6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerine uygulanan sosyal duygusal beceri eğitimi programının öğrencilerin duygusal zeka düzeylerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim 6., 7. ve 8.sınıf öğrencilerine uygulanan Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programının öğrencilerin duygusal zeka düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırmada, öncelikle 6., 7. ve 8. sınıfa devam eden 218 öğrenciye Bar-On ve Parker (2000) tarafından geliştirilen Duygusal Zeka çocuk ve ergen formu uygulanmıştır. Ölçekten alınan puanlar dikkate alınarak puanı düşük olan öğrenciler tesadüfi olarak deney, plasebo ve kontrol olmak üzere üç gruba ayrılmışlardır. Bu çalışmada, uygulamalar her grupta 10 öğrenci olmak üzere toplam 30 öğrenci ile başlanmıştır. Deney grubuna 10 oturumluk Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programı, plasebo grubuna Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programı dışında yapılan rehberlik çalışmalarından oluşan 10 oturumluk bir program uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise hiçbir program uygulanmamıştır. Ancak deney grubuna devam eden öğrencilerden 4'ü ve plasebo grubuna devam eden öğrencilerin 1'i tüm oturumlara devam etmedikleri için sontest ölçümlerinden çıkarılmıştır. Deney grubuna uygulanan toplam 10 oturumluk Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programı Bar-on Duygusal zeka modelindeki kişisel beceriler, kişiler arası beceriler, uyum sağlayabilirlik, stres yönetimi ve genel ruh hali alt boyutları ve Goleman'ın duygusal zeka modelindeki benlik bilinci, öz-yönetim, kendini harekete geçirme, empati ve sosyal beceri alt boyutları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programı her bir oturumu haftada bir defa gerçekleştirilmiştir. Birinci oturumda öğrencilerle tanışma, program hakkında bilgi verme ve duyguları tanıma, ikinci oturumda duygu düşünce ayrımı, üçüncü oturumda duygu davranış ayrımı, dördüncü oturumda duyguları sözel olmayan şekilde ifade etme, beden dili, beşinci oturumda ben dili, altıncı oturumda empati ve etkin dinleme, yedinci oturumda sosyal beceriler (atılganlık, özür dileyebilme, hayır diyebilme, soru sorma vb.), sekizinci oturumda motivasyon, duygu yönetimi, dokuzuncu oturumda stres yönetimi ve onuncu oturumda programı sonlandırma, vedaşlaşma yer almıştır.Deney, plasebo ve kontrol grupları arasındaki Bar-On Duygusal Zeka Çocuk ve Ergen Formundan aldıkları ön test ve son test puanlarının arasındaki farklılıklar Wilcoxon İşaretli Sıralar testi ve Kruskall Wallis H Testi kullanılarak test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, deney grubunda deney sonrası (sontest) lehine bireylerarası, bireyiçi ve toplam EQ açısından anlamlı bir farkın olduğu görülmüştür. Plasebo grubunda ise katılımcıların aldıkları öntest ve sontest puanları arasında, rehberlik çalışmaları sonrası bireylerarası, genel ruh hali ve toplam EQ da anlamlı bir farkın olduğunu göstermiştir. Son olarak, Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programına katılan öğrenciler (deney grubu), rehberlik çalışmalarına katılan öğrenciler (plasebo), çalışmalara katılmayan öğrenciler (kontrol) arasında Bar-On Duygusal Zeka Ölçeği'nin sadece stres yönetimi boyutu sontest puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür.

The purpose of this study was to examine the effect of Social Emotional Skills Training Program on emotional intelligence levels of 6th, 7th and 8th grade students. In the first phase of the study, 218 students completed the Bar-On Emotional Quotient Inventory: Child and Adolescent Form developed by Bar-On and parker (2000). Based on the scores, the students who got low emotional intelligence scores randomly assigned to treatment group, placebo group, and control group. Although the study started with 30 students (10 for treatment group; 10 for placebo group; and 10 for control group), in post test measurements 4 students from treatment group and 1 student from placebo group were excluded from the study because they did not attend the all sessions. During the study, for 10 weeks while students in treatment group attended Social Emotional Skills Training Program and students in placebo group attended guidance activities, students in the control group had no interventions. 10 week Social Emotional Skills Training Program to which treatment group attended was a psycho-education program. This program was developed based on the dimensions of interpersonal, intrapersonal, stress management, adaptability and general mood in Bar-On's emotional intelligence model. The training sessions was carried out once a week. First session included getting acquainted with each other, introducing the program and knowing the emotions; second session included differentiation of emotions and thoughts; third session included differentiation of thoughts and behaviors; fourth session included expressing oneself nonverbally and body language; fifth session included I-language; sixth session included empathy and effective listening; seventh session included social skills (assertiveness, apologizing, to be able to say no, asking questions etc.); eighth session included motivation and emotional regulation; ninth session included stress management; and the final session included closure of the program.In the data analysis, to test the mean differences between prettest and posttest scores of Bar-On Emotional Quotient Inventory: Child and Adolescent Form, Wilxoxon Signed Rank Test; and to test mean differences among the posttest scores Kruskal Wallis H test were used. According to results, there were significant mean differences between pretest and posttest scores of interpersonal, intrapersonal and total EQ in treatment group. There were significant mean differences between pretest and posttest scores of interpersonal, general mood and total EQ in placebo group. Finally, there were significant mean differences in stress management among treatment, placebo, and control groups in treatment group's favour.