazma LDH düzeylerindeki artış ise kırığa ikincil olabilir.Anahtar Kelimeler: osteoporoz, düşük enerjili travma, proksimal femur, kırık risk faktörü, kemik mineral yoğunluğu, kemik döngüsü belirteçleri

In the present study, we aimed to investigate the relationship between hip fracture due to simple fall and bone mineral density (BMD), biochemical markers of bone turnover and related hormones in patients 50 years of age and older. 116 patients were divided into two groups as control and study. Study group included 67 patients with hip fracture while on the contrary, control group included 49 adults without hip fracture older than 50 years of age. There were 38 females and 29 males with a mean age of 74.5 years (range,51-86 years) in the study group and in the control group, there were 24 females and 25 males with a mean age of 65.7 years (range,50-81 years). BMD measurements of proximal femur (neck, trochanter, intertrochanteric, total, Ward?s triangle) were obtained using dual energy x-ray absorptiometry (DEXA). Plasma levels of calcium, phosphate, magnesium, alkaline phosphatase, parathormon,25-hydroxivitamin D, albumin and LDH were analyzed. Estrogen levels were analyzed in women. T-score and BMD values that measured in all regions in the study group, were significantly lower (p<0.001) when values were evaluated both dependent and independent of gender. Plasma estrogen, Ca and 25-hydroxivitamin D levels were significantly lower in the study group (respectively, p=0.024, p<0.001, p<0.001), while parathormon, LDH and magnesium levels were higher (respectively, p=0.015, p<0.001, p<0.001). There were no significant differences between groups regarding alkaline phosphatase, phosphate and albumin levels. We conclude that, progressive decrease of BMD values with advancing age in both genders as well as low Ca levels espicially in women, are primary risk factors for femoral neck fractures. High plasma parathormon as well as low plasma estrogen and 25-hydroxivitamin D levels can contribute to increased risk for hip fractures. High plasma LDH levels may be associated with fracture healing.Key Words: Osteoporosis, low energy trauma, proximal femur, fracture, risk factor bone mineral densitometry, bone turnover markers.