Ayaktan kemoterapi alan hastalar ve yakınlarında sağlıkla ilgili yaşam kalitesi

Abstract

Bu çalışmada amacımız kanser hastalığının, hastalar ve hasta yakınlarının yaşam kalitelerine etkisi ve ek olarak neden olduğu psikiyatrik hastalıkları incelemektir. Bu çalışma 15 Mart 2011 ile 30 Nisan 2011 tarihleri arasında Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Ayaktan Kemoterapi Ünitesine başvuran 1413 kanser hastasının içinden kabul edilme kriterlerine uyan 810 hasta ve beraberlerindeki 497 hasta yakını üzerinde yürütüldü.Hasta ve hasta yakınlarına sosyodemografik veri anketi, Short Form 36 yaşam kalitesi ölçeği, PRIME MD psikiyatrik klinik görüşme modülü bire bir yüz yüze görüşülerek uygulandı.Bütün hastaların yaşam kalitelerinin fiziksel, sosyal, psikolojik yönlerden olumsuz etkilendiği, özellikle fiziksel rol ve yaşamsallık başta olmak üzere yaşam kalitesinde ciddi düşüşler olduğu bulundu. Hasta yakınlarının hastalara kıyasla yaşam kalitesi puanlarının daha yüksek olduğu; alt ölçekler incelendiğinde genel sağlık, sosyal işlev ve yaşamsallık alt ölçek puanlarının diğerlerine göre daha düşük olduğu bulundu.Kanser hastalarının %64,8'inde, hasta yakınlarının %77,8'inde psikiyatrik bir hastalık bulunmamaktadır. Majör depresif bozukluk, minör depresif bozukluk, başka türlü adlandırılamayan anksiyete bozukluğu olmak üzere 7 çeşit psikiyatrik komorbidite tanısı konuldu.Hastalar için; orta yaşlı, kadın, ilerlemiş hastalığı olan, uzun süredir hasta olan, kemoterapi sayısı ve süresi uzun olan, çalışmayan, ekonomik durumu kötü olanlar; hasta yakınları için kadın, eş, ev hanımı, ekonomik olanakları kısıtlı olan, hastayla yalnız yaşayan, bakım saati fazla olanlar psikiyatrik hastalık ve yaşam kalitesi düşüşleri bakımından diğerlerinden riskli olarak ön plana çıkmaktadır.Başta aile hekimleri olmak üzere tüm sağlık çalışanları, hizmet verdikleri kanser hastalarının ve yakınlarının yaşam kalitesi sorunlarına ve olası risk gruplarına dikkat etmeli, hasta ve yakınlarının gerektiğinde tanı, tedavi, destek, izlem ve sevk hususlarında ulaşabilecekleri profesyonel çok yönlü sağlık hizmetini en iyi şekilde sağlamaya çalışmalıdırlar.

The aim of our study is to evaluate the impact of cancer on quality of life of patients and on their caregivers and in addition its effect on causing psychiatric disorders. Fort this study 1417 patients with cancer who applied to the Trakya Univerity Medical Faculty Hospital Outpatient Chemotherapy Unit between15 th March 2011 and 30 th April 2011 is evaluated and 810 patients and 497 caregivers who met the inclusion criteria is included in the study.Questionnaire icluding sociodemographic data, the Short Form 36 quality of life scale and psychiatric clinical module of the PRIME MD were performed to patients and their caregivers with a face-to-face interview.It is found out that in all patients' physical, social, psychological aspects of quality of life are affected adversely, there was tremendous decrease in the quality of life especially in physical role functioning and vitality. When compared with the patients, scores of quality of life was higher in the care givers and scores of subscales in general health, social functioning and vitality were measured lower compared to others.In 64.8% of patients with cancer and 77.8% of the caregivers had no psychiatric disorder. Seven different psychiatric co-morbidity has been diagnosed including major depression, minor depression disorders and other anxiety disorders.As a patient being a woman, middle aged, advanced malignancy, longer duration of the disease, increase in number and duration of chemotherapy, joblessness and being economically poor, and as a caregiver being a woman, spouse, house wife, economically poor, living alone with the patient and increase in caregiving time, brings them face to face with lower quality of life and psychiatric disorders.All health professionals especially, family physicians, should pay attention to the cancer patients and their families about the problems of quality of life and the possible risk groups and should provide versatile professional health care for diagnosis, treatment, support, consultation and follow-up whenever necessary.