Acil servise başvuran yaşlı hastaların çoklu ilaç kullanımının hastaların klinik süreçlerine etkisi

Abstract

Çalışmanın amacı acil servise başvuran yaşlı hastalarda çoklu ilaç kullanımının hastaların klinik süreçlerine etkisini belirlemekti. Çalışmaya yaş ortalaması 73,78±7,99 olan toplam 1060 hasta (508 (%48) kadın; 552 (%52) erkek) dahil edildi. Verilerin standart bir şekilde toplanabilmesi için daha önce hazırlanan Çoklu İlaç Kullanımı Klinik Değerlendirme Formu kullanıldı. Bu form ile hastaların demografik özellikleri, başvuru yakınması, triaj sınıfı, yaşadığı yer, bakım yardımcısı olup olmadığı, GKS, SMMT ve EGYA skorları, daha önceden tanı aldığı hastalıkları, konsültasyon yapılıp yapılmadığı, yapıldıysa konsültasyon sayısı ve konsültasyonu yapan bölüm veya bölümlerin isimleri, istenen tetkikler, hastanın kullandığı ilaç sayısı ve ilaçların isimleri, başvuru sırasında tanı konulan hastalıklar ve hastanın sonlanım durumu kayıt edildi. Hastaların kullandıkları ilaç sayısı ile diğer klinik parametreler karşılaştırıldı. Hasta yaşı arttıkça kullanılan ilaç sayısının yükseldiği görüldü. Kadınlarda çoklu ilaç kullanımı daha yaygındı. Kullanılan ilaç sayısı ile başvuru şikayeti, triaj sınıfı, yaşam yeri, GKS, SMMT ve EGYA skorları, konsültasyon istenip istenmediği, son tanı, acil serviste kalış süresi ve klinik son durum arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmedi. Kullanılan ilaç sayısı ile hastanın bakım yardımcısının olması ve daha önce sahip oldukları hastalıklar arasında anlamlı bir ilişki saptandı. Bakım yardımcısı olan hastalarda kullanılan ilaç sayısı daha yüksekti. HT, DM, KAH, KKY, KOAH ve BY tanısı olan hastaların az sayıda ilaç kullandığı (0-5 sayıda ilaç) belirlendi. Ayrıca kullanılan ilaç sayısı arttıkça acil laboratuar kullanımı artarken, ilaç sayısının az olduğu grupta, merkezi laboratuarı, hematoloji laboratuarı ve USG kullanım oranı daha yüksekti. Fakat, kullanılan ilaç sayısı ile direkt grafi, BT, mikrobiyoloji laboratuarı, EKO, farmakoloji laboratuarı, endoskopi ve MRG tetkiklerinin kullanımı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmadı.Anahtar Kelimeler: acil servis, yaşlı, çoklu ilaç, aşırı çoklu ilaç

The aim was to determine the effect of polypharmacy on clinical course of patients who admitted to emergency department. Totally 1060 patients with the mean age of 73,78±7,99 (508 women (48%) and 552 men (%52)) were included the study. Pre-prepared Clinical Assessment of Polypharmacy Form was used to collect the standardized data. By this form, demographics, admission complaints, triage category, habitation, caregiver presence, GCS, SMMT and IDLA test scores, pre-diagnosis, consultation information, the number of consultation, the name of consultant departments, required investigations, the number of used medicine, the name medicines, diagnosis and the outcome of patients were recorded. The number of used medicine was compared with the other clinical parameters. The number of medicine increased with increasing the age of patient. Polypharmacy was more common in women. While no statistically significant association was found between the number of used medicine and admission complaint, triage category, habitation, GCS score, SMMT score, IDLA score, consultation information, last diagnosis, duration of stay in emergency department and clinical outcome, there were significant associations between the number of used medicine and caregiver presence and pre-diagnosed disorders. Number of used medicine was higher in patients with caregiver. It (0 to 5 medicines) was lower in patients diagnosed with HT, DM, coronary artery disease, chronic obstructive pulmonary disorder and renal failure. Also, while the usage of emergency laboratory increased with increasing the number of used medicine, the rate of usage of central laboratory, hematology laboratory and USG was higher in the group with lower medicine number. However, no statistically significant association was determined between the number of used medicine and usage of direct graphy, CT, microbiology laboratory, echocardiography, pharmacology laboratory, endoscopy and magnetic resonance imaging.Key Words: emergency department, geriatric, polypharmacy, excessive polypharmcy