Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, mezun öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerini bazı değişkenler açısından değerlendirmektir. Araştırma genel tarama modelindedir. Bu amaç doğrultusunda öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerinin cinsiyet, mezuniyet notu, mezun olunan bölüm, mezun olunan fakülte, KPSS puanı ve yabancı dil bilgisi değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarına Semerci (2007) tarafından geliştirilen ''Yansıtıcı Düşünme Eğilimi'' ölçeği uygulanmıştır. Ölçek sürekli ve amaçlı düşünme, açık fikirlilik, sorgulayıcı ve etkili öğretim, öğretim sorumluluğu ve bilimsellik, araştırmacı, öngörülü ve içten olma, mesleğe bakış adını taşıyan yedi faktörden oluşmaktadır. Verilerin analizinde Shapiro-Wilk normallik analizi sonucu söz konusu ölçek ve alt boyut puanlarının normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu yüzden ölçek ve altboyutları için yapılmış olan gruplar arası karşılaştırma testlerinde parametrik olmayan test tekniklerinden iki gruplu değişkenlerin karşılaştırılmasında Mann-Whitney u testi, üç ve daha fazla gruplu değişkenlerin karşılaştırılmasında Kruskal Wallis h testi kullanılmıştır. Ölçek Ordu ve Samsun illerindeki 2000 mezun öğretmen adayından basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle 500 mezun öğretmen adayına uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS for Windows 21.0 programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:1. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerine ilişkin görüşlerinde mezun olunan bölüm, fakülte, KPSS puanı ve yabancı dil bilgisi değişkenleri açısından adayların yansıtıcı düşünme eğilimleri anlamlı olarak farklılaşmamaktadır.2. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri cinsiyet değişkeni açısından anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Erkek öğretmen adayları kadın öğretmen adaylarına göre daha fazla yansıtıcı düşünme eğilimindedir. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ölçeğin açık fikirlilik, sorgulayıcı ve etkili öğretim, öngörülü ve içten olma, mesleğe bakış alt boyutunda cinsiyet açısından farklılaşmaktadır; ölçeğin diğer alt boyutları olan sürekli ve amaçlı düşünme, öğretim sorumluluğu ve bilimsellik, araştırmacı alt boyutlarında cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır.3. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerine ilişkin görüşlerinde mezuniyet notu değişkeni açısından adayların yansıtıcı düşünme eğilimleri ve ölçeğin alt boyutları eğilimleri anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. Ancak öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerinin ölçeğin 'açık fikirlilik' alt boyutunda mezuniyet notu açısından farklılaştığı; mezuniyet notu 0-2,50 arasında olan öğretmen adaylarının diğer gruplardaki mezun öğretmen adaylarına göre daha açık fikirlilik eğiliminde oldukları tespit edilmiştir.

The purpose of this research is to evaluate graduate teacher candidates' reflective thinking disposition in terms of some variables. The study employed general screening model. In accordance with this purpose, whether teacher candidates' reflective thinking dispostions show a significant difference in terms of gender, graduation grade, graduation branch, faculty type, KPSS score (An exam for teachers), knowledge of foreign language variables was investigated. Reflective Thinking Disposition Scale which was developed by Semerci (2007) was applied to teacher candidates surveyed. The scale consists of seven factors bearing the names continuous and intentional thinking(1), open- mindness(2), interrogated and effective teaching(3), responsibility of teaching and being scientific(4), researcher(5), being foresighted and sincere(6), and outlook for profession(7). It was determined during the analysis of data that the scores of the scale and the sub-dimensions did not show the normal distribution according to Shapiro-Wilk normality analysis results. Therefore, for the intergroup comparison tests made to the scale and the sub-dimensions Mann-Whitey u test was used in the comparison of two-group variables; Kruskal Wallis h test was used in the comparison of three-or-more-group variables from the non-parametric test techniques. The scale was applied to 500 graduate teacher candidates from 2000 graduate teacher candidates in Ordu and Samsun provinces with simple random sampling method. The obtained data were analyzed with SPSS for Windows 21.0 program. According to the findings the following conclusions were reached: 1. In the teacher candidates' opinions regarding the reflective thinking disposition, teacher candidates' reflective thinking dispositions did not differ significantly in terms of graduation grade, graduation branch, faculty type, KPSS score (An exam for teachers), knowledge of foreign language variables.2. Teacher candidates' reflective thinking dispositions differ significantly in terms of gender variable. Male teacher candidates tend to think more reflective compared to female teachers. Teacher candidates' reflective thinking dispositions differ in terms of gender variable in the open- mindness, interrogated and effective teaching, being foresighted and sincere, outlook for profession sub-dimensions of the scale. There are no significant differences according to gender variable in the other sub-dimensions of the scale- continuous and intentional thinking, responsibility of teaching and being scientific, researcher.3. In the teacher candidates' opinions regarding the reflective thinking disposition, teacher candidates' reflective thinking dispositions and dispositions for the sub-dimensions of the scale did not differ significantly in terms of graduation grade variable. However, teacher candidates' reflective thinking dispositions differ significantly in terms of graduation grade variable for the open- mindness sub-dimension of the scale. It was found that teacher candidates whose graduation grade is between 0-2,50 tend to be more open-mindedness compared to the candidates in other groups.