12 Eylül sonrası solun teorik kurgusu içerisinde Yeni Gündem dergisinin yeri

Abstract

Bu çalısmada, 1 Mayıs 1984 yılında yayın hayatına baslayan Yeni Gündemdergisinin söylemi ve politik yaklasımı analiz edilmektedir. Yeni Gündem dergisi, 12Eylül 1980'de gerçeklesen askeri darbeden sonra olusan siyasi ortamda yayınlanansol tandanslı bir düsünce dergisidir. Darbeden sonra yayınlanan sayılı düsüncedergilerinin arasında yer alan Yeni Gündem dergisi, Türkiye'de solun teorik kurgusuiçerisinde özgün bir yere sahiptir. Türkiye'de sol düsüncenin birikimi ve Avrupasolunda yasanan tartısmalar içinde belli bir konumda yer almaktadır. 12 Eylül'ünetkileri, derginin Türkiye solunun tarihine iliskin sahip olduğu bakıs açısı ve 1980'leredoğru Avrupa solunda yasanan tartısmalar ve Marksizmin krize girmesi ile dergidemokrasi, sivil toplum, mesru siyaset ve uzlasma kavramlarına ciddi düzeydevurgu yapmıstır. Demokratik bir platform olma amacı tasıyan dergi, 12 Eylül'densonra Türkiye'de siyasetin kurumsallasmasına katkıda bulunmak ve sol siyasetinkitlelerle daha yoğun bağlar kurmalarını sağlamak vizyonuyla mesru siyaset alanınailiskin gelismelere de önemli ölçüde yer vermistir. Derginin, 1970'li yıllarda Avrupasiyaset sahnesinde etkili olmus Avrupa komünizmi akımının geç etkilerini desayfalarına yansıttığı görülmektedir. Bu yüzden İtalyan Komünist Partisi'nce siyasiyükselisi için önemli bir taktik olarak kullanılan ve Enrico Berlinguer tarafındanortaya konan ?Tarihsel uzlasma? taktiği dergi sayfalarında yer bulmustur. Bununyanında bu taktiğin ana felsefesinin derginin Türkiye siyaseti ile ilgili temelyaklasımında da bulmak olasıdır. Derginin demokrasi söylemi ve mesru siyasethassasiyeti ve tarihsel uzlasma taktiğini içeren siyasi yaklasımı Türkiye solundademokrasi, sivil toplum ve uzlasma kavramlarının daha fazla tartısılmasına yolaçmıstır. Bu tartısmalar rotasında derginin solun birliği çalısmalarında kimi etkilerinindeğerlendirilmesi mümkün olabilmektedir. Bunun yanında dergi, günümüze gelenetkileri içerisinde solun, Avrupa Birliği gibi sınıfsal perspektifin uzlasma yönünemeyleden projelere yaklasımının temeline de 1980'lerde katkı sunmustur.Anahtar kelimeler: Yeni Gündem, 12 Eylül Darbesi, Sol, Demokrasi, MesruSiyaset, Murat Belge, Avrupa Komünizmi, Tarihsel Uzlasma, Sivil Toplum

This study analyses the discourse and political approach of Yeni Gundem magazinethat was started to publish in 1st May 1984. Yeni Gundem magazine was a politicalthinking magazine that had leftist trend and published in the political environmentafter the military coup that happened in 12th September 1980. Yeni Gundemmagazine, that was one of the political thinking magazines which published after thecoup, had authentic position in the theoretical context of left. It lays on spesificalbackground in the accumulation of Turkish leftist political thinking and the debates ofEuropean left. By the affects of 12th September, the perspective of the magazine tothe history of Turkish left and its? perception about the debates European left andthe crisis of Marxism, the magazine emphasized democracy, civil society, legalpolitics and consensus mostly. The magazine, aimed to be democratical platform, tocontribute to institutionalization of Turkish democracy and by the vision that Turkishleft would have strict connections with the mass, contained the events related tolegal politics. It is seen that the magazine reflected the late affects of Eurocommunismthat was effective in the 1970s in its pages. That?s why the strategemcalled ?historical compromise? that was used by Italian Communist Party for politicalrise and introduced by Enrico Berlinguer took places on the magazine. Thedemocracy discourse and the political approach which contained the sensivity aboutthe legal politics and historical compromise caused to debate democracy, civilsociety and consensus in the Turkish left. Along these debates there might be someeffects in the tries of left union. Beside this, the magazine has effects about theclass perception which tend to consensus projects like European Union in 1980s.Keywords: Yeni Gundem, 12th September coup, Left, Democracy, Legal Politics,Murat Belge, Euro-communism, Historical Compromise, Civil Society