Kötü kontrollü Tip 1 DM`lu olgularında hücresel düzeyde eser elementlerdeki değişiklikler

Abstract

Uğurlu, V. Kötü Kontrollü Tip 1 Diabetes Mellitus Olgularında Hücresel Düzeyde Eser Elementlerdeki Değişiklikler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir, 2013. Canlılarda çok düşük miktarlarda bulunan eser elementlerin, organizma için önemli işlevleri vardır. Kötü kontrollü diyabette bu elementlerin başlıca eksiklik nedenleri hiperglisemi, osmotik diürez ve oksidatif streste artıştır. Sadece %1?i ekstrasellüler ortamda bulunan eser elementlerin %99? u kemik ve kas dokusu ile hematolojik hücrelerin içinde bulunmaktadır. Bu çalışmaya 43 Tip 1 Diyabetes Mellitus? lu (19 kız, 24 erkek), yaşları 2-18 yıl arasında değişen çocuk ve ergen dahil edildi. Hastalar hemoglobin A1c (HbA1c) düzeylerine göre iyi-orta-kötü kontrollü DM olarak gruplandırıldı. Eritrosit içi magnezyum (Mg), bakır (Cu), çinko (Zn) düzeyleri Atomik Absorbsiyon Spektrofotometre (AAS) yöntemi ile ölçüldükten sonra intravenöz (İV) MgSO4 yükleme testi yapıldı. 24 saatlik idrarda Mg retansiyonu yüzdesi hesaplandı. %50? nin üstünde olanlar kesin eksiklik olarak kabul edildi. Test sonrası eritrosit içi Mg, Zn ve Cu düzeyleri AAS ile tekrar ölçüldü. Cut-off değeri verilerek yapılan incelemede hasta grubunda eritrosit içi Mg düzeyinin düşük olma oranı (%60,5) kontrol grubundan (%32) yüksek saptandı. İntravenöz Mg yükleme testi sonrası ölçülen eritrosit içi Mg düzeyleri, hasta grubunun test öncesi değerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı yüksek saptandı (p<0.05). Test sonrası alınan 24 saatlik idrarda hasta grubunun tümünde Mg retansiyonu yüksek (>%50) saptandı. Kötü kontrollü DM?de idrarla Mg atılımının yüksek olma oranı iyi ve orta kontrollü diyabetiklilerden istatiksel olarak anlamlı yüksek bulundu (p<0.05). Serum Mg ile mikroalbumin atılımı arasında pozitif korelasyon saptandı (r= -0.308, p= 0.045). Vücut kitle indeksi (VKİ) ile idrarda Mg atılımı arasında pozitif korelasyon saptandı (r=0.352, p=0.020). Hasta grubunda 24 saatlik idrarda mikroalbumin (30-300 mg/gün arasında) varlığı %30 vakada pozitifti. Hasta grubunda retinopati saptanmadı. Eritrosit içi Zn düzeyi ile DM süresi arasında pozitif korelasyon saptandı (r=0.423, p=0.005). Sonuç olarak, Tip 1 DM? li çocuklarda hücre içi eser element düzeyi kontrol grubu ile benzer olsada İV Mg yükleme testi sonrası yüksek retansiyon varlığı eksikliği gösterir. Çalışmamızın en önemli sonuçları serum veya eritrosit Mg düzeylerinin Mg eksikliğinin tanısında duyarlı olmamasıdır. Anahtar Kelimeler: Tip 1 DM, eser element, İV Mg yükleme testi

Uğurlu, V. Changes in Trace Elements at Cellular Level in Poorly Controlled Type 1 Diabetes Mellitus Cases. Eskişehir Osmangazi University Medical Faculty Department of Pediatry, Thesis for Speciality in Medicine, Eskişehir, 2013. Trace elements levels is extremely low levels in cellular organism, however they have many essential functions in organisms. The main reasons of the deficiency of these elements in poor controlled diabetes are hyperglycemia, osmotic diuresis and increased oxidative stress. Only 1% part of trace elements are found in extracellular compartment, on the other hand 99% part are found in intracellular compartment, such as bone and muscle tissues, and in haemotological cells. This study included 43 type 1 diabetes mellitus (24 male, 19 female) and the ages ranging from 2 to 18 years old. The patients were groupped as well- medium- and poorly controlled DM with respect to HbA1c levels. Magnesium(Mg), copper (Cu), zinc (Zn) levels in erythrocyte were measured with Atomic Absorption Spectrophotometer (AAS) method. Intravenous (iv) Mg load test was performed. Percentage of Mg retention was calculated in 24-hour urine. The Mg retention level > 50% were considered Mg deficiency. Post-test Mg, Zn ve Cu levels in erythrocyte were re-measured with AAS. In the analysis using cut-off value low Mg level in erythrocyte was found higher (%60,5) in the patient group compared to the control group (%32). Mg level in erythrocyte measured following iv Mg load test was found statistically significantly higher than pre-test level in patient group (p<0.05). In post-test 24- hour urine sample Mg retention was higher than cutt-of level (>%50) in patient group. High Mg disposal rate through urine in poorly controlled DM was statistically found significantly higher than in well and medium controlled patient (p<0.05). Serum Mg and microalbumin disposal were positively correlated (r= -0.308, p= 0.045). Body Mass Index (BMI) and Mg disposal through urine were positively correlated (r=0.352, p=0.020). In the patient group, presence of microalbuminuria (30-300 mg/day) in the 24-hour urine was positive in 30% of the cases. No retinopathy was found in the patient group. Zinc level in erythrocyte and the follow-up duration of patients were positively correlated (r=0.423, p=0.005). Although intracellular trace element levels in the children with Type 1 DM were comparable with control subjects, significant high retention in iv Mg load test indicates that there is a Mg deficiency in patients. The most important results of our study is that serum or erythrocytes Mg levels are not sensitive to diagnose Mg deficiency. Key Words: Type 1 DM, trace element, iv Mg load test