Karaciğer İskemi reperfüzyon zedelenmesinde pentoksifilin, dimetilsülfoksit ve ekzojen melatoninin koruyucu etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, pentoksifilin, melatonin ve dimetilsülfoksit'in karaciğer iskemi- reperfüzyon hasarındaki etkileri, antioksidan enzim değerleri, elektron mikroskopisi ve hepatobiliyer sintigrafi ile incelenmiştir. Bu maddelerin ve uygulanan yöntemlerin etkinliğini karşılaştırmak amaçlanmıştır. Bu çalışmadaki gruplara; A: Kontrol (Sham laparotomi), B: İskemi-reperfüzyon, C: melatonin + iskemi-reperfüzyon, D: pentoksifilin + iskemi-reperfüzyon, E: dimetilsülfoksit + iskemi-reperfüzyon uygulandı. B, C, D, E gruplarına iskemi reperfüzyon yapıldı, iskemiden 30 dakika önce, C, D, E gruplarına sırasıyla, melatonin, pentoksifilin ve dimetilsülfoksit verildi. Iskeminin 30. dakikasında klemp açıldı. Reperfüzyonun 15-60. dakikaları arasında dinamik hepatobiliyer sintigrafi uygulanarak, uptake ve eksekresyon fonksiyonları hesaplandı. Reperfüzyonun 60. dakikasında alınan dokulardan, SOD ve GSH-Px çalışıldı ayrıca dokular elektron mikroskopisi ile incelendi. KcPZ ve KcTı/2 değerleri açısından karşılaştırıldığında, tüm grupların A grubuna göre KcPZ ve KcTı/2 değerleri istatistiksel olarak yüksek (p=0.01) olmasına rağmen, melatonin ve pentoksifilin verilen gruplardaki uptake ve eksekresyon fonksiyonlarını grup B'ye göre anlamlı olarak korunduğu saptanmıştır. Grup B ile karşılaştırıldığında, C, D ve E gruplarında SOD ve GSH-Px değerleri istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksekti (p=0.004). Kontrol grubunda saptanan SOD ve GSH-Px değerleri, sadece iskemi-reperfüzyon yapılan grupta ileri derecede düşerken, pentoksifilin ve DMSO uygulanan gruplarda SOD değerlerindeki düşme 63anlamlı derecede korunmuştu. Elektron mikroskopisi incelemesinde sadece iskemi- reperfüzyon oluşturulan grupta iskemiye bağlı olarak hepatositlerde, sinüzoidlerde belirgin dejeneratif değişiklikler saptandı. Pentoksifılin ve DMSO verilen gruplarda iskemi grubuna göre irreversibi değişikliklerin azaldığı özellikle pentoksifilin grubunda rejeneratif bazı değişikliklerin olduğu görüldü. Melatonin verilen grupta ise irreversibi değişikliklerin iskemi grubuna göre belirgin olarak az olmakla birlikte diğer iki gruba göre daha fazla olduğu saptandı. Sonuç olarak, pentoksifilinde daha belirgin olmak üzere, diğer iki antioksidan özelliği olan maddenin de DMSO gibi karaciğer sıcak iskemisinde yararlı etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Etkinliğin gösterilmesinde kullanılan yöntemler arasında elektron mikroskopisi vazgeçilmez olmakla birlikte organizdaki antioksidan enzimlerdeki değişiklikleri ve karaciğerdeki dinamik HBS ile saptanabilecek değişiklikleri göstermenin de özellikle karaciğer iskemi-reperfüzyon hasarını takipte yararlı olabileceği belirlenmiştir. 64

THE COMPARISON OF THE PENTOXIFYLLINE'S, DIMETHYLSULFOXIDE'S AND EXOGENEUS MELATONIN'S PROTECTIVE EFFECTS AGAINTS LIVER ISCHEMIA-REPERFUSION INJURY SUMMARY In this study, pentoxifylline's, melatonin's, and dimethylsulfoxide's effects on liver's ischemia-reperfusion injuries, antioxidant enzymatic values were evaluated via electron microscopy and scintigraphy. Our aim was to compare the effectiveness of these materials and methods. In this study, the procedure was conducted as following: A: Control (sham laparatomy), B: Ischemia-reperfusion, C: melatonin + ischemia-reperfusion, D: pentoxphyline + ischemia-reperfusion, E: dimetylsulfoxide + ischemia-reperfusion. B, C, D, E groups received ischemia-reperfusion. 30 minutes before ischemia, melatonin, pentoxifylline, and dimethylsulfoxide were consequently administered to groups C, D, E. The clamp was removed at the 30th minute of ischemia. The uptake and excretion functions were calculated between 15th and 60th minutes of reperfusion via dynamic hepatobiliary scintigraphy. Superoxide dismutase and glutathione peroxidase were studied on tissues extracted at the 60th minutes of the reperfusion via electron microscopy. 65Liver activity peak time (LiPT) and liver activity half time (LİA1/2) were calculated: while all groups had higher values compared to group A (p=0.01), uptake and excretion functions in groups that received melatonin and pentoxifylline were found to be significantly protected compared to group B. Superoxide dismutase and glutathione peroxidase values in group C, D and E were significantly high compared to group B (p=0.0Q4). While superoxide dismutase and glutathione peroxidase values of the control group were extremely low in only ischemia-reperfusion group, decline of superoxide dismutase values obtained in groups that received pentoxifylline and DMSO was significantly protected. Remarkable degenerative changes were observed in sinusoids and hepatocytes of ischemia-reperfusion due to ischemia. There were fewer irreversible changes in the groups received pentoxifylline and DMSO compared to ischemia group, furthermore some regenerative changes were noticed in pentoxifylline group. There were remarkably fewer irreversible changes in melatonin received group than the ischemia group but higher than two other groups. As a conclusion, these three materials, especially pentoxifylline, were as effective as DMSO to reverse hot ischemia of liver by their antioxidant effects. While the electron microscopy was a brief method to show their effectiveness, to show the changes of antioxidant enzymes in organisms and the changes in liver caught by dynamic hepatobiliary scintigraphy was particularly beneficial to observe liver's ischemia-reperfusion injury. 66