Tip 2 diyabetik hastaların birinci derece yakınlarında glukoz metabolizması, lipit metabolizması ve insülin direncinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Tip-2 Diyabet genetik ve çevresel faktörlerin belirlediği bir hastalıktır ve birinci derece yakınlarında Tip-2 Diyabeti olan kişiler hayatlarının ileriki döneminde %30-40 oranında hastalığa yakalanma riski taşırlar. Bu nedenle birinci derece yakınlarına Tip-2 Diyabeti olan bireylerin, glukoz metabolizması, lipid metabolizması ve insülin direncim incelemeyi amaçladık. Çalışmaya, çalışma grubu olarak birinci dereceden akrabalarında Tip-2 Diyabeti olan 33 (24 kadın, 9 erkek) ve kontrol grubu olarak birinci dereceden akrabalarında Tip-2 Diyabeti olmayan 22 (12 kadın, 10 erkek) gönüllü olgu alındı. Her iki gruba 75 gr glukoz ile oral glukoz tolerans testi yapıldı ve ayrı bir gün enerjinin % 22'si protein, % 25'i yağ, % 53'ü karbohidrat olacak şekilde 625 kcal standart diyet ile mixed meal testi yapıldı. O saatte glukoz, insülin, trigliserid, kolesterol, high density lipoprotein, low density lipoprotein ve non-esterified fatty acid düzeyleri, 2. saatte glukoz, insülin, trigliserid ve non-esterifıed fatty acid ölçüldü ve karşılaştırıldı. Her iki grup arasında Tip-2 Diyabet gelişimi ve homeostasis model assestment açısından anlamlı bir fark bulunmadı (p>0,05). Çalışma grubunun mixed meal 2. saat non- esterifıed fatty acid değeri anlamlı yüksek bulundu ve vücut kitle indeksi (p = 0,006), 0. saat non-esterifıed fatty acid (p = 0,0001) ve homeostasis model assestment (p = 0,045) ile ilişkiliydi. Çalışma grubunda 0. saat trigliserid düzeylerine göre mixed meal 2. saat trigliserid düzeyleri anlamlı yüksekti (p = 0,0001). Homeostasis model assestment değerleri vücut kitle indeksi (p = 0,002) ve bel çevresi (p = 0,0001) ile ilişkili bulundu. 40Oral glukoz tolerans testi, mixed meal testine göre glukoz metabolizmasını değerlendirmede daha etkindir, çünkü mixed meal için henüz tanı kriterleri belirlenmemiştir. Ancak mixed meal Tip-2 Diyabet patogenezinde yer alan metabolik parametreleri göstermede etkindir ve sonuçlarımıza göre mixed meal ile 2. saat non-esterified fatty acid düzeyleri genetik yatkınlığı olan kişilerde anlamlı olarak yüksek tespit edilmiştir. Tip-2 Diyabet patogenezinde genetik yatkınlık yanında, çevresel faktörler ve fenotipik özelliklerin de etkin olduğunu düşünmekteyiz. Anahtar kelimeler: Esterleşmemiş serbest yağ asitleri, diabetes mellitus, insülin direnci.

EVALUATION OF THE GLUCOSE AND LIPID METABOLISM AND INSULIN RESISTANCE IN THE FIRST DEGREE RELATIVES OF TYPE 2 DIABETIC PATIENTS SUMMARY Type-2 Diabetes is a condition determined by both genetic and environmental factors, and first degree relatives of type-2 diabetic patients have a %30-40 lifetime risk of developing the disease. Thus, we aimed to evaluate the glucose and lipid metabolism and the insulin resistance in the first degree relatives of type 2 Diabetes patients. We took the first degree relatives of 33 type 2 Diabetes patients (24 females, 9 males) as a case group and 22 volunteers (12 females and 10 males) who do not have a type 2 Diabetes history in the first degree relatives. Oral glucose tolarance test performed with 75 gr glucose for both of the groups and in a different day we planned a total of 625 kcal standart diet composed of 22 % protein, 25 % fat, 53 % carbohydrate and mixed meal test applied to the participants. Glucose, insulin, trigliserid, cholestrol, high density lipoprotein, low density lipoprotein and non- esterified fatty acid levels at 0. hours and trigliserid, insulin, glucose and non-esterified fatty acid levels and 2 hours are detected and compared with eachother. We did not detect a statistically significant difference between the two groups from the aspects of type 2 Diabetes development and homeostasis model assestment (p>0.05). The mixed meal in second hour and non-esterified fatty acid values were statistically significant in the case group and was related with body mass index (p = 0.006), zero hour non-esterified fatty acid (p = 0.0001) and homeostasis model assestment (p = 0.045). mixed meal levels at 42the second hour were significantly higher than the 0. hour trigliserid levels (p = 0.0001). Homeostasis m odel a ssestment v allies w ere r elated w ith b ody m ass i ndex ( p = 0.002) a nd waist circumfarance (p = 0.0001). Oral glucose t olarance t est i s m ore e ffective t han t he m ixed m eal i n e valuating t he glucose metabolism because the diagnostic criterias for mixed meal are not certain. But mixed meal might be effective in representing the metabolic parameters which take part in type 2 Diabetes pathogenesis and according to our results the second hour non-esterified fatty acid levels with mixed meal are significantly higher in people with genetic suspectibility. Besides genetic tendency, we think that environmental factors and phenotypic specialities also have a role. Key word: Nonesterified fatty acides, diabetes mellitus, insulin resistance. 43