Postmenapozal osteoporozlu kadınlarda serum sklerostin, dickkopf-1 (dkk-1), osteoprotegerin (OPG)/ nükleer faktör kappa β ligandının reseptör aktivitörü (rankl) düzeyleri

Abstract

Bayrak Torun, C. Postmenapozal osteoporozlu kadınlarda serum sklerostin, dickkopf-1 (DKK-1), osteoprotegerin (OPG)/ nükleer faktör kappa β ligandının reseptör aktivitörü (RANKL) düzeyleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir, 2014. Wingless (Wnt)/β-katenin sinyal iletimi ve OPG/RANKL sistemi kemik metabolizmasını etkileyen en önemli hücresel yolaklardır. Çalışmamızın amacı, postmenopozal osteoporozlu (PMO) hastalarda serum OPG, sRANKL, sklerostin, DKK-1 düzeylerini ölçmek, biyolojik bir belirteç olarak kullanılıp kullanılamayacağını belirlemekti. Çalışmaya 61 PMO tanılı hasta ve 23 PMO olmayan kadın dahil edildi. PMO 'lu hastalar da kullandıkları osteoporoz ilaçlarına göre G1 (ibandronik asit), G2 (teriparatid) G3 (yeni tanı konmuş hastalar) olarak gruplandırıldı. Serum sklerostin (p<0.001), DKK-1 (p=0.002) ve sRANKL (p=0.013) düzeyleri PMO 'lu grupta anlamlı yüksek bulundu. G1 ve G2 gruplarıyla G3 arasında ise DKK-1 ve sklerostin seviyelerinde anlamlı bir farklılık bulunamadı (p>0.05). sRANKL düzeyleri G3 grubunda kontrollere göre yüksek (p<0.05), OPG düzeyleri ise düşük (p<0.05) bulundu. Ayrıca serum OPG düzeyleri G1 ve G2 grubunda G3 grubuna göre anlamlı yüksek bulundu (p<0.05). G3 grubunda hem sklerostin (r=-0,584 p=0.002) hem de DKK-1 (r=-0.408, p=0.043) düzeyleriyle serum östrodiol düzeyleri arasında; serum sklerostin düzeyleriyle de (r=-0.678, p<0.001) serum parathormon (PTH) düzeyleri arasında ise negatif yönlü bir ilişki bulundu. Kemik dansitesi ile sadece OPG düzeyleri arasında anlamlı pozitif (r=0.457, p=0.022), kırık riski ile sadece sklerostin düzeyleri arasında pozitif bir ilişki saptandı (r=0,305, p=0,018). Bu sonuçlar Wnt/β-katenin ve OPG/RANKL yolağının OP patogenezinde rol oynayabileceğini, özellikle bisfosfonat tedavisinin OPG/RANKL yolağı üzerinde etkili olabileceğini; östrojen ve PTH'nın kemik kütlesi üzerindeki etkilerinde ve kırık oluşum riskinde sklerostinin ilave bir serum belirteci olabileceğini düşündürmüştür.Anahtar Kelimeler: Osteoporoz, Sklerostin, DKK1, sRANKL, OPG

Bayrak Torun, C. Serum sclerostin, dickkopf-1 (DKK-1), osteoprotegerin (OPG)/receptor activator of nuclear factor kappa-β ligand (RANKL) levels in women with postmenapausal osteoporosis. Eskisehir Osmangazi University Medical Faculty, Medical Biochemistry Department, Thesis for Specialty in Medicine, Eskisehir, 2014. The wingless (Wnt)/β-catenin signaling and OPG/RANKL systems are the most important cellular pathways affecting bone metabolism. The purpose of the present study is to measure the levels of serum OPG, sRANKL, sclerostin, and DKK-1 in postmenopausal patients with osteoporosis (PMO) and to assess whether these values can be used as biological markers. Sixty-one patients diagnosed with PMO and 23 women without PMO were included in the study. Patients with PMO were divided into three groups based on the medications they use for osteoporosis: G1 (ibandronic acid), G2 (teriparatide) and G3 (drug-naïve). Serum sclerostin (p<0.001), DKK-1 (p=0.002) and sRANKL (p=0.013) levels were significantly higher in the group with OP. In the G3 group, sRANKL levels were higher (p<0.05) and OPG levels were lower (p<0.05) compared to the control group. In addition, serum OPG levels in the G1 and G2 groups were significantly higher than the levels measured in the G3 group (p<0.05). Negative correlations were observed between serum estradiol levels and both sclerostin (r=-0.584 p=0.002) and DKK-1 (r=-0.408, p=0.043) levels, as well as between serum sclerostin (r=-0.678, p<0.001) levels and serum parathormone (PTH) levels in the G3 group. Bone density had a significant positive correlation only with OPG levels (r=0.457, p=0.022), and fracture risk had a positive correlation only with sclerostin levels (r=0.305, p=0.018). These findings suggest that Wnt/β-catenin and OPG/RANKL pathways may play roles in OP pathogenesis and bisphosphonate treatment particularly may be effective on OPG/RANKL pathway; sclerostin levels can represent an additional serum marker to predict the effects of estrogen and PTH on bone mass, as well as to predict the risk of fracture. Key Words: Osteoporosis, Sclerostin, DKK1, sRANKL, OPG.