Postmenopozal osteoporozlu hastalarda teriparatid tedavisinin endotel fonksiyonları üzerine etkisi

Abstract

Osteoporoz(OP), kemik kitlesinde azalma ve buna bağlı olarak kemik dokunun daha kırılgan hale gelmesiyle karakterize bir kemik hastalığıdır. Rekombinant insan parathormonu PTH (1-34) (teriparatid, TPTD) OP tedavisinde kullanılan osteoanabolizan ajanlardan biridir. Düşük dozlarda intermittan uygulanması, kemik mineral yoğunluğunu arttırmaktadır.Endojen parathormonun(PTH), glukoz ve insülin metabolizması üzerine diyabetojenik, kardiyovasküler sistem üzerinde ise hipertansiyon ve sol ventrikül hipertrofisi gibi etkileri olduğu saptanmıştır. Ateroskleroz damar duvarının kronik inflamatuvar reaksiyonudur. Ateroskleroz için, homosistein, yüksek duyarlıklı C reaktif protein (hs-CRP), fibrinojen, lipoprotein a bağımsız risk faktörleridir. Karotis intima-media kalınlığının ölçümü(KİMK), brakial arter çapının akım aracılı(FMD) ve nitrogliserinle uyarılan(NID) dilatasyon sonrası invaziv olmayan yöntemlerle ölçümü, erken ateroskleroz göstergelerini değerlendirmemizi sağlar.Bu çalışmada amacımız, postmenopozal osteoporoz(PMO) tanılı hastalarda kullanılan TPTD tedavisinin endotel fonksiyonları, insülin metabolizması ve inflamasyon belirteçleri üzerine olan etkilerinin değerlendirilmesidir. 23 PMO tanılı hastada TPTD tedavisi öncesi ve tedavi sonrası 6. ayda KİMK, FMD, NID, insülin direnci(HOMA-IR), hs-CRP, fibrinojen, lipoprotein-a(lp-a), homosistein, kemik döngü belirteçlerinden osteokalsin(OK)(0-3-6.ay), deoksipiridinyum(DPD)(0-3-6.ay) ölçümleri yapıldı. KİMK, lp-a, hs-CRP ölçümleri arasında fark saptanmazken, tedavi sonrasında HOMA-IR, homosistein, osteokalsin, deoksipiridinyum düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı artış saptandı. OK ve DPD'in 3. ve 6. ay ölçümleri arasında fark saptanmadı. Tedavi sonrası 6. ayda FMD ve NID yüzde değişimlerinde, tedavi öncesi döneme göre istatistiksel açıdan anlamlı azalma olduğu saptandı. Çalışmamızda, TPTD'in endojen parathormon artışında olduğu gibi, glukoz metabolizması üzerine olumsuz etkilerinin olduğu, NID ve FMD yanıtını bozduğu, inflamasyon yanıtının artışına yol açtığı saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Teriparatid, Endotel fonksiyonu, İnflamasyon

Osteoporosis (OP) is a bone disease characterised by low bone mass and deterioration of bone tissue leading to bone fragility. Recombinant human parathormone, PTH (1-34) (teriparatide, TPTD) is an osteoanabolic agent which is used for OP treatment. Low-dose intermittent usage increases the bone mineral intensity. Endogenous parathormone (PTH) has diabetogenic effects on glucose and insulin metabolism and causes hypertension and left ventricular hypertrophy. Atherosclerosis is a chronic inflammatory reaction of the vascular wall. Homocysteine, high-sensitivity C-reactive protein (hs-CRP), fibrinogen, lipoprotein-a are independent risk factors for atherosclerosis. Non-invasive methods such as carotid intima-media thickness (CIMT) measurement, brachial arterial flow mediated (FMD) and nitroglycerine induced (NID) dilatation provide proper assessment of early atherosclerosis signs. In the present study, we aimed to evaluate the effects of TPTD treatment on endothelial functions, insulin metabolism and inflammation markers in patients diagnosed with postmenopausal osteoporosis (PMO). CIMT, FMD, NID, insulin resistance (HOMA-IR), hs-CRP, fibrinogen, lipoprotein-a (lp-a), homocysteine (before and 6 months after treatment) and bone turnover markers including osteocalcin (OC) (0-3-6th months), deoxypyridinium (DPD) (0-3-6th months) were measured in 23 patients with PMO. No difference was found in CIMT, lp-a, hs-CRP but there was a statistically significant increase in HOMA-IR, homocysteine, OC and DPD levels after treatment. No difference was found in 3 and 6-month measurements of OC and DPD. There were statistically significant decrease on the percent change of FMD and NID at 6 months after treatment compared to before treatment. In our study, it was determined that TPTD excess as in the case of endogenous parathormone, obliterates the NID and FMD responses, increases the inflammation response and it has adverse effects on glucose metabolism.Key Words: Teriparatide, Endothelial function, Inflammation